Onderzoek: Kunst met grote K of koud kunstje? Dr. A. A. Van Dooren, M.Ed. Lector Farmakunde Hogeschool Utrecht Ad.vandooren@hu.nl Utrecht, 18 september 2013

De K van Kwaliteit

De stappen bij onderzoek

De stappen bij onderzoek 1. Probleemstelling Aanleiding/context Onderzoeksvraag en deelvragen Operationaliseren van de begrippen 2. Ontwikkelen van een onderzoeksopzet 3. Verwerven van de gegevens 4. Verwerken van de gegevens 5. Interpreteren van de gegevens 6. Rapporteren en communiceren

Probleemstelling Gaat over wat je wilt onderzoeken Aanleiding Context Wensen van de opdrachtgever Afbakening → SMART Doelstelling (gaat over waarom je wilt onderzoeken)

Onderzoeksvraag Criteria: Is de vraag onderzoekbaar? Is de vraag open? Is de vraag voldoende specifiek? Bevat de vraag een variabele en een populatie? Is de vraag relevant? Is de vraag waardevrij? Zijn de begrippen helder en geoperationaliseerd? Dus: Meetbaar Concreet Haalbaar

Enige voorbeelden van onderzoeksvragen Weten mkb bedrijven hoeveel diabetici ze in dienst hebben? Hebben mkb bedrijven voldoende diabetici in dienst? Hoe moeten we arbeidsparticipatie van HIV patiënten verhogen? Verhoging van de arbeidsparticipatie van autisten in de horeca Hoeveel chronische patiënten werken er bij de overheid?

Deelvragen Deelvragen zijn een uitsplitsing van de hoofdvraag Alle deelvragen tezamen vormen de hoofdvraag Alle enquêtevragen tezamen vormen de deelvragen

Operationaliseren van de begrippen: arbeidsparticipatie arbeidsparticipatie het percentage van de bevolking dat tot de beroepsbevolking behoort Gevonden op http://www.encyclo.nl/lokaal/10040 arbeidsparticipatie Synoniem: arbeidsdeelname. Uitleg: het actief deelnemen aan het arbeidsproces in de vorm van het hebben van een officiële baan dan wel als zelfstandige. Meer algemene term: participatie. Zie ook: Gevonden op http://www.thesauruszorgenwelzijn.nl/arbeidsparticipatie.htm arbeidsparticipatie (groei en conjunctuur) Deelname aan betaalde arbeid (Schöndorff c.s.). Gevonden op http://www.encyclo.nl/lokaal/10497 Arbeidsparticipatie De arbeidsparticipatie geeft aan welk deel van de bevolking deelneemt aan het arbeidsproces. Daarbij is onderscheid te maken tussen de bruto en de netto arbeidsparticipatie. Als breuk uitgedrukt wordt dit ook wel de werkloosheidsgraad genoemd. In het algemeen wordt een hoge arbeidsparticipatie door de meeste politiek partijen belangrijk gevonden, Gevonden op http://nl.wikipedia.org/wiki/Arbeidsparticipatie

Arbeidsparticipatie operationaliseren: Kijk je naar het aantal patiënten dat werkzaam is? Of kijk je naar het percentage patiënten per bedrijf? Of kijk je naar de mogelijkheden die er zijn om patiënten in dienst te nemen? En om hoeveel uur per week gaat het(minimaal)? Betaald of onbetaald?

Onderzoeksdesign Keuze van de meetmethode moet geschikt zijn: 1. om de doelgroep te bereiken 2. om de onderzoeksvraag te beantwoorden Vraagcriteria: meetbaar/ concreet/ haalbaar

Enige belangrijke begrippen Validiteit Betrouwbaarheid Respons Representativiteit Crosssectioneel/ longitudinaal

Weer twee K’s: Kwalitatief ? → interviews of Kwantitatief? → enquêtes Voor/nadelen kwantitatief onderzoek: Snel Goedkoop bereiken van grote groepen mensen Anoniem In korte tijd veel info verzamelen Veel voorbereiding Niet geschikt voor complexe vragen Respons Betrouwbaarheid en validiteit zijn issue Gebrekkige (zelf)kennis Selectief geheugen Sociaal wenselijke antwoorden

Hoe maak ik enquêtevragen? Aan denken: Zijn de vragen concreet, begrijpelijk, eenduidig, neutraal, gebaseerd op de deelvragen? Zijn ze gemakkelijk te beantwoorden? → doe een pilot!

Vraag-alternatieven Likert schalen: zeer oneens - oneens- neutraal - eens - zeer eens Multiple choice: Hoeveel diabetes patiënten werken in uw bedrijf? □ nul □ 1-5 □ 5-10 □ > 10 □ weet niet Open vragen: Als je niet alle antwoordmogelijkheden kent, of als er zeer veel van zijn (bijv. functies waarin iemand werkzaam kan zijn

Enquêtevragen Bij gedrag moet je onderscheid maken tussen gedragsfrequentie en gedragsintensiteit Bijvoorbeeld: hoofdpijn: hoe vaak, hoe lang, hoe erg? Niet teveel vragen! Hoe minder voorkennis je hebt des te meer open vragen Hoe concreter, des te betrouwbaarder

Enkele valkuilen bij het maken van een enquête Leest u onze digitale nieuwsbrief en neemt u deel aan het patiëntenplatform? (eenduidig?) Ik ben (niet) tegen het afschaffen van de vergoeding op geneesmiddel X : ja/nee (ontkenning?) Vindt u ook niet dat de vergoeding op geneesmiddel X moet blijven? (suggestief?) Vindt u dat onze telefonische hulpdienst u prettig te woord staat? (neutraal?)

Enkele valkuilen bij het maken van een enquête (vervolg) Ik bespreek mijn problemen altijd eerst met: □ mijn partner □ een van mijn vrienden □ mijn familie □ mijn ouders (overlap?) Ik heb vaak onbeschermde sex zeer oneens - oneens- neutraal - eens - zeer eens (aansluiting bij vraag?) Let op: Weet niet ≠ geen mening ≠ n.v.t. Geen escape! Geen middencategorie! Niet hetzelfde!

Vormgeving Introductie: waar gaat het over, wie is onderzoeker, wat is doel, hoeveel tijd kost het, anonimiteit Opmaak: lettertype, regelafstand, brede kantlijn, vragen nummeren, doorverwijzingen kloppend, respondentnummer Consistent!

Dataverwerking Kwalitatief: verbatim uitwerken → clusteren→ coderen Kwantitatief: coderen→ data matrix → (statistisch) analyseren Voorbeeld codering: Nooit 0 Een maal 1 Enkele keren 3 Op zijn minst maandelijks 12 Op zijn minst wekelijks 52 Enkele keren per week 104 Dagelijks 365

Het onderzoeksrapport Samenvatting Inleiding (context/ aanleiding) Vraagstelling + deelvragen Beschrijving meetinstrument aansluitend bij de vraag Beschrijving methode (herhaalbaarheid) Resultaten Consistente conclusies Discussie Aanbevelingen Literatuur referenties

de K van Kwaliteit

De cirkel is rond! Vragen?