Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap Denise Gladdines Ronnie Middelkoop Jasper Otten Stephan Splinter Frans Van Mulken

Onderzoek vanuit de kenniskring Avans Hogeschool rondom competentiegericht en vraaggestuurd opleiden van basisschoolleraren Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap

NRC-next, 20 februari 2007

Speuren naar beter onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap Probleem van onderzoek: Didactische relevantie Doel: algemene theorievorming, inhoudsonafhankelijk Object: ≠ afstemming onderwijs- én leeractiviteiten Beschrijven en verklaren van bestaand onderwijs Ontbreken conceptuele inhoudelijke en didactische analyse

Dezelfde kritiek is ook van toepassing op de labels competentiegericht en vraaggestuurd opleiden Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap

Competentieconcept theoretisch construct: niet eenduidig te meten normatief concept: niet waardenvrij te meten

Overschatten van het potentieel aan creativiteit en zelfsturing van student Snelle socialisatie in bestaande praktijk Pretentieus onderzoek: vraagsturing strookt niet met stand van theorievorming. Concept van vraaggestuurd opleiden Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap Drie gevaren:

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap Professionalisering a.s. leraar onderzoeken niet via vraagsturing maar via de beïnvloeding van de vraagoriëntering Exploratief onderzoek ivm stand theorie Doel: hypothetisch opleidingsleertraject : onderwijshandelen en leren in samenhang Methodologische keuzen:

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap Beïnvloeding van de vraagoriëntering langs de weg van de tenderbenadering leerling leraarOpleider leren handelen Opleiden ow

Vraagoriëntering: procesfasen

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 4 Theorie PraktijkPersoon Vak Algemeen Feitelijk Gewenst Leraar Onderzoeker Fasen 1- 5 : Verantwoorden, bewustworden en motiveren

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 1 emanciperen: wegnemen belemmeringen innoveren: richting geven aan onderwijs analyseren: multifocaal: nano- meganiveau Fase 1: Bewustmaking kennisbelang

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 2 Fase 2 : Concretiseren van kwaliteit Vertalen emancipatorisch uitgangspunten: wiskunde voor iedereen Begrijpen van wiskundige kerninzichten ipv kunnen uitvoeren van procedures

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap A.B.C. A. Vraagsturing: probleemruimte klein B. Zelfsturing: probleemruimte groot C. Vraagoriëntering: groter en kleiner Fase 3. Balanceren: autonomie en gebondenheid 3 3

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap Consequentiële validiteit: (leren) overzien van gevolgen van onderwijshandelen op leren registratie handelen dmv camera meetmomenten... Fase 4: meten van kwaliteit 4

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 5 Overladenheid bovenbouwprogramma Discrepantie: jongens-meisjes Discrepantie: verwacht en gerealiseerd Didactisch complex: verstrengeling en onderlinge afhankelijkheid van leeropbrengsten van diverse leerlijnen Fase 5: Onderwijskarakteristiek domein

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 6 gemeenschappelijk ontwerpen van onderwijs gemeenschappelijk volgen van leerlingen schooloverstijgend construerend én constaterend onderzoek (N=72) samen met opleider(s), leraren en ouders Fase 6: Toetreding tot de gemeenschap Is een bewuste keuze voor

7 Literatuurstudie: vakdidactiek en domeinspecifiek onderzoek Doel: expliciteren van vakgebonden kennis Integreren met vakoverstijgende kennis (o.a. leer- en ontwikkelingspsychologische kennis, praktijkkennis) Fase 7: Opbouwen van domeinkennis Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap

Text Breuken 7

8 Fase 8: Werkhypothesen formuleren wiskundige kernidee deel-geheel relatie verschijnt ook aspect van breukbegrip begrijpen: vouwen als wiskundige activiteit

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 9 open probleemgericht guided reinvention redeneren over wiskundige kernideeën groepsgericht, interactief onderwijs proces- of inhoudelijke differentiatie Fase 9: Didactiseren met ontwerpheuristieken

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 10 Fase 10 Constaterend onderzoek: instrumenteren Ronnie

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 3 11 Fase 11 Construerend onderzoek: Analyseren en afstemmen Leertrajecten nav Janneke I

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 12 Fase 12: Ontwerpen en herontwerpen (1) Jaspers clip + narrative: motivatie

Fase 12: Ontwerpen en herontwerpen (2) Denise’s clip + narrative Eerste ervaringen met uitvoering Nieuw onderwijsidee Doorkijkjes in de praktijk Evaluatie Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap

13 Fase 13: Data analyse en evaluatie Janneke 2

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap De oplossing van Janneke (jan 07)

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 14 Fase 14: Rapporteren: Terug- en vooruitblikken

15 Fase 15: Presenteren naar basisschool naar ouders naar...

Speuren naar beter rekenwiskunde-onderwijs in een leer- en onderzoeksgemeenschap 16 Fase 16: Discussiëren Stephans foto’s + narrativeDenise Opbrengsten van het leren in een kleine leer- en onderzoeksgemeenschap

16 © FVM