Kanker, werk en re-integratie wat speelt er, wat moet er, wat en wie kan je helpen

1 boodschap om mee te geven HEB HET OVER WERK! Met je leidinggevende, collega’s maar ook met je arts, specialist, verpleegkundige

NFK Nederlandse Federatie van kankerpatiënten-organisaties Beleid, strategie, projecten en initiatieven Geen 1 op 1 advies Werkt samen en wordt gefinancierd door KWF

NFK speerpunten Kwaliteit van zorg Kwaliteit van leven, waaronder arbeidsparticipatie Patiëntenperspectief inbrengen in onderzoek Snelle en gelijke toegang tot effectieve (gepersonaliseerde) medicatie

We gaan het hebben over 1. Emoties 2. Houding werkgever 3. Aandacht voor werk tijdens de behandeling 4. Kanker en werk – wat cijfers 5. Het belang van werk 6.Wet- en regelgeving wat speelt er, wat moet er, wat en wie kan je helpen

1 Wat speelt er - emoties Emoties bij jezelf, partner, kinderen, familie, vrienden Maar ook bij collega’s en leidinggevende, klanten, zakelijke relaties Mogelijk tot gevolg: Contact uit de weg gaan Afstand van je nemen Of juist je overladen met aandacht

Wat kan je helpen – bij emoties Steun zoeken om je eigen emoties te verwerken Zelf initiatief nemen om contact te onderhouden met het werk: Vaste contactmomenten met leidinggevende Een (goede) collega als vast contactpersoon Aangeven dat je graag post, e-mail, telefoontjes, bezoek etc ontvangt (of juist niet)

Wie kan je helpen - bv: Verpleegkundige Oncologisch verpleegkundig specialist (niet in elk ziekenhuis) Maatschappelijk werk (ziekenhuis) Bedrijfsmaatschappelijk werk (via het werk) Psycholoog (eerstelijn of via het werk)

2 Wat speelt er - werkgever Leidinggevende/werkgever die niet goed weet hoe te handelen: je ‘met rust laat’ (vaak goedbedoeld) je daarmee laat ‘zwemmen’, je geen houvast geeft of juist: Leidinggevende/werkgever die te veel ‘pusht’ druk op je legt om zsm te komen werken

Wat kan je helpen - werkgever Zelf initiatief nemen De invulling van het werk bespreken met leidinggevende/werkgever Wat kan je wel/niet, wat wil je, op welke termijn, wat zie je voor mogelijkheden Folders Kanker en werk, informatie voor werkgevers www.kankerenwerk.nl

Wie kan je helpen - bv: Gespecialiseerde bureaus: www.careforcancer.nl www.dosomegood.nl www.re-turn.nl www.stap.nu Bedrijfsarts (indien goed contact) Vertrouwenspersoon werk (bij conflict bv)

3 Wat speelt er - behandeling/zorg Specialist/verpleegkundige: die je geen informatie biedt over gevolgen van behandeling voor het werk die je niet stimuleert om actief te werken aan herstel die geen inzicht biedt in mogelijkheden om te werken aan herstel

Wat kan je helpen - behandeling/zorg Zelf vragen aan specialist/verpleegkundige naar de gevolgen van het werk Vraag naar werkgerichte revalidatiemogelijkheden (richtlijn oncologische revalidatie) Ga ook zelf op zoek hier naar. Zie bv www.nfk.nl en www.kankerenwerk.nl

Wie kan je helpen - behandeling/zorg Verpleegkundige oncologisch verpleegkundig specialist Maatschappelijk werk in het ziekenhuis Lastmeter: signaleren behoefte aan steun, ook werk www.lastmeter.nl Richtlijnen: oncologische revalidatierichtlijn richtlijn herstel na kanker

Wie kan je helpen - behandeling/zorg Polikliniek Werk en Borstkanker – NKI AVL Polikliniek Mens en Arbeid – AMC Amsterdam Bedrijfsartsconsulenten die mogelijk verbonden zijn aan het ziekenhuis www.kankerenwerk.nl meer informatie

4 Kanker en werk – wat cijfers Circa 40.000 werkende mensen per jaar Meest voorkomende diagnose: borstkanker, dikkedarmkanker, longkanker, lymfklierkanker, melanoom, prostaatkanker De kans dat mensen kanker overleven is gemiddeld 60% (5 jaars overlevingskans) (5 jaars overlevingskans, Bron: Nederlandse Kankerregistratie. Cijfers betreffen de periode 2003-2007.)

4 kanker en werk – wat cijfers vervolg 60 tot 90% van de mensen geraakt door kanker keert terug naar het werk De grootste groep heeft dan 1,5 jaar achter zich van niet/minder kunnen werken Vooral vermoeidheid, concentratie- en geheugenproblemen spelen parten bij werkhervatting

4 Kanker en werk – wat cijfers vervolg Naast moeizame werkhervatting, hebben mensen met kanker 40% meer kans om werkloos te worden Wat veel mensen niet weten: na 2 jaar ziekte kun je ontslagen worden Bronnen zijn onder meer: TBV special kanker en werk (2008) zie www.kankerenwerk.nl > werkgever > publicaties

5 Waarom is werk zo van belang? zorgt voor inkomsten vormt bron van zingeving en voldoening als mogelijkheid om jezelf te ontwikkelen biedt sociale contacten, structuur en steun Werk draagt bij aan herstel En omdat het moet vanuit de wet

5 Werk draagt bij aan herstel Uit onderzoek blijkt dat mensen die (kunnen blijven) werken eerder herstellen Onderzoek gericht op psychische klachten, maar aanwijzingen gelden ook voor kanker Oncologische revalidatierichtlijn heeft als standpunt: werk en herstel gaan hand in hand Bron onderzoek: Roland Blonk, oratie het lukt niet zonder werk (2008)

6 Wat moet er – wet & regelgeving a. Privacy wetgeving b. Wet verbetering poortwachter c. Wet Werk en Inkomen naar arbeidsvermogen (WIA, voorheen WAO)

6a privacy wetgeving Als je ziek bent hoef je niet te vertellen welke ziekte Waarom deze wet: Voorkomen dat werkgever / bedrijf je benadeelt bv door bij ernstige ziekten zoals kanker geen energie in je te steken Voorkomen van discriminatie bv bij sollicitatie

Bij kanker, het advies: WEES OPEN OVER JE ZIEKTE In de praktijk blijkt dit het beste te werken, omdat er meer rekening met je gehouden kan worden

Wat kan je helpen als het misgaat Commissie gelijk behandeling ww.cgb.nl Juridische ondersteuning Zie voor adressen: www.nfk.nl > verwijsgids > werk en inkomen

6b Poortwachter Voluit Wet verbetering poortwachter (wvp) ‘Strengere selectie aan de poort van arbeidsongeschiktheidsverzekering Aanleiding van deze wet: hoge sociale zekerheidskosten eind jaren ‘80, begin ’90 ‘Nederland is ziek’. Uitspraak van Minister president Lubbers in 1989 naar aanleiding van de toen bijna 1 miljoen Nederlanders (dat was 1 op de 6 werkenden) die arbeidsongeschikt waren verklaard.

De kern van poortwachter Werkgever en werknemer zijn samen aan zet om werknemer aan het werk te houden Focus op werkhervatting in eigen functie (eerste spoor) Als dat niet lukt: andere werkgever (tweede spoor) Wet is hulpmiddel voor werkhervatting

Wat kan je helpen - handleiding Digitale handleiding ‘Wat en hoe bij kanker en werk’ aan hand van fasen van ziekte belangrijkste zaken op een rijtje inzicht in wie wat doen met tips en adviezen www.nfk.nl en www.kankerenwerk.nl

Wie kan je helpen – bv: Gespecialiseerde bureaus: www.careforcancer.nl www.dosomegood.nl www.re-turn.nl www.stap.nu Bedrijfsarts (indien goed contact)

6c WIA (voorheen WAO) Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen Betreft inkomen tijdens ziekte Na 2 jaar ziekte komt WIA keuring in beeld

6c WIA Mogelijke uitkomsten keuring: WGA: werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten IVA: Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten Bij geen uitzicht op herstel: vervroegde WIA aanvraag mogelijk

Ziekte en inkomen Bij ziekte mag loon gekort worden naar 70% (in het 1e jaar mag dit niet lager zijn dan het minimumloon) Bij ziekteverlof/verzuim vervallen vergoedingen zoals reiskosten, onkosten, telefoon Na 2 jaar ziekte kan/mag je ontslagen worden

Let op: Dat als je ziek bent, je ook echt ziek gemeld wordt. Gebeurt dit niet, dan heb je bv geen recht op uitkering als je contract niet verlengd wordt Dat als je hersteld bent, je ook echt hersteld wordt gemeld. Gebeurt dit niet dan loopt 2 jaar ziekteduur van WIA door en kan je na 2 jaar ziekte ontslagen worden (WIA sluiproute)

HEB HET OVER WERK! Om over na te denken Als je weg bent van het werk, is je werk op den duur ook weg… HEB HET OVER WERK! Met je leidinggevende, collega’s maar ook met je arts, specialist, verpleegkundige

Meer informatie www.nfk.nl verwijsgids > werk en inkomen diensten en producten > werk en inkomen www.kankerenwerk.nl werknemer werkgever mantelzorger