Rottige Meente – de otter 1. Moerasroute otterproject Benodigdheden: - geen De otter heeft een groot leefgebied nodig waarin hij kan jagen en rondtrekken. Langs de route zoekt hij naar oud riet, oeverbosjes en dichte struiken om uit te rusten en zich te verstoppen. Het is belangrijk dat de otter veilig van het ene naar het andere natte gebied kan komen, zonder al te veel hindernissen tegen te komen. Voordat de otter werd uitgezet in de Rottige Meente zijn er veilige oversteekplaatsen gemaakt voor de otter. De otters kunnen bepaalde plekken de weg tussen Weerribben-Wieden en de Rottige Meente oversteken door middel van duikers onder de weg door. Door het aanleggen van nieuwe natuur werden deze moerasgebieden met elkaar verbonden. Opdracht Loop de natte route door het moeras, achter de boswachter aan. Maar let op: - zorg ervoor dat niemand je kan horen - maak je zo klein mogelijk - loop zoveel mogelijk in het spoor van je voorganger Rottige Meente – de otter

Rottige Meente – de otter 2. Ottersporen otterproject Benodigdheden: Ottersporen kaart plekje met los zand Otters laten zich overdag haast nooit zien. Ze zijn er wel maar je ziet ze niet. Ze jagen vooral ‘s nachts. De sporen die ze achterlaten kun je misschien wel terugvinden. Maar waar moet je ze dan zoeken? In de winter kun je de sporen goed zien in een laagje sneeuw. Met een beetje geluk vind je glijsporen langs de kant waar de otters het water in gaan. Afdrukken van de poten van otters kun je soms in de modder vinden. Een otter loopt of draaft niet (of zelden), maar maakt een rustige sprongengalop. De lengte van een sprong is ongeveer 40 tot 46 cm. Opdracht Stel jij bent een otter. je bent op weg naar het water om te gaan vissen. Net op dat moment komt er een schoolklas langs. Zonder om te kijken spring je weg, welk spoor zul je nu achterlaten? 1- Kijk op de sporenkaart en zoek uit welk spoor een otter achterlaat als hij haast heeft. 2- Probeer dit spoor te begrijpen door de beweging van de otter na te doen. En voor het echte ottergevoel doe je natuurlijk de staart om. 3- Je bent nu een ervaren otter. Maak het spoor dat op de foto hieronder staat. Gebruik daarvoor de pootafdrukken die aan de bezemstelen zitten. Er is een voorpoot en een achterpoot. 4-Laat het zand weer netjes achter voor de volgende groep. Gebruik daarvoor de hark. Rottige Meente – de otter

Rottige Meente - de otter 3. Achter je neus aan otterproject Benodigdheden: startpaal geurpalen geurpotjes Een otter is dol op vis. Hij gebruikt zijn neus om te jagen. Een otter gebruikt zijn neus ook om een vrouwtje of een mannetje te zoeken. Een otter gaat dus zijn neus achterna. Dat betekent dat hij wel eens zigzag door een gebied loopt, in plaats van rechtstreeks naar zijn doel. Opdracht Stel je voor dat je zelf een otter bent. Je krijgt de opdracht om door middel van je neus de goede route te zoeken. En dat is niet altijd de kortste route! Je begint bij de startpaal. Aan elke geurpaal hangen drie geurpotjes in drie verschillende richtingen. Ruik aan de potjes. Heb je geroken in welk potje de visgeur zit, volg dan die richting en zoek de volgende geurpaal. Ga je neus achterna en vind zo de juiste route. Rottige Meente - de otter

Rottige Meente – de otter 4. Waterkwaliteit otterproject Benodigdheden: schepnet emmer - Invullijst waterkwaliteit Een otter is een roofdier. Behalve vis eet hij ook kleinere waterdieren. Een otter staat bovenaan de voedselketen. Dat wil zeggen dat hij dieren eet die op hun beurt weer leven van kleinere dieren. Een otter krijgt dus van alles binnen wat de prooidieren ook gegeten hebben. De waterkwaliteit is daarom van levensbelangvoor een otter. Gaat het goed met de otter dan weet je dat het met de natte natuur (de moerasgebieden) en de kwaliteit van het water goed gaat. Opdracht Waterdiertjes en waterplanten zeggen iets over de kwaliteit van het water. Jullie gaan de waterkwaliteit bepalen van deze sloot. Hiervoor ga je waterdiertjes vangen met een schepnet. Vang zoveel mogelijk verschillende waterdieren. Vul de lijst in. Je hebt 20 minuten de tijd voor deze opdracht. Rottige Meente – de otter

Invullijst waterkwaliteit Groep waterdieren ( zie zoekkaart) Soort Gevangen/ gezien Platwormen Wormen Bloedzuigers Weekdieren Slakken Kaphoornslakken Mossels Kokerjuffers met koker Larven van vliegen en muggen Vedermuglarve Langpootmuglarve Rattenstaartlarve Kriebelmuglarve Anders, …. Kreeftachtigen Zoetwaterpissebed zoetwatervlokreeft zoetwaterkreeft Waterspinnen en watermijten Nimfen eendagsvliegen steenvliegen waterjuffers glazenmakers larven keverlarven larven (vrijlevende) van kokerjuffers slijkvlieglarve Waterwantsen staafwants waterschorpioen Invullijst waterkwaliteit Groep waterdieren ( zie zoekkaart) Soort Gevangen/ gezien duikerwantsen ruggenzwemmers waterkevers Dieren op het wateroppervlak Schaatsenrijder Schrijvertje vijverloper Kleinere dieren springstaarten watervlo Eenoogkreeftje Watermijt Zoetwaterpoliep Anders, namelijk Waterplanten Kikkerbeet Krabbescheer Gele lis …. Rottige Meente – de otter

Rottige Meente – de otter 5. Hier leef ik otterproject Benodigdheden: 4 bordjes Een otter heeft een groot leefgebied nodig met schoon water en veel vis. In dat gebied moet hij kunnen rusten, jagen, spelen en rondtrekken. Een otter woont het grootste deel van het jaar alleen, behalve in de paringstijd. De jongen van een otter worden grootgebracht door de moeder in een hol. Wat wil de otter wel: - oevers met waterplanten en riet (beschut) - schoon en visrijk water - een goede plek voor een hol, in een holle boomstam aan de oever of in een holle wilg in een oeverbosje en wat wil de otter niet: - lawaai - open (landbouw)gebieden - steile oevers Zijn er in de Rottige Meente genoeg plekken voor de otter om te slapen, te spelen en te vissen? Opdracht Jij bepaalt met je groep wat de meest geschikte leefplekken zijn voor de otter. Let op: in dit moerasgebied zitten verraderlijke natte plekken. Luister goed naar de begeleider waar je wel en niet mag zoeken 1- Pak de 4 bordjes en zoek in de directe omgeving de 4 meest geschikte plekken voor de otter om: - te slapen/ te rusten, - te vissen, - een hol te maken, - een oeverkant waar hij veilig langs kan lopen. 2- Leg de bordjes neer (of hang ze op) bij de 4 verschillende plekken die jullie groepje het meest geschikt vinden. 3- Gevonden! Bespreek met de begeleider of dit inderdaad geschikte plekken zijn voor de otter. Rottige Meente – de otter

Rottige Meente – de otter 6. Een kijkje onder water otterproject Benodigdheden: onderwaterkijker Een otter zwemt en speelt graag in open water. Zo af en toe duikt hij onder water op zoek naar iets lekkers. Hij gebruikt zijn ogen en zijn snorharen om onder water naar vissen te zoeken. Maar wat zou een otter allemaal nog meer zien onder water? Dat ga je nu bekijken met een speciale onderwaterkijker. Opdracht 1- Pak één van de onderwaterkijkers 2- Ga op de vlonder liggen en doe de onderkant van de kijker in het water. Kijk door de bovenkant van de kijker. 3- Zie je niet zoveel, probeer het dan op een andere plek of houd de kijker een beetje schuin 4- Gebruik bij somber weer de zaklamp om licht in het water te krijgen. 5- Laat iedereen van je groepje een keer kijken en bepaal samen wat het mooiste plekje onder water is. 6- Jullie mogen nu met een echte onderwatercamera een foto gaan maken. Pak de onderwatercamera met de drijver. Maak eerst een foto van je groepje! 7- Doe het veiligheidstouw van de camera om je hals / pols voordat je de vlonder op gaat. 8- Maak daarna allemaal een foto onder water met de onderwatercamera. Ten slotte: leg alles weer netjes op de plek terug. Rottige Meente – de otter

Rottige Meente – de otter 7. Vis, mijn lievelingskostje otterproject Benodigdheden: hengel brood (aas) emmer weegschaal stopwatch Wat is jouw lievelingseten? Een otter eet het liefst vis, heel veel vis. Maar daarnaast eet een otter ook andere (water)dieren. Zoals kikkers, muizen, vogels, eieren, zoetwaterkreeftjes en insecten. Per dag eet een otter 1 kilo vis. Welke vissoort het is maakt de otter niet zo veel uit. Het is een luie jager. Een otter vangt vissen en andere dieren die makkelijk te vangen zijn. Dan hoeft hij niet zo veel energie in het jagen te steken. Een otter jaagt zijn prooi naar de kant tussen het riet of andere waterplanten. Daar kan de prooi minder makkelijk ontsnappen. Hij brengt de prooi tussen de tanden aan land. Grote vissen drukt de otter tegen zijn borst en houdt hij met zijn poten vast. Opdracht Lukt het jullie ook om 1 kilo vis te vangen in een kwartier? Rottige Meente – de otter

Rottige Meente – de otter 8. Otters vroeger en otters nu otterproject Benodigdheden: - geen Het ging goed met de otter in Nederland tot rond 1920. Vanaf dat moment nam het aantal otters sterk af. Er werd op de otter gejaagd. Niet alleen om hun pels. Maar ook omdat beroepsvissers vonden dat de otters teveel vis aten. Een otter eet gemiddeld 1,5 kilo vis per dag. Rond 1940 werd de jacht op otters verboden. Maar het aantal otters ging nog steeds achteruit. Otters houden van schoon water met veel vis. Het water werd steeds meer vervuild. Ook kwam er meer verkeer. En er werden wegen in de natuur aangelegd, tussen de moerasgebieden. Uiteindelijk werd de laatste otter in 1988 doodgereden. In 2006 zijn de eerste vier otters uitgezet in de Rottige Meente. Inmiddels wonen er nu acht otters in dit moerasgebied. Het gaat goed met ze. Dat komt omdat er allerlei maatregelen genomen zijn om het leefgebied weer geschikt te maken voor de otter. Opdracht Wat is er allemaal gebeurd in het gebied? Welke maatregelen heeft Staatsbosbeheer genomen waardoor de otter hier weer kan leven? Rottige Meente – de otter