Schulden in Almere Stadwijkstudies ~ 2 november 2010 Aard van de problematiek in Almere Hoe shv in Nederland en Almere geregeld Nieuwe doelgroepen en uitdagingen in Almere. Jargon? Vragen/discussie. Ik sluit af met uitdaging voor u Martijn Schut Adviseur Stimulansz

Cijfers 6,8% inkomen op bijstandsniveau (NL 7,2%, Prov. 5,9%) 13,4% inkomen tot 120% bijstand (NL 13%, Prov. 12,4%) 2009: 50% meer aanvragen schuldhulpverlening (NL 20%) Almere nr. 3 bij aanmeldingen Wsnp 1 miljoen euro besparen op schuldhulpverlening (NL 20mln) 14% minder huisuitzettingen Meer wanbetalers bij incassobureaus (bedrag 30% hoger) Bijstand echtpaar: € 1.240 Alleenstaande ouder: € 867 (70%) Alleenstaande € 620 (50%) Bijstandsniveau: ruim 5.000 hh. 120%: ruim 10.000 hh.

60% binnen drie jaar uit armoede 1/3 Nederlanders maakt zich elke dag zorgen. En de meeste zorgen maken mensen zich over geld (Landelijk) 2007 2009 Schuldeisers 13 17 Jonger dan 25 jr. 7% 10% Schuld € 30.100 € 33.700

R Thuisadministratie Toeslagen (onbedoeld effect voorschotten). Inkomensondersteuning Etc. Oplossingen: vereenvoudiging of hulp

Hoe werkt schuldhulpverlening Minnelijk traject (gemeente) Wettelijk traject (Wsnp) Schuldregeling (sanering / bemiddeling) Budgetbeheer Budgetbegeleiding ‘Integrale’ aanpak Nieuwe wet Regeerakkoord: ‘meer selectieve en gerichte schuldhulpverlening’

Almere: sms voor intakegesprek Nieuwe doelgroepen R Hulp via internet (Landelijk) 2008 2009 1,5x modaal 2% 25% Werkend 18% 37% Uitkering 82% 63% Modaal = € 2.508 1,5 modaal = € 3.760 Almere: sms voor intakegesprek

Type schulden Overlevingsschulden Overbestedingschulden Aanpassingsschulden Compensatieschulden Overleving: structureel laag inkomen Overbesteding: gat in je hand Aanpassing: werkloos worden Compensatie: ongelukkig.

Meer schuldhulpverleningsklanten met eigen huis… Financiële situatie ingewikkeld: Hypotheek, lijfrente. Maar wel thuisadministratie op orde / zelf regelen. Aanpassingsschulden. Hoe bereik je hen? Hoge huur (jonge woningvoorraad). Veel mensen afhankelijk van huurtoeslag. Woonlastenfonds +3jr. Relatief hoge huren in Almere

Kleine zelfstandigen zelfstandig ondernemer 15% Almeerse minima is 34% tuinders en boeren rond minimum Ruim 95% agrarische bedrijven gerund met gezinsleden Kleine zelfstandigen Langdurig laag inkomen, gebrek aan ondernemersvaardigheden, boekhouding, begroten, schulden, te grote risico’s, etc.) Wel handen uit de mouwen, maar admin. is noodzakelijk kwaad. Schuldhulpverlening vak apart. (geen vast inkomen, moeilijke contracten, boekhouding slecht, etc.). Hoe bereik je hen? 10

Jeugd 40% werkende jongeren heeft schuld van € 900 1/3 jongeren die nog bij ouders wonen, heeft schuld van € 750 Kwart jongeren ontvangt minimaal eens per jaar een aanmaning 1/5 jongeren kan geregeld geen geld meer opnemen of ziet een automatische incasso geweigerd wegens tekort op de rekening 12,7 % kinderen tot 18 jr. met risico op armoede (NL =11,5%)

Jeugd Gemakkelijk lenen Nu genieten en uitgeven is de norm Studieschuld Schuldhulpverlening lastig: Motivatie en gedrag Afloscapaciteit Weigering schuldeisers

Schulden voorkomen Training voor klanten voedselbank Prepaid energiemeters in Almere Berekenuwrecht.nl Zelfjeschuldenregelen.nl Vroegsignalering: ook rol van intermediairs! Arme Groningers krijgen kaartje van kredietbank Gastlessen op scholen Cursus geld en opvoeden voor allochtone ouders Thuisadministratie voor mensen met verstandelijke beperking Formulierenbrigade Puinruimdagen in Diemen Financiële quickscan en budgetadvies voor bijstandsgerechtigden in Breda Preventie = Vroegsignalering Tegengaan niet-gebruik Vergroten financiële zelfredzaamheid

Voedselbank 66% gemeenten heeft voedselbank (2008: 48%) 85% klanten heeft schulden Voedselbank wenselijk? Signalering en ondersteuning

Gemeente als schuldeiser Eind 2009: € 1,3 mld. aan vorderingen bijstand 26% doordat de sociale dienst niet of onvolledig is ingelicht Regeerakkoord: volledige bedrag terugvorderen Gemeenten wegen het belang van terugvordering af tegen het hoofddoel van bijstandsverlening, activering en financiële zelfredzaamheid Overheid verschillende manieren (preferente) incasso: Bronheffing zorgpremie. Studieschulden komen niet voor sanering in aanmerking belastingdienst (3 x 1.000 euro inhouden van betaalrekeningen en beslag leggen tot 80 in plaats van 90% bijstandsniveau CJIB ook niet saneren.

Redenen niet-gebruik voorzieningen Onwetendheid Denken niet in aanmerking te komen Drempel te hoog Schaamte Taalproblemen

Vrijblijvend of dwingend? Keuzes Vrijblijvend of dwingend? Kosten samenleving?

Keuzes Belonen? Bijvoorbeeld door aflosperiode te verkorten? Of sanctioneren? Kort op bijstand.

Alleen problematische schulden? Keuzes Alleen problematische schulden?

Keuzes Hypotheek overnemen?

Keuzes Saneren of bemiddelen?

Wat kunt u doen? Vroegsignalering? Zelf schuldeiser? Hulp bieden? Voorlichting geven? …