Logistiek in Vlaams-Brabant Tom Dehaene 19 APRIL 2013

inhoud Vlaams-Brabant en logistiek? Visie op logistiek in Vlaams-Brabant 5 actiedomeinen Punt 1 om even belang van logistiek in Vlaams-Brabant te duiden want dit wordt waarschijnlijk onderschat… Punt 2 is de strategische visie van de provincie op de toekomst voor logistiek Punt 3 zijn de concrete invullingen van die strategie

1. Vlaams-Brabant en logistiek? = tertiaire sector en kennis… maar toch ook logistiek ! Vlaams-Brabantse economische poort: Luchthaven Zaventem Wie aan Vlaams-Brabantse economie denkt, denkt aan: Tertiaire activiteiten (groothandel, distributie….) Kenniseconomie (KULeuven, wetenschapsparken…) En aan De luchthaven Maar minder aan klassieke industrie (is er nog maar minder dan in andere provincies) en ook niet aan logistiek En toch… We kunnen dit duiden met een aantal cijfers (weliswaar uit een studie van 2008 maar we gaan er van uit dat de crisis overal en iedereen geschaad heeft en de algemene verhoudingen structureel zijn)

Toegevoegde waarde Vlaams-Brabant scoort het best na Antwerpen Met 16% van de toegevoegde waarde in TDL in Vlaanderen is Vlaams-Brabant de tweede belangrijkste provincie na Antwerpen Antwerpen buiten beschouwing gelaten was de groeievolutie in Vlaams-Brabant ook sterker dan de rest van Vlaanderen Ten persoonlijke info: Toegevoegde waarde is het verschil tussen de omzet en de kosten verbonden aan een product of een dienst. Is de maatstaf voor de hoeveelheid geproduceerde goederen of diensten en wordt uitgedrukt in euro. Lange of ingewikkelde producteiprocessen genereren meer toegevoegde waarde tussen grondstof en afgewerkt product. Ook in logistiek zijn er verschillen: zuiver transport van a naar b genereert minder toegevoegde waarde dan palletisering, herverpakking, labelling, routetoewijzingen ed. Vlaams-Brabant scoort het best na Antwerpen

Outsourcing ratio In Euro x1000 Toegevoegde Waarde van de sector Transport, Distributie en Logistiek Toegevoegde Waarde van de Be- en Verwerkende Nijverheid Aandeel van de Toegevoegde waarde waarvan de TDL-sector in vergelijking met de toegevoegde waarde van de Be- en Verwerkende Nijverheid Limburg 543,694 3,486,807 15,6% Oost-Vlaanderen 1,051,515 5,766,521 18,2% West-Vlaanderen 848,206 6,233,673 13,6% Vlaams-Brabant 1,369,981 3,696,943 37,1% Antwerpen 4,523,549 14,063,661 32,2% Vlaanderen 8,336,549 33,247,605 25,1% Vlaams-Brabant hoogste ratio => veel contractlogistiek Vlaams-Brabantse nijverheid besteedt meer logistieke activiteiten uit dan rest van Vlaanderen = Verhouding toegevoegde waarde TDL/be-en verwerk. Nijv

Goederenstromen per gemeente Uitgaand Inkomend Concentratie in stedelijk gebieden: - zijn afzet-/gebruikersgebieden (distributie) - zijn tewerkstellingsgebieden (bedrijvenzones)

Belang van luchthaven De luchthavenregio is na de Antwerpse haven de belangrijkste ‘economische poort’ van Vlaanderen. 18.000 jobs in directe tewerkstelling (NBB 2012) vgl: 28.000 in maritieme cluster Antwerpen Meer dan 21000 jobs in indirecte tewerkstelling vgl: 34.000 in Antwerpen 3,3 miljard € toegevoegde waarde Hoge productiviteit: 830 jobs per miljoen passagiers en 100 ton vracht (Charleroi 330) Behoud en versterking van luchthaven(regio) staat centraal in de werking rond logistiek

2. Visie op logistiek Missie: Het ‘logistieke weefsel’ van Vlaams-Brabant zo sturen, dat de provincie een centrum wordt van “slimme logistiek” Uitwerking via 5 actiedomeinen in een log. platform Aanpak van het “Logistiek Platform Vlaams-Brabant”: focus op coördinatie van verschillende bestaande initiatieven TW Forum is vandaag RESOC FLASH = Flanders Smart Hub/FSH

3. Uitwerking in 5 domeinen Arbeidsmarkt Infrastructuur Ruimte Marketing & Acquisitie Kennis & Innovatie

1. Arbeidsmarkt periodiek overleg rond ‘Arbeidsmarkt Logistiek’: Resoc Vlaams-Brabant met alle stakeholders in de provincie Interne studie “Analyse logistieke arbeidsmarkt” (2010) Brochure opleidingen Logistiek in Vlaams-Brabant DVD ondersteunend lesmateriaal “Logistiek” (2013) “LUCHTHAVENHUIS”- ”Brussels Airport House” Aantrekken en eerstelijnsopvang van nieuwe werknemers uit Vlaams-Brabant/BHG/Wallonië. Met stichtende partners BAC luchthavenuitbater De Lijn RESOC/ERSV VDAB (met Actiris en Forem) VOKA Halle-Vilvoorde Opening voorzien najaar 2013

2. Infrastructuur - mobiliteit Aanzet is gegeven met START in 2004: versterking leefbaarheid vooral via mobiliteitsprojecten integraal en multimodaal: nmbs - Diabolo nmbs - GENnetwerk De Lijn - buslijnen De Lijn - tramlijnen Wegen - optimalisering RO Wegen - optimalisering Woluwelaan Wegen - aanpak sluipverkeer Fietsnetwerk Verkeers- en mobiliteitsmanagement projecten beschreven, soms uitgevoerd of in uitvoering… Langdurige, complexe, dure projecten maar noodzakelijk

2. Infrastructuur - mobiliteit NMBS - Diabolo GEN-netwerk tramlijnen De Lijn Optimalisering R0

3. Ruimte Wordt opgenomen in dossiers RO: VSGB-proces: (her)ontwikkelingsmogelijkheden verschillende zones flankerend beleid Reconversiegebied Machelen - Vilvoorde Meise-Westrode Zuidelijke ontsluiting en zoekzone

VSGB + flankerend beleid Beeld van het gewestelijk rup Vlaams strategische gebied rond Brussel met daarop: Reconversiegebied Vilvoorde-Machelen Cargozone die van dienstenzone naar bedrijvenzone werd ‘herbestemd’ Militaire zone die nabestemming bedrijvenzone kreeg

Machelen - Vilvoorde Coördinatie van noodzakelijke projecten voor reconversie: Projecten in kader van brownfieldconvenanten bodemsaneringen Weginfrastructuur Treinaanbod Tramlijn Busnetwerk Financieringsmiddelen Eender welk reconversieproject in het gebied heeft maar kans op slagen als deze ‘flankerende’ maar noodzakelijke maatregelen genomen zijn. Er zijn dus dringend engagementen nodig en versterking van de onderlinge coördinatie

4. Marketing & Acquisitie Aansluiten op Provinciaal “Acquisitieplatform” met AO (Agentschap Ondernemen) FIT (Flanders Investment & Trade) IMEC/KU Leuven Provincie Vlaams-Brabant Doel: Afstemming initiatieven inzake acquisitie en promotie Oplijsten prioriteiten Het acquisitieplatform is samengesteld; er zijn afspraken over wie wanneer en hoe met buitenlandse investeerders ed om zal gaan Persoonlijke noot: voorzichtig met acquisitie, goed zorgen dat we een goed gevulde doos hebben en geen lege….

5. Kennis & innovatie Clusterwerking Logistech binnen project FSH (Flanders Smart Hub) Fase 1 (2009-2012): Community building rond Duurzame Logistiek CO² Meten is weten Bundelen Goederenstromen Multimodaal vervoer Elektrisch & hybride goederenvervoer rond Slimme Logistiek Cold Chain Logistics Smart Transport Transport Systems Crisis & Event Logistics Security en Track & Trace Fase 2 (2013-…): uitdiepen met concrete projecten Community building verliep via workshops tussen kennisinstellingen zoals KULeuven, Groep T, VUB,…. En bedrijven (waaronder gespecialiseerde zoals Stageco ed.) Iedere maal rond de 30 deelnemers en goede respons

5. Kennis & innovatie Gerealiseerde pilootprojecten tijdens fase 1 Innovatie in de Logistiek: ESSENSIUM - FLIGHTCARE op de luchthaven van Zaventem Tracking & Tracing van Nose Wheel Loaders met aanvullende gebruiks- en verbruiksmetingen Kosten-efficiëntie van gebruik en verbruik verbeterd Optimalisatie, verduurzaming luchthavenoperaties Essensium: spinoff van Imec Flightcare: bagagehandler op de luchthaven Zeer preciese en gesofisticeerde gps op luchthavengebied waar al veel radioverbindingen zijn… Essensium hanteert echter nieuwe techniek Test op 10 toestellen Kostreductie: Eerste resultaten 40% minder motorgebruik (= minder brandstofverbruik) 3 ton minder CO² uitstoot… Wordt nu geimplementeerd op alle toestellen op Zaventem en op andere luchthavens waar Flightcare (Swissport) afhandelaar is

5. Kennis & innovatie Gerealiseerde pilootprojecten tijdens fase 1 Vlaams-Brabant Multimodaal: Gebruiksvriendelijke website voor bedrijven uit Vlaams-Brabant voor promotie gecombineerd vervoer Vergelijking alternatieven voor wegvervoer via spoor of binnenvaart Op basis van accurate data van transport- en overslagkosten en CO²-reductie www.vaartinjevracht.be of www.voortophetspoor.be 1000 bezoekers op 1 jaar werking 50-tal trajecten per maand Opvallend: veel bezoekers/opvragingen uit het Leuvense -> hint om project in het leuvense rond gecombineerd vervoer op te zetten Bevraging naar reacties bij bedrijven en overslagpunten: Interessant en nuttig maar te beperkt: Graag uitbreiden naar heel Vlaanderen Uitbreiden naar internationale stromen (vooral voor spoorpotentie) Tijdsdimensie inbouwen Vraag wordt gesteld aan Vlaanderen om dit verder op te nemen

5. Kennis & innovatie Europees Interpom-project “Grenzeloze Logistiek” 5 pom’s en 3 Nederlandse provincies Vlaams-Brabant zet in op concrete projecten: "Bundelen Goederenstromen van/naar Luchthaven“ Twee bundelingspistes: Groenteveilingen (Mechelen, Kampenhout, Zellik) Technologische onderdelen Researchpark Haasrode Project Veilingen: Eerst douanefaciliteiten verbeteren (groeperen/loket op veiling) en dan bundelen naar luchthaven Project Haasrode: Goederenstromen van onderdelen van 5 technologische bedrijven die zich engageerden om hun stromen vrij te geven Bij benaderin g 7000 zendingen van ong. 66.000 pakketjes op jaarbasis Focussen in testfase op 4 gebieden waaronder Noord-Italië Catalonië Parijs, UK Bestemmingen en volumes vanuit Haasrode

4. Besluit Door Gebruik van bestaande overlegfora Beter gebruik van reeds bestaande infrastructuur Versterken van samenwerking tussen kenniseconomie en logistiek kan logistiek in Vlaams-Brabant nog efficiëntie-winst boeken, Zonder veel bijkomende volumes te genereren Zonder extra hinder te veroorzaken