De schadevergoeding na schadegeval met motorvoertuig Evolutie van de rechtspraak De nieuwe indicatieve tabel mr. Vanessa Vliegen 17 februari 2009

OVERZICHT 1. Inleiding: algemene principes van schadeloosstelling en recente rechtspraak 2. Schadebegroting in concreto: de nieuwe indicatieve tabel 3. Bijzondere vraagstukken

Algemene principes van schadeloosstelling Bewijs van fout – schade – oorzakelijk verband Tijdstip van beoordeling Vergoedende intresten Kosten deskundige en advocatenkosten

Bewijs van fout – schade – oorzakelijk verband Stap 1: Bewijs fout – schade – oorzakelijk verband Art. 1382 B.W. Bewijs bestaan en omvang schade Art. 1315, 1ste lid B.W. – art. 870 Ger. W. Indicatieve tabel - forfaitaire vergoedingen als middel om aan bewijslast te ontsnappen?

Stap 2: Herstel in natura mogelijk? Vaste rechtspraak sinds Cass. 20 januari 1993 Stap 3: Toekenning bedrag ahv concrete bewijzen mogelijk?

Stap 4: Ex Aequo et bono (indicatieve tabel) Indien geen andere berekeningswijze mogelijk Indien geen precieze gegevens Indien omvang schade niet bewezen en geen betwisting door tegenpartij Cass 3 maart 2008 Cass. 20 februari 2004 Cass 1 februari 2002 ! Mogelijkheid tot afwijken van indicatieve tabel ahv concrete omstandigheden Rb Turnhout 18 maart 2002

Tijdstip van beoordeling (1) - Principe: tijdstip van de uitspr aak Cass. 22 november 2005 (!) Cass. 26 oktober 2005 Cass. 21 december 2001 Cass. 2 mei 2001

Tijdstip van beoordeling (2) Gevolgen - Toepassing meest recente versie indicatieve tabel? RS verdeeld Antwerpen 22 mei 2002 Rb Kortrijk 8 oktober 2004 Pol Hasselt 9 april 2002 Rb Gent 30 april 2002

Tijdstip van beoordeling (3) Gevolgen - Gebeurtenissen na O.D. vreemd aan O.D. EN/OF - Gebeurtenissen na O.D. vreemd aan de schade zelf Cass RS onduidelijk Groot verschil in de praktijk (hertrouw, overlevingspensioen)

Vergoedende intresten (1) - Rechtspraak vergoeding van bijkomende schade die voortvloeit uit vertraging van betaling en tengevolge muntonwaarding Cass. 13 januari 2005 Cass. 20 februari 2004 Cass. 22 oktober 2003

Vergoedende intresten (2) - Indicatieve tabel Vergoeding van bijkomende schade die voortvloeit uit vertraging van betaling * I.T. 2008: Rechter begroot percentage zelf * I.T. 2008: Schorsing intresten bij vertraging van afhandeling door SO * Aanvangsdatum afzonderlijk voor elke schadepost

Vergoedende intresten (3) - Op provisies? I.T. 2004: “Logischerwijze wordt op de provisie dezelfde rente toegekend” I.T. 2008: - bepaling niet hernomen - cfr recente rechtspraak oa. Cass. 16 mei 2001

Kosten deskundig onderzoek – kosten van verdediging (1) - Kosten deskundig onderzoek (art. 1017 Ger. W. – art. 162, tweede lid Sv) * Ppe: Ten laste van de aansprakelijke * Uitz: vordering SO onbestaande of overdreven oa. Gent 2 januari 2004 Pol. Gent 13 januari 1999

Kosten deskundig onderzoek – kosten van verdediging (2) - KB 26 oktober 2007 nav Wet 21 april 2007 - bij begroting bedrag RPV wordt gekeken naar schadevergoeding die uiteindelijk wordt toegekend door Rer en ipv oorspronkelijke vordering

Schadebegroting in concreto – de nieuwe indicatieve tabel Ratio: aanpassing aan heersende rechtspraak – integratie gelden principes – geen nieuwigheden Nieuwe bedragen Inhoudelijke wijzigingen

Nieuwe bedragen (1) - Verplaatsingskosten: 0,30 ipv 0,25 per km - T.W.O. meerinspanningen: 20 EUR per dag ipv 17 EUR per dag Cfr rechtspraak Luik oa. Pol. Luik 16 september 2003 Opmerking: Economische Waarde Huishouden onveranderd

Nieuwe bedragen (2) - Morele schade IT 2004: * morele schade s.s. 37,50 – 31,00 – 25,00 EUR per dag * pretium doloris: schaal van 1 tot 7 20,00EUR + 2,50EUR per graad IT 2008: * morele schade s.s. 31,00 – 25,00 EUR per dag * pretium doloris: afzonderlijk begroot verhoging met 10 - 12,50 – 15 – 17,50 EUR vanaf schaal 4

- Verlies schooljaar: verhoging van de bedragen tot 25% Nieuwe bedragen (3) - Verlies schooljaar: verhoging van de bedragen tot 25% Lager onderwijs 390 ipv 375 Middelbaar en beroepsonderwijs 1000(idem) Hoger onderwijs op kot 4300 ipv 3750 thuis 4000 ipv 3500 Unief op kot 4000 ipv 3500 thuis 2000 ipv 1750

Nieuwe bedragen (4) - B.I. – B.A.O. : Intrestvoet op gekapitaliseerd bedrag 2% ipv 3% Concreet: verhoging bedragen met min. 10% tot pensioenleeftijd - Esthetische schade: I.T. 2004: schaal van Julin 1 t.e.m. 7 min en max bedrag I.T. 2008: bedragen Julin aangepast geen min en max bedrag onderscheid naar leeftijd! man – vrouw?

Nieuwe bedragen (5) - Vergoeding materieel – moreel vermengd: forfait per punt verhoogd met 10% - Schade ex haerede I.T. 2004: - 37,50 EUR per dag - vast bedrag tbv 625 en 2500 EUR I.T. 2008: - 75 EUR per dag - incl vergoeding morele schade

Nieuwe bedragen (6) - morele schade van nabestaanden bij overlijden 3 wijzigingen van 10.000 tot 12.500 EUR - verlies van echtgenoot/echtgenote - verlies van samenwonende levenspartner - verlies van inwonend kind

Inhoudelijke wijzigingen (1) - Voertuigschade: Eventueel forfaitaire vergoeding van 10% wegens waardevermindering na herstelling - Aandacht voor verschillende vormen van schade - seksuele schade: vorderingsrecht voor partner - genoegenschade: criterium -> vooraf bestaande hobby stopgezet of drastisch verminderd - schade door weerkaatsing ipv genegenheidsschade

Inhoudelijke wijzigingen (2) - opdracht medische expertise * onderscheid invaliditeit, huishoudelijke en economische ongeschiktheid * van letsels naar stoornissen * onderscheid tussen verschillende schadeposten * bepalen aanpassing aan wagen – woning na ongeval - economische schade bij overlijden: kinderen worden geacht de ouderlijke woonst te verlaten op 25 jarige leeftijd

De indicatieve tabel 2008 – kritische noot

Bijzondere vraagstukken Vooraf bestaande toestand Verergering bestaand letsel Schadeloosstelling en feitelijk samenwonende partners

Vooraf bestaande toestand “The wrongdoer must take the victim as he finds him” Onderscheid 1. voorbestemdheid tot schade (pathologische predispositie) - > integrale vergoeding SO indien bewijs dat SO zonder ongeval aandoening niet zou gehad hebben 2. vooraf bestaande toestand -> vergoeding indien levensverwachting of arbeidsgeschiktheid van SO beïnvloed wordt cf. oa. Pol Hoei 28 juni 2005

Verergering bestaand letsel - Vonnis hoeft niet expliciet in voorbehoud te voorzien, slechts indien zij expliciet is afgewezen is bijkomende vordering uitgesloten Rb. Gent 18 oktober 2004 - Aanvaarden van medische minnelijke expertise betekent geen verzaking aan recht op voorbehoud voor toekomstige schade Pol. Verviers 20 maart 2006

Schadeloosstelling en feitelijk samenwonende partners Principe: feitelijke samenwonende partner heeft recht op schadeloosstelling (Sedert invoering ‘Wettelijke samenwoonst’ ook voor feitelijke samenwoners weinig betwisting over principe zelf)

Schadeloosstelling en feitelijk samenwonende partners Discussie: aard van de schadevergoeding - materiële schade: bewijs duurzame band vereist – alle middelen van recht – vooral duurtijd relatie belangrijk - veel verschillen in de rechtspraak - morele schade: geen bewijs vereist – opnieuw veel verschillen in rechtspraak – bedragen van 1.250 tot 5.500 EUR

BESLUIT