Studiedag Effectiviteit en Efficiëntie Vlaams Welzijnsverbond Het Opstapje of hoe de sociale functie van de kinderopvang doelmatig kan worden ingezet ter bestrijding van (kans)armoede Studiedag Effectiviteit en Efficiëntie Vlaams Welzijnsverbond 28 september 2012

Voorstelling Het Opstapje Aanleiding Samenstelling werkgroep Doelgroep: mensen in (generatie)armoede Doelstelling Acties: 1. Bevraging 23 gezinnen met een klein budget 2. Vorming voor medewerkers kinderopvang 3. Bezoekdagen voor toeleiders 4. Laagdrempelige folder 5. Proeftuin Mezennestje 6. Kennis delen, beleidsaanbevelingen Middelen Resultaten en inzichten

Aanleiding Je kinderopvang is de spiegel van de maatschappij waarin het zich bevindt 8% van de Aalsterse kinderen wordt geboren in een kansarm gezin Deze groep ontbreekt in onze kinderopvang (tenzij gedwongen opvang) De goede wil om dit te veranderen is er, maar er zijn drempels!

Samenstelling werkgroep Werkgroep van het Lokaal Overleg Kinderopvang te Aalst Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen OCMW Kind en Gezin (Regiohuis en Provinciaal Consulent) Opvanginitiatieven: - 1 stedelijke Dienst voor Onthaalouders - 3 stedelijke Kinderdagverblijven - 2 stedelijke Lokale Diensten voor Buurtgerichte Opvang - 1 zelfstandig Kinderdagverblijf - 1 Kinderdagverblijf en BOKDV, initiatief van OLV-ziekenhuis Centraal Aanspreekpunt Kinderopvang Opvoedingswinkel

Doelgroep 20% voorrangsregel (Kind en Gezin) Kwetsbare groepen die wij wel bereiken Generatiearmoede Criteria: - Scholing - Arbeid - Inkomen - Gezondheid - Wonen - Gezinsleven (sociaal netwerk)

Doelstelling Inclusieve opvang van kansarme kinderen in de reguliere kinderopvang Vinden en verminderen van drempels naar de kinderopvang Eens de opvang is gestart: vinden en verminderen van drempels in de kinderopvang

Acties 1. Bevraging over kinderopvang van 23 gezinnen met een klein budget: - positieve ervaringen - negatieve ervaringen Besluit

Resultaat bevraging Terugkoppeling van de resultaten aan de deelnemers: pannenkoeken met koffie en kinderanimatie in de speel-o-theek (Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen)

Acties 2. Vorming voor medewerkers in de kinderopvang Sessie 1: Wat is (kans)armoede? Sessie 2: Wat kan kinderopvang betekenen voor mensen in (kans)armoede? Welke drempels heeft onze kinderopvang? Lijst van 10 tips

Acties 3. Bezoekdagen voor toeleiders Voormiddag: - Voorstelling van het Centraal Aanspreekpunt Kinderopvang - Bezoek aan 4 verschillende opvanginitiatieven. Rondleiding door de verantwoordelijken, met aandacht voor de sociale functie van de kinderopvang Middag: gezamenlijke maaltijd met kans om te netwerken Namiddag: - Voorstelling van Het Opstapje - Lezing over de sociale functie van de kinderopvang door Ankie Vandekerckhove, VBJK

4. Laagdrempelige folder

Acties - proeftuin 5. Proeftuin Mezennestje Lokaal project ter preventie van kinderarmoede, ingediend bij de Vlaamse Gemeenschap (Lieten, 2011): - Aanwerving van een opgeleide ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting - 50% vrijstelling van de verantwoordelijke (aanwerving van een administratieve kracht) Doel: onderzoeken en aanpakken van de drempels voor kansarme ouders in de Aalsterse Kinderopvang

Acties - proeftuin Drempel Aanpak Opnamebeleid Huishoudelijk reglement Betaalmodaliteiten Daldagen aangeven om het kindje te brengen Wenbeleid Een vertrouwenspersoon aanduiden Vrijhouden van bedjes voor Het Opstapje (sinds jan 2011) Korte bijlage met breekpunten Cash en per week betalen kan Overleg met de ouders over het (soepel) opvangplan Wengesprek, gevolgd door wenmomenten wanneer en zolang men wenst Mensen zelf laten kiezen en de vertrouwenspersoon ondersteunen

Acties - proeftuin Drempel Aanpak Omgaan met diversiteit: geen feesten vieren uit respect voor andere culturen Geen kennis over (generatie) armoede en de gevolgen ervan; vooroordelen (Te) voorzichtige communicatie Activiteiten voor ouders met financiële weerslag Nieuw feestbeleid: we vieren alle feesten, van alle aanwezige culturen Vorming voor alle medewerkers; aanscherpen van het inlevingsvermogen Meer open en directe communicatie (minder tijdverlies) Aandacht voor kansenpas

Acties - proeftuin Drempel Aanpak Briefjes voor ouders om iets mee te brengen Sociaal tarief kwam niet altijd ter sprake bij eerste contacten De opvang telefonisch verwittigen als het kindje niet komt Zelf meer standaardmateriaal of reserves voorzien (bvb laarsjes, zonnecrème,…) Eenvoudig taalgebruik, altijd mondeling toelichten Zelf steeds de mogelijkheid tot sociaal tarief en betaalwijzen aanhalen De ouders sneller zelf opbellen

Acties - proeftuin Drempel Aanpak Weerstand van andere ouders Weerstand van het bestuur Samenwerking met CKG Samenwerking met Regiohuis Kind en Gezin Van bij het begin de ouderraad betrokken Goed gestoffeerde motivatie: - pedagogisch belang van diversiteit - kans om (gesubsidieerd) werk te maken van de sociale functie Communicatie; wederzijdse visie leren kennen Goede contacten met de gezinsondersteuner

Acties 6. Kennis delen / Beleidsaanbevelingen Maandelijkse bijeenkomsten Het Opstapje Lokaal Overleg Kinderopvang Aalst Werkgroep Diversiteit en Sociale Functie VWV Begeleidingstraject Kind en Gezin Deelname aan rondetafels en projectenmarkt Opleiding Pedagogie van het Jonge Kind Spreekbeurten

Middelen Cera: - Folder - Nieuwsbrief Koning Boudewijnstichting: Vorming van de medewerkers kinderopvang Vlaamse Gemeenschap (Lieten, 2011): Proeftuin Mezennestje Alle deelnemers aan de werkgroep: Tijd en logistieke ondersteuning

Resultaten Bevraging van de doelgroep: 23 gezinnen en 1 oudergroep Toeleidersdagen: … aanwezigen Vorming voor medewerkers kinderopvang: Sessie 1: … deelnemers (… keer gegeven) Sessie 2: … deelnemers (… keer gegeven) Aantal aanwezige generatiearme kinderen in de proeftuin: Voor de acties van Het Opstapje: 2 (KDV) en 6 (BOKDV) Op dit moment: 13 (KDV) en 12 (BOKDV) Bezettingscijfers proeftuin: Voor de acties van Het Opstapje: 98% Op dit moment: 95% Gemiddeld aantal aanwezigen op de bijeenkomsten van Het Opstapje: …

Inzichten Samenwerken! Ervaringsdeskundigheid is absoluut nodig: zorg voor een goede ouderparticipatie Vertrouwen is een basisgegeven: - in de omgang met de doelgroep - in de diensten waarmee je samenwerkt Investeer in vorming van de medewerkers in de kinderopvang Een goed uitgewerkte sociale functie geeft je opvang een grote meerwaarde

Toekomst Nieuw decreet voor opvang van baby’s en peuters - Realisatie van een laagdrempelige eenloketfunctie te Aalst - Goed uitgewerkte sociale functie in zo veel mogelijk opvanginitiatieven Tweede lokaal project ter bestrijding van kinderarmoede (Lieten 2012)? - Focus op toeleiding naar de kinderopvang en ondersteuning vanuit Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen - Visietraject voor alle diensten die werken voor gezinnen met (jonge) kinderen Huis van het Kind? Receptenboekje voor de kinderopvang