De ondernemingswinstbelasting (Ook) goed voor Europa? Prof. dr. J.A.G. van der Geld Ik heb van de organisatie van dit lustrum het verzoek gekregen om aandacht te besteden aan de vraag of een Europese ondernemingswinstbelasting wenselijk is. In die opdracht zit een tweetal belangrijke vragen. In de eerste plaats of een winstbelasting op Europees niveau wenselijk is en daarnaast, als men die vraag positief beantwoordt, of die Europese winstbelasting ook een OWB kan of moet zijn. Ik zal in mijn verhaal allereerst stil staan bij de OWB als nationaal alternatief en daarbij ingaan op de voor- en nadelen. Daarbij zal blijken dat de OWB, wat mij betreft, nog steeds een lonkend perspectief is. Daarna ga ik in op de vraag of een OWB ook in EU-verband een goed alternatief zou zijn. Bij dit alles ontkom ik er niet aan om ook iets te zeggen over de EU als geheel. Dat is wel erg politiek maar m.i. wel onontbeerlijk want men kan pas een uitspraak doen over belastingen in de EU als men weet waar men met de EU als geheel heen wil.

OWB nationaal Vele wetenschappelijke pleitbezorgers, vooral van de Universiteit van Tilburg Wetgever en praktijk minder enthousiast Kern van zo’n OWB alle ondernemingen vallen eronder OWB wordt verrekend met verschuldigde IB bij onttrekking (IB-ondernemer) of uitkering winst (aandeelhouder)

Voordelen OWB Volstrekte neutraliteit t.a.v. de rechtsvorm waarin de onderneming wordt gedreven Veel meer neutraliteit t.a.v. de financiering met EV of VV Winstinkomen kan de aparte behandeling krijgen die het verdient (zonder dat ondernemers worden bevoordeeld als dat onnodig is) Dubbele belasting op kapitaal (voor niet-ab-houders) wordt afgeschaft Spoort met rechtsgrondslag voor een aparte winstbelasting

Nadelen OWB Administratieve problemen Grensoverschrijdende dimensie boekhouding wordt voor ondernemers nog belangrijker dan die nu al is Grensoverschrijdende dimensie Verrekeningssystemen neigen over de grens vaak naar discrimatie Problemen zijn oplosbaar bij juiste vormgeving

OWB als Europese belasting Voor- en nadelen gelden ook Europees Misverstanden over elke Europese winstbelasting eenheidsworst qua effectieve tarieven opbrengst blijft op EU-niveau Specifieke aspecten van de OWB als Europese winstbelasting forfaitaire verrekening OWB in de IB wenselijk naar het voorbeeld van de NL a.b.-regeling verdeling opbrengst over lidstaten statistieken moeten kloppen of overal in dezelfde mate niet-kloppen

Inbedding belastingen in EU als geheel Historische lijn: EU is niet primair economisch (nooit meer oorlog in Europa) Het zou voor de Europese burgers veel voordelen hebben als de EU een volwaardige bestuurslaag zou worden mondialisering met een steeds kleiner wordend Europa VSE spoort met het subsidiariteitsbeginsel probleem is niet te veel EU maar juist te weinig en te inconsistent die uitholling van de nationale soevereiniteit is meer een probleem van nationale politici dan van burgers de financiële markten tonen feilloos aan wat het probleem is

Inbedding belastingen in EU (2) VSE kan (en moet) ook democratisch deficit oplossen Misverstanden: Alles wordt dan op EU-niveau beslist EU is synoniem voor bureaucratie OWB is overigens ook een goed alternatief bij de huidige staat van de EU Beleidsterreinen die ik zeer geschikt vind om op Europees niveau te regelen: Economisch en monetair beleid Buitenlands beleid Defensie

Conclusies Ons poldermodel, met goed georganiseerde gevestigde belangen, werkt omvorming van het bestaande systeem naar een OWB tegen Met een OWB wordt recht gedaan aan zowel economische als juridische uitgangspunten waaraan een goed belastingsysteem zou moeten voldoen Er zijn goede en overtuigende argumenten ten faveure van een OWB Ook binnen de EU zou een OWB niet misstaan Waarom zou je als werkgeversclub voorstander zijn van een systeem waarin ondernemers wel rechtvaardiger maar een deel onder de streep slechter worden behandeld? Dus die OWB komt er voorlopig niet, maar dat neemt niet weg dat wij er voor blijven pleiten. Uiteindelijk is het immers met de hypotheekrente (decennialang nadat in wetenschappelijke zin de argumenten wel waren uitgewisseld) ook gelukt politiek serieuze aandacht te krijgen.