Huisarts en de schouw bij overlijden Kioe Bing Yap Dianne van der Zande GGD Zuid-Holland West dinsdag 4 april 2017 GGD Zuid-Holland West
GGD Zuid-Holland West Delft Leidschendam-Vooburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer GGD Zuid-Holland West
GGD Zuid-Holland West Jeugdgezondheidszorg Gezondheidsbevordering: GVO, epidemiologie Algemene Gezondheidzorg Infectieziektebestrijding: algemeen- Soa-TBC Medische milieukunde Openbare Geestelijke Gezondheidszorg - OGGZ Technische hygiene zorg: inspecties tattoeshops Sociaal medische advisering Inspecties Kinderdagverblijven Gemeentelijk lijkschouwer GGD Zuid-Holland West
Inleiding Verklaring van overlijden Nodo-procedure en wiegendood De behandelend arts De natuurlijke dood/niet-natuurlijke dood De lijkschouw De datum van overlijden De papieren Nodo-procedure en wiegendood Bereikbaarheid gemeentelijk lijkschouwer GGD Zuid-Holland West
VERKLARING VAN OVERLIJDEN Ingevolge artikel 7 van de Wet op de lijkbezorging aktenummer ........................................ De ondergetekende : ............................................... arts te : verklaart te zijn behandelend arts van: naam en voornamen voluit : geboren op : te : gewoond hebbende te : overleden op: (datum invullen: een tijdstip is niet nodig) uit wie op: een zoon/dochter * dood is geboren; verklaart het lijk persoonlijk te hebben geschouwd; verklaart ervan overtuigd te zijn, dat de dood tengevolge van een natuurlijke oorzaak is ingetreden. Datum : Ondergetekende arts : GGD Zuid-Holland West
De behandelend arts De huisarts De specialist De waarnemer De arts-assistent in het ziekenhuis Arts mag geen overlijdensverklaring afgeven van familielid (tot in derde graad) of partner of ex-partner. GGD Zuid-Holland West
De natuurlijke dood Ieder overlijden dat het gevolg is van uitsluitend en spontane ziekte en/of ouderdom. De arts dient er van overtuigd te zijn dat de dood is ingetreden ten gevolge van een natuurlijke dood. Alle gevallen waarin twijfel bestaat aan een natuurlijke dood, dienen als niet-natuurlijk te worden beschouwd. GGD Zuid-Holland West
De niet-natuurlijke dood Ieder overlijden dat (mede) het gevolg is van uitwendig (fysische of chemisch) geweld, ook wanneer dit niet door menselijk toedoen is veroorzaakt, alsmede overlijden waarbij sprake is van opzet of schuld. GGD Zuid-Holland West
Niet-natuurlijke dood Geweld van buiten af Opzettelijk: moord, doodslag, mishandeling Ongelukken: verkeersongeluk, bliksem Suicide Euthanasie / hulp bij zelfdoding Overlijden a.g.v. onjuist geindiceerd, gedoseerd of technisch onjuist toegepast (para) medisch of verpleegkundig handelen GGD Zuid-Holland West
Lijkschouw – de omstandigheden Handen op de rug Voorgeschiedenis Medicatie, psychiatrie Hoe ziet de woning er uit? Inbraak, vervuiling, alcohol, drugs Positie en plaats lichaam. Waar? Gevallen? GGD Zuid-Holland West
Lijkschouw – onderzoek aan het lichaam Kijken tekenen uitwendig geweld? Blauwe plekken? Lijkvlekken: conform de ligging? Houding: verplaatst? Verder onderzoek Hele lichaam bekijken? Uitkleden? GGD Zuid-Holland West
GGD Zuid-Holland West
Lijkschouw Vaststellen wanneer het overlijden heeft plaatsgevonden: datum Vaststellen van de doodsoorzaak en de aard van het overlijden (natuurlijk/niet-natuurlijk) GGD Zuid-Holland West
De datum van overlijden Er is sprake van een lijkvinding als de dag van overlijden of de gemeente van overlijden niet met redelijke zekerheid kan worden vastgesteld. Zowel bij een natuurlijke als bij een niet-natuurlijke dood kan er sprake zijn van de lijkvinding GGD Zuid-Holland West
Werkwijze (waarnemend) huisarts Na melding overlijden Huisbezoek Dood vaststellen Ondersteuning nabestaanden Overtuigd natuurlijk overlijden? Papieren invullen Mogelijkheid consult lijkschouwer Niet overtuigd natuurlijk overlijden Gemeentelijk lijkschouwer inschakelen GGD Zuid-Holland West
De “papieren” Verklaring van overlijden (A) Doodsoorzaakverklaring (B)- statistiek Kan eventueel later worden ingevuld Door dezelfde arts invullen GGD Zuid-Holland West
Casuistiek GGD Zuid-Holland West
Val van de trap na duw Vrouw 80 jaar VG: gezond Van de trap gevallen, na een duw Schedelbasisfractuur Overlijdt op IC zes dagen later Zoon in voorarrest Keuze: natuurlijk dood of lijkschouwer? GGD Zuid-Holland West
Val van de trap Vrouw 80 jaar VG: gezond Val van de trap Collumfractuur Overlijdt postoperatief (2 dagen) longembolie Keuze: natuurlijk dood of lijkschouwer? GGD Zuid-Holland West
Bankoverval Vrouw 24 jaar VG: gezond Kogel in het hoofd bij bankoverval Hersenbeschadiging - bedlegerig Overlijdt na drie maanden aan pneumonie in het verpleeghuis Keuze: natuurlijk dood of lijkschouwer? GGD Zuid-Holland West
dat deze patient was overleden aan deze diagnose op dit moment Hoe groot is de kans dat deze patient was overleden aan deze diagnose op dit moment als het voorval zich niet had voorgedaan? GGD Zuid-Holland West
Hartinfarct en val Vrouw 84 jaar VG: drie hartinfarcten Slechte cardiale conditie Valt in de kamer: kneuzing linker heup, geen fractuur (x-foto) Vijf dagen later: dood in bed aangetroffen Keuze huisarts: natuurlijk dood of lijkschouwer? GGD Zuid-Holland West
Drie weken later: dood in bed aangetroffen Hartinfarct en val Vrouw 84 jaar VG: drie hartinfarcten Slechte cardiale conditie Valt in de kamer: kneuzing linker heup, geen fractuur Drie weken later: dood in bed aangetroffen Keuze huisarts: natuurlijk dood of lijkschouwer? GGD Zuid-Holland West
Niet-natuurlijke dood arts Natuurlijke dood Niet overtuigd Gemeentelijk lijkschouwer Natuurlijke dood recherche Niet-natuurlijke dood Officier van Justitie Geen onderzoek Justitieel onderzoek GGD Zuid-Holland West
Nodo-prodecure een wetsvoorstel Nader Onderzoek DOodsoorzaken bij minderjarigen GGD Zuid-Holland West
Doel procedure Het achterhalen van de doodsoorzaak en de omstandigheden rond het overlijden van minderjarigen in gevallen van onverklaard overlijden Met het oog op preventie van bijvoorbeeld gevallen van kindermishandeling GGD Zuid-Holland West
Na overlijden van een kind De behandelend arts overlegt bij elk overlijden van een kind met de gemeentelijk lijkschouwer GGD Zuid-Holland West
doodsoorzaak staat vast en overlijden is natuurlijk: behandelaar vult de papieren in vermoeden van niet-natuurlijk overlijden: gemeentelijk lijkschouwer en politie gaan onderzoek doen behandelend arts kan de dood van het kind niet verklaren, maar geen vermoeden niet-natuurlijk overlijden: NODO-forensisch geneeskundige wordt ingeschakeld door gemeentelijk lijkschouwer GGD Zuid-Holland West
De NODO-procedure Onderzoek door een kinderarts, een kinderpatholoog en een NODO-forensisch geneeskundige: het NODO-kernteam Alle betrokken hulpverleners zijn verplicht om op verzoek informatie over professionele zorg en opvang te verstrekken. Lichamelijk onderzoek en afname materiaal voor klinisch-chemisch, microbiologisch en toxicologisch onderzoek. Zonodig klinische sectie. Eindevaluatie plaats GGD Zuid-Holland West
Natuurlijke dood: doodsoorzaak bekend Eind conclusie Natuurlijke dood: doodsoorzaak bekend Natuurlijke dood: doodsoorzaak blijft onbekend Niet-natuurlijke dood GGD Zuid-Holland West
Wiegendood GGD Zuid-Holland West
Definitie Plotseling, onverwacht overlijden van een kind onder de twee jaar In het algemeen tijdens de slaap Na adequaat postmortaal onderzoek geen duidelijke oorzaak voor het overlijden gevonden GGD Zuid-Holland West
Procedure Wiegendood IGZ (1992) Situatie ter plekke en anamnese Zorgvuldige inspectie van het gehele, ontklede kind ter plekke Aandacht extern geweld Aanbeveling IGZ: Onderzoek in ziekenhuis: bij voorkeur door huisarts/gemeentelijk lijkschouwer, kinderarts en patholoog‑anatoom Uitwendige schouwing en zorgvuldige anamnese Extra onderzoek / sectie Alleen bij de gezamenlijke conclusie wiegendood: verklaring van natuurlijke dood Belang ouders. GGD Zuid-Holland West
Praktijk bij plotseling onverwacht overlijden van een kind Paniek en veel emoties Ambulance Vaak politie Huisarts Wie heeft de leiding? GGD Zuid-Holland West
Verantwoordelijkheden Huisarts Zorg kind Zorg ouders Onderzoek kind – schouw – papieren Politie Zorg? Onderzoek? Gemeentelijk lijkschouwer Adviseur/lijkschouwer/justitie GGD Zuid-Holland West
Regie Overleg huisarts – politie - gemeentelijk lijkschouwer (zonder familie) (Geringe) aanwijzingen voor niet-natuurlijke dood Gemeentelijk lijkschouwer / recherche / technische recherche Geen aanwijzingen voor niet-natuurlijke dood Huisarts en/of gemeentelijk lijkschouwer GGD Zuid-Holland West
Bereikbaarheid gemeentelijk lijkschouwer Binnen kantooruren GGD Zuid-Holland West afdeling AGZ 079 – 3 435 460 Buiten kantooruren voor de hele regio Haaglanden Via de CPA 070 – 4 244 655 GGD Zuid-Holland West