Bijdrage regionale voorlichtingbijeenkomsten buisleidingen Groningen, Bijdrage regionale voorlichtingbijeenkomsten buisleidingen Mei/juni 2007 Gerrit Renkema en Paul Kassenberg

Wat doet Gasunie? Transporteren van grote hoeveelheden aardgas door buisleidingen (90 miljard kuub op jaarbasis) Ontwikkelen landelijk gastransportnet om aan de vraag naar transportcapaciteit te kunnen voldoen

Wat is daar voor nodig? 1600 medewerkers Ruim 12.000 km buisleiding 6.000 km hoofdtransportleiding HTL (67 – 80 bar) 6.000 km regionale transportleiding RTL (25 – 40 bar) HTL te vergelijken met rijkswegen RTL te vergelijken met autosnelwegen Distributienetten (Essent, NUON, ENECO etc.) Huis/bedrijfsaansluitingen

Gastransportnet Gasunie (HTL-net + stations)

2 vitale systemen: HTL en RTL

ontwikkelingen op de internationale gasmarkt Productie binnen de EU daalt Vraag naar gas binnen EU blijft toenemen Internationalisering gasmarkten Binnen EU 1 geliberaliseerde gasmarkt Dat betekent: meer verbindingen tussen netwerken binnen de Europese Unie (eis EU-commissie) Dat betekent: meer aanvoer van gas van buiten EU (Noorwegen, Rusland en o.a. LNG per tanker) Dat betekent: aanpassingen bestaande netwerk Gasunie en aanleg nieuwe leidingen Voordeel NL en EU: energievoorziening ook voor de lange termijn zeker gesteld

Projecten op dit moment Jaarlijks 35 grotere verleggingen Daarnaast jaarlijks 350 kleinere projecten (kleine aanpassingen aan net en stations) Aanleg leiding Grijpskerk – Wieringermeer (110 km, operationeel eind 2007) Voorbereiding aanleg leiding Hattum – Lelystad (50 km, operationeel begin 2009) Voorbereidingen aanleg leiding Rysum – Zelzate (430 km, operationeel 2010 - 2012) Voorbereiding aanlanding LNG Maasvlakte (operationeel 2010) In studie verdere uitbreiding net (mogelijk 400 km)

Gasleidingen en technische integriteit Technische veiligheid: (verdedigingslinies) Robuust ontwerp (conform NEN-normen) Zorgvuldige constructie (geselecteerde aannemers) Goedkeuring voor ingebruikname (geaccrediteerde keuringsdienst) Kathodische bescherming gehele net (voorkomen corrosie) Regelmatig inspecties (in- en uitwendig) In de toekomst overheidstoezicht op leidingintegriteit (VROM-Inspectie)

Gasleidingen en omgevingsintegriteit Omgevingsveiligheid: (verdedigingslinies) Voorkomen leidingbeschadiging door activiteit derden nabij leiding (KLIC, grondroerdersregeling) Na melding toezicht op werk door Gasunie Goede planologische bescherming * Zoveel mogelijk vrijhouden belemmerde strook (operationele zone) geen potentieel risicovolle activiteiten hierin 2-jaarlijks lopen tracé 2-wekelijkse helicopterinspecties

Planologie en leidingen (gemeenten) Leidingen zijn een planologisch relevant gegeven i.v.m. omgevingsveiligheid en energievoorziening Dus: opname in een bestemmingsplan Bestemmingsplan biedt toetsingkader voor wat toegelaten is nabij de leiding Landelijk netwerk, planologie landelijk gelijktrekken * uniformiteit in bestemmingsplannen * standaard leidingartikel hanteren * goede aansluiting met buurgemeenten * uniform, inzichtelijk en werkbaar EV-kader

Planologie en leidingen (Gasunie) Bestaande leidingen * Gasunie bewaakt RO-ontwikkelingen nabij leidingen * tot feb. 2005 advisering o.g.v. VROM-circulaire * daarna advisering o.g.v. nieuwe EV-beleid VROM * tijdelijk verstrekken PR-berekeningen * advisering bij bouwinitiatieven rondom leidingen Nieuwe leidingen * tot feb. 2005 toepassing VROM circulaire 1984 * daarna anticiperend op nieuwe EV-beleid VROM * dat betekent soms ander ontwerp: PR “op de leiding” * zo optimaal mogelijke tracébepaling In alle gevallen tijdig vooroverleg voeren met gemeenten * wat zijn de plannen van de gemeente * wat zijn de plannen van Gasunie

Bebouwingsafstanden (1) Bebouwingsafstanden 2 aspecten * Plaatsgebonden risico: PR 10-6 contour (hard) * Groepsrisico (oriënterend) Hoe kom je aan de juiste PR-afstand van een leiding Nu: * PR-afstanden worden verstrekt door Gasunie Toekomst: * PR-afstanden indicatief in risicoregister; te grof voor detailontwerp plan * Berekening PR via web-applicatie RIVM. (dit wordt momenteel nader technisch uitgewerkt)

Bebouwingsafstanden (2) Bebouwingsafstanden 2 aspecten * Plaatsgebonden risico: PR 10-6 contour (hard) * Groepsrisico (oriënterend) Zorgen over hoe wordt omgegaan met GR * Verantwoording ligt bij de gemeente * Moet evenwichtig en uniform gebeuren (tweezijdig) * motivering keuzes in bestemmingsplan * verstandig omgaan met de ruimte

PR 10-6 contour op of nabij de leiding….

Dit kan v.w.b. de PR, maar….

is dit verstandig ruimtegebruik? 50 x

Waar willen we naar toe Meer bewustzijn bij gemeenten voor buisleidingen Tijdig betrokken worden bij initiatieven rondom leidingen Adequate bestemmingsplannen Betere afstemming tussen gemeenten Het creëren van een sterke verdedigingslijn, waardoor de omgevingsveiligheid en de energievoorziening worden gewaarborgd Voorkomen nieuwe ongewenste situaties * zelfstandige weigeringsgrond in de Woningwet * aandacht voor vergunningsvrije werken * publicatie voornemen vrijstellingen in de Staatscourant * in principe vrijhouden belemmerde strook

Nut en noodzaak belemmerde strook: Voor RTL: 2 x 4 meter ter weerszijden van de hartlijn van de leiding Voor HTL: 2 x 5 meter ter weerszijden van de hartlijn van de leiding Gasunie heeft deze strook nodig voor: * inspectiedoeleinden * plegen van onderhoud * eventueel verrichten van aanpassingen en reparaties * weren van mogelijk schadelijke activiteiten derden * creëren van “rust” rond de leiding Om dit te bereiken: * extra planologische bescherming in deze strook w.o. aanlegvergunningstelsel

Niet handhaven van de Circulaire 1984 Woning 0 meter (uitgebouwd) Zwembad 0 meter RTL gasleiding Woning 1,7 meter (uitgebouwd)

Leiding is een relevant planologisch gegeven

Leiding met minimum bebouwingsafstand

Bestaande leiding

Nieuwe ruimtelijke ontwikkeling

Correcte inpassing van de leiding

Praktijkvoorbeeld risico’s feesttent, februari 2004

Niet alles is zichtbaar, toch alert zijn….

Praktijkvoorbeeld Risico’s verkiezingen 2006

Raakvlakken: samen optrekken . Gasunie Bevoegde Gezagen Arbeidsinspectie Rijkswaterstaat Brandweer V&W inspectie Waterschap Sodm VROM Gemeente OCW Veilige omgeving en een betrouwbaar gastransport vormen uitgangspunten voor adequate RO en dito vergunningen V&W GU-Pilot II Provincie EZ Pro Rail LNV Gasunie VROM inspectie ‘Gezamenlijke Verbeterloep’ RO, Milieu en Veiligheid

Betere samenwerking (1) Buisleiding heeft raakvlakken met de omgeving Op dat terrein moet de samenwerking goed zijn Dit gebeurt nu te versnipperd en niet efficiënt Veel bevoegde gezagen betrokken bij leidingen * bij MER en ruimtelijke ordening * als vergunningverlener * als grondeigenaar * bij toezicht of inspectie * bij handhaving Dat levert het volgende beeld op:

Contacten Gasunie en bevoegde gezagen Het Bevoegd Gezag Gasunie Arbo Compressorstation Exportstation Externe Veiligheid Gasontvangstation Hoofdkantoor Kantoren Leidingen Nieuwbouw Meet- en regelstation Milieu Rapportage Ruimtelijke Ordening Straling Veiligheid Vergunningen ……… NL PG Arbeidsinspecties (6) (1) Brandweer (483) (25) Brandweer regionaal (25) (1) DCMR (1) (0) Financiën Domeinen (1) (1) EZ (1) (1) Gemeente (487) (25) LNV (1) (1) OCW (1) (1) Pro Rail(*) (1) (1) Provincies (12) (1) Rijkswaterstaat (regionaal) (10) (1) SodM (1) (1) SZW (1) (1) Waterschap (27) (1) VROM (1) (1) VROM-Inspectie (5) (1) V&W (1) (1) V&W-Inspectie (1) (1) (* gedelegeerde bevoegdheid V&W)

Betere samenwerking (2) RO: partijen moeten elkaar wederzijds tijdig informeren over nieuwe initiatieven Vergunningverlening: in principe dezelfde voorwaarden stellen voor dezelfde installaties Toezicht en inspectie: eenduidig, efficiënt en letten op zaken die er echt toe doen

Betere samenwerking (3) Voor landelijk bedrijf als Gasunie waren de verschillen zichtbaar en de overlast voelbaar Roep om meer concerngerichte benadering 1e insteek: een concernvergunning Van Geel: nee, oplossing zoeken binnen bestaande wettelijke kaders 2e insteek: concernbenadering Uitvoering: Pilot in de provincie Groningen * partijen: prov. Groningen, VROM-Inspectie Noord, Vereniging Groninger Gemeenten en Gasunie

Betere samenwerking (4) Doel: komen tot een efficiëntere en effectievere vergunningverlening, toezicht, en een betere RO Oplossingsrichtingen: Organisatorisch Instrumenteel Organisatorisch: * inrichten loket bij de overheid en bij Gasunie * intentieverklaring bevoegde gezagen waarmee overheidsloket en werkwijze wordt erkend * aanpassen werkwijze binnen Gasunie * al het “verkeer” gaat via de loketten

Gasunie Service Punt – Concernloket Groningen

Betere samenwerking (5) Instrumenteel: * standaardiseren RO (in lijn met komende AMvB) * standaardiseren vergunningaanvragen en voorschriften * planmatig toezicht en inspectie * veel informatie voor beide van belang, dus delen * slimme ICT-ondersteuning Voordelen: * tijdige communicatie op structurele basis * adequaat kennisniveau bij de loketten * kostenbesparend * verhoging omgevingsveiligheid

Betere samenwerking (6) Pilot in Groningen omgezet in reguliere werkwijze Hier ervaring opdoen en verdere fine tuning werkwijze Opschalen naar landelijke dekking Ondersteuning door VROM en EZ Voor Gasunie maar zeker ook voor andere concerns Haalbaarheid model moet over 2 jaar blijken Aansluiting bij andere ontwikkelingen * ontwikkelingen WABO * project Vereenvoudiging vergunningen * digitaliserende overheid * vermindering lastendruk burger en bedrijven

Voor vragen over buisleiding moet u zijn bij: Algemene vragen over RO en externe veiligheid: ministerie van VROM Specifieke vragen over: * inpassing concrete bouwprojecten * planontwikkeling voor bijv. RO * planaanpassingen t.b.v. RO (districtskantoor Deventer of Waddinxveen) * algemene zaken ontwikkeling infrastructuur Gasunie Paul Kassenberg tel:050-5213115 Vragen over Concernloket (CL) Groningen: CL: Jannes Schoemaker 050-3671281 Gasunie: Stef Procee 050-5213310