O.Nuijten (ISSO) en J.J.R. Rullens (InfoMil) Legionella en koeltorens Arbo en Wm eisen O.Nuijten (ISSO) en J.J.R. Rullens (InfoMil) Reden voordracht/Probleemstelling: Geluidsruimte veel gezoneerde industrieterreinen vol. Door Activiteitenbesluit vallen meer bedrijven onder AMvB. Deze bedrijven kunnen zich dus vestigen op gezoneerd industrieterrein zonder dat ze hiervoor een milieuvergunning nodig hebben. In deze sessie ga ik in op de regelgeving die van toepassing is op amvb-inrichtingen op gezoneerde industrieterreinen. Verder zal ik met u de gevolgen van deze regelgeving voor de praktijk van het zonebeheer bespreken. Het is niet de bedoeling daarbij in te gaan op technische details bij het invoeren van de gegevens in zonebeheersmodellen. Senter Novem SenterNovem ondersteunt gemeenten bij klimaatbeleid en stedelijke vernieuwing. Organisatie InfoMil is een initiatief van de ministeries van VROM en Economische Zaken, in samenspraak met Interprovinciaal Overleg (IPO), Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Unie van Waterschappen.  InfoMil is een opdracht van het ministerie van VROM en een onderdeel van  SenterNovem. InfoMil heeft een opdracht van VROM om info te verschaffen over o.a. de Wet milieubeheer, IPPC en de NeR (Nederlandse emissierichtlijn), luchtkwaliteit en afvalwaterregels en zwemwaterregels. Naar mijn mening vallen alle in ons land gebruikte koeltorens wel binnen genoemde regelgeving. Legionellapreventie ter bescherming van de (leef) omgeving, maakt daarvan onderdeel uit. InfoMil heeft op dit gebied een algemene rol tot het verstrekken van alle vereiste informatie en het vervullen van een helpdeskfunktie. Vaak komt men in de 2e lijn terecht bij mij of bij het onderdeel Legionella op de InfoMil website.   Mbt Legionellapreventie specifiek hebben wij de opdracht voor de preventie er van in zwemwater met o.a. verstrekken info en helpdesk (dagelijks van 9-12). Voor wie is InfoMil? InfoMil is er voor verguningverleners en handhavers van het milieubeleid bij gemeenten, provincies, regionale milieudiensten en waterschappen. Ook beleidsmedewerkers, bestuurders, bedrijven en adviseursbij diverse overheden kunnen bij InfoMil terecht voor informatie. Helpdesk  De helpdesk InfoMil geeft overheden snel en gratis antwoord op vele vragen. We geven uitleg over milieuregelgeving, zijn een klankbord als het gaat om de redelijkheid van vergunningvoorschriften of bieden informatie over de stand der techniek. Van 9.00 tot 12.00 uur zijn deskundigen aanwezig die telefonisch uw vragen beantwoorden. Bijeenkomsten InfoMil organiseert in 2008 drie regionale Schakeldagen over verschillende onderwerpen. Tijdens de Schakeldagen wordt voor alle doelgroepen van InfoMil de actuele informatie over milieuregelgeving en handhaving, op maat, aangeboden. Zowel het overdragen van kennis als het uitwisselen van ervaringen of netwerken staan daarin centraal. Publicaties Jaarlijks geeft InfoMil publicaties uit over uiteenlopende aspecten van het milieubeleid, Vrijwel alle publicaties zijn gratis te bestellen of te downloaden.  Elk kwartaal actueel milieunieuws met InfoMil Nieuws Website De informatie van InfoMil is vaak ook digitaal beschikbaar. Op www.infomil.nl

Legionella en Koeltorens in het Nieuws Legionella in koeltoren woonzorgcentrum Steenvoorde. Rijswijk (17-8-2008) Legionella inventarisatie Venray (18-8-2008) Vervolging om fatale legionellabesmetting Amsterdam (27-8-2008) Aanklacht: ”dood door schuld” na legionella (29-8-2008) http://nl.youtube.com/watch?v=TMUQbtE6MNg Inventarisatie koeltorens moet legionella-uitbraak voorkomen De gemeente Venray hecht grote waarde aan het welzijn en de gezondheid van haar inwoners en van mensen die werkzaam zijn binnen de gemeente. Mede op verzoek van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) voert zij daarom een inventarisatie uit naar mogelijke risicobronnen van legionella binnen de gemeente Legionella in airco van Steenvoorde RIJSWIJK - Er is een verhoogde concentratie van legionellabacteriën gevonden in de koeltoren van woonzorgcentrum Steenvoorde aan de Generaal Spoorlaan in Rijswijk. Om alle risico’s uit te sluiten is de koeltoren op het dak meteen uitgeschakeld. Hierdoor zijn twee afdelingen in de nieuwbouw sinds maandag verstoken van airconditioning. Het gaat om de afdeling voor dementerende ouderen en het restaurant. Er is vooralsnog geen sprake van besmetting met legionella bij bewoners of medewerkers. Bewoners, hun familie, personeel en vrijwilligers zijn per brief op de hoogte gesteld van de verhoogde concentratie en de genomen maatregelen. De legionellabacteriën werden aangetroffen tijdens de maandelijkse routinecontrole in samenwerking met de GGD. „We gaan de koeltoren zo snel mogelijk reinigen. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Historie leidingwater Jaren 70/80: Uitbraken Legionella in Amerika en Engeland Legionella in Nederlandse ziekenhuizen Rapport Gezondheidsraad 1989 Eerste Engelse voorschriften (ACOP) Maart 1999: Uitbraak Bovenkarspel 15-10-2000: Tijdelijke regeling Legioprev. leidingwater (VROM) principe  Hoeveelheid legionella minimaal < detectiegrens zomer 2003: 2e Rapport Gezondheidsraad Opname in Hst. III C Waterleidingbesluit en Whvbz principe  Risicobeheersing Aangeven dat Dosis – effect relatie nog niet is gelegd Kwetsbaarheid personen en werking ademhalingssysteem essentieel is voor bevattelijkheid. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Historie proceswater / industriële watersystemen Tot Bovenkarspel zelfde voorgeschiedenis 2000-2001 Onderzoek SZW koeltorensystemen en airco’s 1-1-2004: Arbobeleidsregel 4.87 2004 Arbo-informatieblad 32 (Sdu publicatie) Uitbraken door koeltorens: Zomer 2001 Murcia (Spanje) Januari 2004 Harnes (Frankrijk) Mei 2006 Pamplona (Spanje) Juli 2006 Amsterdam Augustus 2006 Start publicatie ISSO 55.3 i.o.v. VROM Januari 2008 Publicatie ISSO 55.3 gereed. Arbobeleidsregel 4:87 ter voorkoming van blootstelling werknemers aan legionellabacteriën in werking Even melden dat het in Amsterdam essentieel was dat de besmette koeltoren snel gelocaliseerd werd.mbv o.a. google-earth De casus wordt o.a. toegelicht op: http://www.infomil.nl/contents/pages/132714/nieuwsbrief4enationalelegionellasymposium.pdf dat toont :De Nieuwsbrief 4e nationale legionella symposium die vermeld hierover veel details. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem Opzet zowel AI 32 als ISSO 55.3 Voor breed gebruikersveld: AI 32 voor alle industrieel proceswatersystemen ISSO 55.3 uitsluitend voor koelsystemen en luchtbevochtigers Kernpunten : Verplichtingen beheerder installatie Beoordeling risico installatie Voorkomen risico (vanuit Beheersplan en bedrijven systeem) Handelen bij legionellabesmetting NB AI 32 wordt sinds 2007 NIET meer bijgehouden! AI 32 is een publicatie van Sdu en aldaar te bestellen InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem Hoofdlijn (terugkerend) Juist ONTWERP van (koel)installatie Juiste WATERBEHANDELING ter voorkoming van vervuiling en biofilmvorming INSPECTIE en doelmatig ONDERHOUD (Goed beheer) Op verantwoorde manier REINIGEN van systemen (bestaand en nieuw) Organisatie van het beheer--- in het bedrijf (vastleggen in protocollen én functionele omschrijvingen InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem ISSO 55.3 inhoudsopgave Samenvatting Begrippenlijst 1. Inleiding 2. Verantwoordelijkheden en wetgeving 3. Koeltorens 4. Risico-inventarisatie en evaluatie koeltorens 5. Luchtbehandelinginstallaties 6. Risico-inventarisatie en evaluatie luchtbehandelinginstallaties 7. Bijlagen Dit is je eigen inhoudsopgave InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Verantwoordelijkheden voor koeltorens Werkgever voor naleven regels Arbeidsomstandighedenwet ter bescherming van werknemers Inrichtinghouder (is vaak ook de werkgever) voor het naleven van o.a. Wm voorschriften ter bescherming van milieu en omgeving (voorbijgangers en omwonenden daaronder begrepen) Wet milieubeheer is oorspronkelijk als Hinderwet gestart ter voorkoming van gevaar, schade of hinder door inrichtingen, voor de omgeving (dus zowel voor natuur, omgeving als personen Inrichtinghouder is een veel gebruikt begrip (met name in jurisprudentie) Drijver vd inrichting is wat ouderwets InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem Bedrijfsbeleid “Technische en organisatorische maatregelen dienen gevaar voor blootstelling aan Legionella te voorkomen” Aanstellen verantwoordelijk functionaris: Inventarisatie systemen (Laten) uitvoeren RI&E Opstellen beheersplannen Opstellen calamiteitenplan Training medewerkers Audits Toezicht waterbehandeling en onderhoud syste(e)m(en) Voeren administratie Oudere koeltorens die helemaal dichtgegroeid zitten met kalkaanslag in combinatie met biofilm grondig (laten) reinigen. Noem bijvoorbeeld de optie waarmee goede ervaringen zijn opgedaan, de “coolpuck” die kan zorgen voor verwijdering kalkaanslag en biofilm resultaten zijn opmerkelijk (info op InfoMil website) Onder Gezondheid en Milieu  Legionella (rechts op scherm) InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

In Wm-vergunning of bij algemene regels  maatwerkvoorschriften Bij IPPC (gpbv) bedrijven – type C inrichting door Wm bevoegd gezag Bij type A en B inrichtingen: Zorgplicht op basis 1.1a Wm en Maatwerkvoorschrift op basis van 2.1 lid 3 Activiteitenbesluit Wm We willen “vat” krijgen op bedrijven door voorschriften en handhaving Integrated pollution prevention and control Gpbv geïntegreerde preventie en bestrijding verontreiniging artikel 2.1 (de zorgplicht), tweede lid onder L van het Besluit moet degene die een inrichting drijft risico’s voor de omgeving en ongewone voorvallen voorkomen, dan wel voor zover dat niet mogelijk is de risico’s voor de omgeving en de kans dat ongewone voorvallen zich voordoen en de gevolgen hiervan zoveel mogelijk beperken. Onder adequaat beheer van natte koeltorens valt ook de kwaliteit en kwantiteit van te lozen spuiwater. Op grond van artikel 2.1 (de zorgplicht), tweede lid onder n. Gelet op het grote belang dat gehecht wordt aan de beperking van de risico’s van de volksgezondheid, en het feit dat het adequaat beheer van natte koeltorens niet uitputtend in het Activiteitenbesluit is geregeld, acht Wm bevoegd gezag het noodzakelijk om de zorgplicht met behulp van maatwerkvoorschriften nader in te vullen. Voorbeeld van deze motivatie (afkomstig uit gemeente Amsterdam op InfoMil Op grond van artikel 2.1 (de zorgplicht), tweede lid onder l van het Besluit moet degene die een inrichting drijft risico’s voor de omgeving en ongewone voorvallen voorkomen, dan wel voor zover dat niet mogelijk is de risico’s voor de omgeving en de kans dat ongewone voorvallen zich voordoen en de gevolgen hiervan zoveel mogelijk beperken. Ook de aanwezigheid van een of meer natte koeltorens zoals binnen uw inrichting kan risico’s voor de omgeving met zich meebrengen. Bij niet adequaat beheer van een natte koeltoren bestaat het risico van verspreiding van de legionellabacterie naar de omgeving. De best beschikbare technieken voor een adequaat beheer van natte koeltorens zijn beschreven in de BREF[1] Koelsystemen. Een adequaat beheer van natte koeltorens is ook vereist op grond van de arbeidsomstandighedenwetgeving. In dat kader zijn ook het Arbo-informatieblad AI-32 ‘Legionella’ en de ISSO-publicatie 55.3 ‘Legionellapreventie in klimaatinstallaties’ opgesteld, waarin gedrags- en beheersregels voor natte koeltorens nader zijn uitgewerkt. Op grond van de BREF Koelsystemen, het Arbo-informatieblad AI-32 en de ISSO-publicatie 55.3 kan degene die de inrichting drijft verantwoord invulling geven aan zijn zorgplicht. Onder adequaat beheer van natte koeltorens valt ook de kwaliteit en kwantiteit van te lozen spuiwater. Op grond van artikel 2.1 (de zorgplicht), tweede lid onder n van het Besluit moet de drijver van de inrichting de doelmatige werking van de voorzieningen voor het beheer van afvalwater beschermen. Gelet op het grote belang van dat wij hechten aan de beperking van de risico’s van de volksgezondheid, en het feit dat het adequaat beheer van natte koeltorens niet uitputtend in het Besluit is geregeld, achten wij het noodzakelijk om de zorgplicht met behulp van maatwerkvoorschriften nader in te vullen. Deze maatwerkvoorschriften omvatten onder andere de verplichting tot het uitvoeren van een Risicoinventarisatie en –evaluatie (RI&E), het opstellen van een legionella beheersplan en het adequaat uitvoeren hiervan. ZIENSWIJZEN Wij hebben u als drijver van de inrichting bij brief van …. meegedeeld deze maatwerkvoorschriften te zullen opleggen en u in de gelegenheid gesteld uw zienswijze hierover naar voren te brengen. U heeft geen gebruik gemaakt van deze gelegenheid, zodat wij de maatwerkvoorschriften ongewijzigd opleggen. / Op …. heeft u van deze gelegenheid gebruik gemaakt en – kort samengevat – de volgende zienswijze naar voren gebracht: …. [M1][MA2][M3]Naar aanleiding van deze zienswijze overwegen wij het volgende: Uw zienswijze geeft geen aanleiding om de ontwerp-maatwerkvoorschriften te wijzigen. Uw zienswijze geeft aanleiding om de ontwerp-maatwerkvoorschriften als volgt te wijzigen: ….. CONCLUSIE Op grond van het Besluit hebben wij de mogelijkheid maatwerkvoorschriften op te stellen, om op die manier invulling te geven aan de zorgplicht zoals beschreven in artikel 2.1 , tweede lid onder l en n van dit Besluit. Het voorgaande geeft aanleiding om van deze mogelijkheid gebruik te maken. Daarmee wordt bovendien de controle op de naleving van de voorschriften vereenvoudigd. [1] BREF: Best available technique reference document op grond van de Europese IPPC-richtlijn 96/61/EG, geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging.   InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Vorm en afmeting verschilt Afhankelijk van het gebruik Aangezien sommige aanwezigen koeltorens mogelijk nauwelijks (her)kennen InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Proceswater, Koeltoren InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Beheersing legionella Wat moet de werkgever/inrichtinghouder weten? Wie lopen er risico? Intern-extern? Waar liggen de risico’s? Locatie systeem - risico Hoe risico’s te beheersen? Veilig bedrijven en onderhouden installatie InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Indeling risico classificatie Uit de BREF-cooling systems: Categorie 1 HOOGSTE RISICO Koeltoren <200m van ziekenhuis, verpleeghuis enz. Waar mensen verblijven met verminderd immuunsysteem Categorie 2 Koeltoren <200m van gebouwen waarin veel mensen verblijven Categorie 3 (Industriële) koeltorens <600m van woonomgeving Categorie 4 LAAGSTE RISICO (Industriële) koeltorens >600m van woonomgeving Even uitleggen wat een BREF is Best Beschikbare Technieken Referentie Document De afkorting BREF staat voor BBT-referentiedocumenten. De BREFs zijn het resultaat van de uitwisseling van informatie tussen alle EU-lidstaten en de betrokken bedrijfstakken over de beste beschikbare technieken, de daarmee samenhangende controlevoorschriften en de ontwikkelingen op dat gebied. Wanneer IPPC / gpbv bedrijven de BBT toepassen conform de BREFs hoeft het bevoegd gezag voor dit (deel van de) processen niet meer afzonderlijk naar de preventieonderwerpen te kijken. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Beheersing legionella 1 Juist ontwerp 2 Juiste waterbehandeling 3 Hanteren regeling alarmering en stilstandbeheer 4 Juist onderhoud + inspectie + opstarten systeem + reinigen systeem Zie ook eerdere dia nr 6 InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem 1 Juist ontwerp Aandachtspunten: Voorkom dode leidingen en dode hoeken Goede doorstroming koeltorenbassin Voorkom druppelverspreiding Materiaalkeuze leidingen en koeltoren Doseersystemen waterbehandeling Kwaliteit suppletiewater - Leidingwater - Oppervlaktewater - Grondwater - Anders InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

2 Juiste waterbehandeling Ter voorkoming van: Afzettingen Micro Organismen vorming biofilm Corrosie Vervuiling InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Vervuilde lamellen / roosters InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Afdoden Micro organismen Voorkomen vorming biofilm Biocides (chemisch) Oxiderend: Niet Oxiderend: Chloorbleekloog Chlooramines Chloordioxide MBT Chloorisocyanuraten Quats Waterstofperoxyde Ozon Niet Chemisch: UV Ionisatie (Ag/Cu dosering) Elektrolyse CoolPuck® http://www.aquafinesseindustry.com/index.php?page=3 CoolPuck® is een mens en omgevingsvriendelijke dispersant gelijkend product, which implies that the product itself has no microbial biocidal effect. The mitigation effect is most effective when used in separate dosing combination with an oxidative biocide in industrial application. The AF07 loosens the bio film formation by bacteria and mitigate new microbial settlement. Effective bio film mitigation in recirculation cooling water systems and HVAC-utilities is vital for operational management due to increasing efficiency, jeopardizing material structural integrity by microbial influenced corrosion. Important is that health risks by human pathogenic organisms are reduced to a minimum by destroying their habitat i.e. bio film. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

3 Starten-Inspectie-Onderhoud Nieuw systeem: Spoelen en ontvetten Passiveren Desinfecteren Bestaand systeem: Na stilstand*) desinfecteren *) periode afhankelijk van risico categorie Passiveren is een beschermlaagje aanbrengen InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem Inspectie en onderhoud Koeltoren Druppelvangers Vervuiling pakket Vervuiling bassin Doseersystemen Apparatuur + leidingwerk Meet – en regeltechniek + alarmeringen Defecte onderdelen repareren of vervangen Reinigen Verwijdering biofilm denk aan afdoende adembescherming (zie de 55.3)! InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Hoe te handelen bij besmetting Besmettingsrisico Concentratie legionella in de lucht Bevolkingsdichtheid Weerstand bevolking/werknemer Expositietijd Risico op besmetting neemt toe bij hogere concentraties, grotere bevolkingsdichtheid, minder weerstand, langere blootstellingstijd InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Grendwaardes, de macht van het getal Arbobeleidsregel noemt geen grenswaardes “Werkgever dient werknemers doeltreffend te beschermen” Als systeem gevoed wordt met leidingwater (<100 kve/l) is een dergelijk systeem eenvoudig onder controle te houden Analysemethodes Legionella NEN 6265 (2007) ISO 11731 Altijd aangeven welke analysemethode is gebruikt! PCR Met een nieuw ontwikkelde kwantitatieve real-time PCR-methode (Q-PCR) kan binnen enkele uren de concentratie van Legionella pneumophila in een watermonster worden gemeten. De procedure is geoptimaliseerd met een semi-automatische DNA-isolatie en een interne controle voor het vaststellen van het rendement van de opwerking. De reproduceerbaarheid van de Q-PCR-methode is beter dan die van de standaard kweekmethode. In vrijwel alle watermonsters werd met de Q-PCR-methode een hogere concentratie L. pneumophila aangetoond dan met de kweekmethode. Oorzaken van dit verschil zijn het hoge rendement van de methode en de aanwezigheid van niet-kweekbare of dode L. pneumophila-bacteriën. Chemische desinfectie veroorzaakte meer dan 90 procent reductie van de concentratie van L. pneumophila, maar een thermische desinfectie van leidingwater had vrijwel geen effect op het resultaat van de Q-PCR-methode. Chip TNO - Vitens nieuwe onderzoeksmethode heeft een chip opgeleverd, die binnen vier uur kan bepalen of water is besmet met een gevaarlijke variant van legionella. De methode van onderzoek is baanbrekend, omdat er voor het eerst DNA kan worden aangetoond van bacteriën die daadwerkelijk een gevaar voor de gezondheid vormen. Tot op heden toonden kweekmethoden legionella aan, maar die gaven pas na twaalf dagen de uitslag. Het voordeel van de snelle chiptest is dat sauna’s, zwembaden en zorginstellingen niet als voorzorgsmaatregel onnodig dicht hoeven. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem Aanpak afhankelijk van risico categorie Grenswaarden legionella en te nemen acties Categorie 1,2,3 Aanpak Categorie 4 Aanpak < 100 KVE/l 0 <1000 KVE/l 0 100-1000 1 1000-10.000 1 1000-10.000 2 10.000-100.000 2 10.000-100.000 3,4 100.000-1.000.000 3,4 >100.000 5,4 >1.000.000 5,4 Getal geeft hooguit indicatie over toestand systeem en minder over gezondheidsrisico InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Ook totale bacterieengehalte wordt gemeten Dipslide InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem Toelichting aanpak 0. Systeem onder controle Controleer behandelingsprogramma Controleer behandelingsprogramma; extra biocide doseren Matige vervuiling; on-line desinfectie/reiniging Onmiddellijk bijzondere aandacht Controleer personeel op expositie Ernstige vervuiling! Off-line desinfectie Melding aan Arbo, GGD en AI en Wm bevoegd gezag Ad 4 Wenselijk om ook deze stap al te doen i.s.m. GGD Nb: Bij desinfectie Waterkwaliteitsbeheerder informeren mbt lozingen! InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Controle op beheer van koeltoren Kennismakingsbezoek Stel algemene vragen, bijvoorbeeld: Bent u bekend met wetgeving koeltorens , zo niet licht toe? Heeft u een RI&E en Legionellabeheersplan? Zo nee, hoe is het Legionellaveilig beheer geregeld? In welke risicocategorie valt de koeltoren (1,2, 3 of 4)? 1. nabijheid < 200 m ziekenhuis / verpleeghuis 2. nabijheid < 200 m zorginstelling / hotel of ander gebouw veel mensen 3. nabijheid < 600 m woonomgeving 4. nabijheid > 600 m woonomgeving Hoe wordt gerapporteerd over Legionellaveilig beheer koeltoren? Bezichtig de koeltoren. (Aangroei boven bassin en chemicaliëndosering) Maak een vervolgafspraak. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Controle op beheer van koeltoren Tweede bezoek Stel specifieke vragen , bijvoorbeeld: Kunt u rapportages laten zien van het uitgevoerde beheer? Heeft u een ingevuld logboek? Uitslagen van de monsternames (bacterieen totaal en legionella)? Heeft u bij overschrijding de juiste maatregelen genomen? Wie heeft wie (GGD, Arbo-dienst, WM-gemeente) geinformeerd? Is er sprake van een automatische alarmering bij het disfunctioneren van de spui en waterbehandeling? InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

Controle op beheer van koeltoren Tweede bezoek Vervolg specifieke vragen: Is geregeld dat het gehele systeem wordt geledigd en schoongemaakt als deze lange tijd buiten gebruik is? Wanneer wordt de koeltoren schoongemaakt en onderhouden? Mag ik de koeltoren even bekijken? - Aanslag/aangroei boven het bassin! - Situatie rondom chemicaliëndosering! Vraag door op het voorgaande. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem Website Website www.infomil.nl Ter illustratie wat men er kan vinden Ik zou ook ISSO pagina’s op dit gebied invoegen InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem Website www.infomil.nl InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem VRAGEN? Helpdesk InfoMil (ook via de website) of www.legionellavraagbaak.nl www.zorgplicht-legionella.nl Op www.infomil.nl vindt u onder andere het laatste nieuws, veel gestelde vragen, informatie over bijeenkomsten, links naar andere relevante websites en de aankondigingen van InfoMil-brochures. U kunt ook relevante ondersteunende programma's en checklisten downloaden. Ook kunt u uw vragen stellen via de website en u aanmelden voor InfoMil-bijeenkomsten. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem

InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem