Brand- en explosierisico’s op de werkplek Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Genoeg situaties te bedenken Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Waar rekening mee te houden ? Branddriehoek Ontskeningsbron o.a. temperatuur Zuurstof Brandbare stof Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Het verbrandingsproces walm / roet koolmonoxide brandbare stof zuurstof Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Hoe eenvoudig brand te voorkomen? 1 2 X X X 3 Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Beïnvloeden branddriehoek -1 Noemt u nu een aantal brandbare stoffen op uw werk X Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Beïnvloeden branddriehoek -2 Zuurstof is een oxiderende stof. Wat was de eigenschap ook al weer hiervan? X Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Beïnvloeden branddriehoek -3 Dit hoeft beslist geen ‘open’ vuur te zijn. Weet u een aantal andere bronnen? X Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

De uitbreiding naar brandzeshoek De mens zelf ! Brandbare stof Zuurstof extra elementen ? Mengverhouding Katalysator Ontstekingsbron Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Brandtriangel én………………de mens (veroorzaakt 80% van alle brandjes op de werkplek) Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Brandbare stoffen vaste stof vloeistof gas metalen Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Brandklassen = droge branden papier, hout, katoen etc. = vloeistofbranden benzine, olie, thinner etc. = gasbranden propaan, aardgas etc. = metaalbranden magnesium, alumiumpoeder -- = elektriciteitsbranden Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Fysische eigenschappen van stoffen Vlampunt: lager dan 0o C en Kookpunt: lager dan 35o C K 0 zeer licht ontvlambaar Vlampunt: lager dan 21o C gevaarlijke eigenschap: bij kamertemperatuur vormt het een ontvlambaar mengsel dat ontstoken kan worden! F K 1 licht ontvlambaar Vlampunt: tussen 21 en 55o C Vlampunt: boven 55o C K 2 K 3 ontvlambaar brandbaar Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Zuurstof uit de lucht uit een gasfles uit oxiderende stoffen bv. zuurstof zelf kaliumpermanganaat Eigenschappen O2: is zelf ontbranbaar,maar ….. concentratie! onderhoudt een brand is zwaarder dan lucht! …….. risico?: zakt op de grond is bedwelmend voor het lichaam……én je ruikt zuurstof niet. oxiderend Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Vlampunt: Is de laagste temperatuur waarbij de damp (=concentratie-mengverhouding) van een vloeistof (of damp van een vaste stof) brandt Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Explosiegevaar Veroorzaakt door: elektriciteit stoten van stoffen wrijving van stoffen (stofexplosie) open vuur of vonk Explosieve stoffen gassen dampen poeders vloeibare vaste Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

LUCHT (mengsel) GAS Explosiegrensen Is dit wel zo veilig ?   Explosiegrensen Is dit wel zo veilig ? % lucht = 0   bovenexplosiegrens Geen explosie mogelijk, het mengsel is te rijk % zuurstof praktisch nul E X G P E L B O I S E I D onderexplosiegrens LUCHT (mengsel) GAS Geen explosie mogelijk het mengsel is te arm % zuurstof ca. 20% GAS (mengsel) LUCHT       ALLEEN VEILIG TOT 10% VAN OEG ! Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6  

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Explosiegrenzen OEG: (= onderexplosiegrens) (=vlampunt) laagste concentratie van damp (meng-verhouding) die kan worden ontstoken BEG: (=bovenexplosiegrens) hoogste concentratie van damp die kan worden ontstoken Explosiegebied: is het gebied tussen OEG en BEG. OEG ook wel LEL (Lower Explosion Level) BEG ook wel UEL (Upper Explosion Level) Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Blusmiddelen Algemene werkingen: zuurstofverdringing/verstikking afkoeling negatieve katalyse Verschijningsvormen natte blusstoffen droge blusstoffen gasvormige blusstoffen Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Blusmiddelen Natte blusmiddelen Water Schuim Blussende werking en gevaren eerst afkoelend daarna verstikkend Gevaar: elektrocutie + milieu afdekkend brandende vloeistoffen drijvend op water Gevaar: elektrocutie Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Blusmiddelen Droge blusstoffen Poeder Zand Blussende werking en gevaren negatieve katalytische werking koelen is gering afdekkend en afkoelend schade Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Blusmiddelen Gassen kooldioxide CO2 oftewel koolzuursneeuw Blussende werking en gevaren verstikkend groot persoonlijk risico: neemt ook de zuurstof in de omge-vingslucht weg Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Brandklasse en blusstof Aard van het vuur Materialen Toepassing blusmiddel A droge branden papier, hout, karton water schuim ABC-poeder D-poeder CO2 deken +++ + - B vloeistofbranden koolwaterstoffen, benzine alcohol, etc. ++ C gasbranden aardgas, propaan, butaan, aceton etc. D metaalbranden natrium, aluminiumpoeder, magnesium, etc. gevaarlijk   elektrische branden -- Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6 Wat te doen bij brand? 1. melden volgens brandmeldprocedure 2. evt. brandbestrijden 3. evacueren volgens ontruimingsprocedure Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Diverse gassen en hun gevaren -1 Zuurstof O2 1½ maal zo zwaar als lucht Reuk- en kleurloos Oxiderende stof Brandonderhoudend Bij het werken met zuurstof zijn een aantal absolute verboden opge-steld: zie kader in boek Acetyleen Voor de herkenning is er een knoflookgeur aan toegevoegd In vrijwel ALLE mengverhoudingen met lucht EXPLOSIEF Is lichter dan lucht Er mogen GEEN gasflessen op de werkplek staan. Maatregelen?…. Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Diverse gassen en hun gevaren -2 Butaan en propaan Is zwaarder dan lucht Heeft een muffe geur Heeft explosiegrens van 5,5vol% tot 54vol% Vullen van karweiflessen is brandgevaarlijk. Moet altijd buiten en met speciale opstelling gebeuren. Je moet vakbekwaam zijn om dit te doen Er mogen GEEN gasflessen op de werkplek staan. Maatregelen?…. Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6

Gebruik van gasflessen Algemene gebruiksregels: til nooit een fles op aan de kap of fleskraan voor aanbrengen reduceertoestel: verwijder stof en olie-aanslag plaats tevens vlamdover flessen altijd rechtstandig gebruiken fleskraan moet langzaam worden geopend haakse sleutel op fles of laskar aanwezig laten sluit fleskraan direct weer na gebruik probeer nooit een lekkage te repareren voorkom hitte en schokken aan fles flessen nooit rollen houdt volle en lege flessen gescheiden opslaan in geventileerde ruimte opslag moet kunnen worden afgesloten laat nooit flessen de nacht staan in ruimte of in bus vervoer flessen zonder appendages gasflessen zo ver mogelijk verwijderd houden van werkplek. In besloten ruimten verboden. Basisveiligehid B-VCA V0.4 Module 6