Sociale innovatie: vernieuwing van organisatie en arbeidsverhoudingen Ton de Korte VOKVOA november 2011

Inhoudsopgave Wat is sociale innovatie? Waarom is het belangrijk? Voorbeelden, trends en ontwikkelingen Discussie

Sociale innovatie: enkele quotes ‘Verbeteren van arbeidsproductiviteit, beter benutten van talent binnen organisaties en verhogen van werkplezier’ ‘Een stimulerend werkklimaat verhoogt zowel het werkplezier als de performance van medewerkers’ ‘ Als je inspraak aan medewerkers geeft, bijvoorbeeld over hun roostertijden, dan verbetert de performance van de organisatie’ ‘ Een organisatie werkt samen met partners (leveranciers, klanten, kennisinstellingen) aan innovatie

Sociale innovatie, een definitie: Sociale innovatie is een vernieuwing in de arbeidsorganisatie die innovatie stimuleert en leidt tot verbeterde prestaties van de organisatie door ontplooiing van talenten en meer plezier in het werk. Sociale innovatie wordt gekenmerkt door een participatieve aanpak en betrokkenheid van de werkvloer.

Waarom is sociale innovatie belangrijk? Omdat innovatie de primaire kracht is voor vooruitgang en welvaart; Omdat Nederland excelleert in technologische innovatie en kennisontwikkeling, maar de toepassing in de praktijk achterblijft; Omdat het succes van innovatie voor 75% wordt bepaald door niet-technologische factoren (Volberda); Omdat potentiële productiviteitsgroei en welvaartsgroei onbenut blijven. 5

Prestaties van sociaal-innovatieve t. o. v Prestaties van sociaal-innovatieve t.o.v. niet sociaal-innovatieve organisaties Prestatiemaatstaf Omzetgroei Winstgroei Innovatie Productiviteit Aantrekken van nieuwe klanten Groei van marktaandeel Reputatie Sociaal-innovatieve t.o.v. niet sociaal-innovatieve organisaties 15% hoger 14% hoger 37% hoger 22% hoger 19% hoger 20% hoger 12% hoger Bron: Innovatie- en concurrentiemonitor EUR 2009

Actie: een actiecentrum met visie en focus Werkwijze NCSI Actie: een actiecentrum met visie en focus Thema’s: slimmer werken, duurzaam meedoen, organiseren van innovatie en nieuwe arbeidsverhoudingen Kennis: een bevlogen kenniscentrum Activiteiten: Website, kennisbank, seminars, jaarlijkse event, kennistafels, leergang en publicaties. Slimmer werken: zelfroosteren, HNW, Innovatie van onderop, Talenttoolkit. Duurzaam meedoen: verbindende, activerende en vernieuwende activiteiten(verbinden macro en meso en onderzoek en praktijk) ism kenniscentrum leeftijd en SZW Org van innovatie; casebeschrijvingen, excursies naar innovatieve bedrijven; inzet social media en crowdsourcing; Specifieke doelgroep (innovatiemanagers) Nieuwe arbeidsverhoudingen; cao wasstraat, battle cao 2.0 Kennis: website, nieuwsbrieven, Alliantie: een divers samengestelde netwerkorganisatie Opstarten van lerende netwerken, deelname aan een Europees netwerk en samenwerkingsverbanden aangaan

Het Nieuwe Werken

Trends en ontwikkelingen (1) Het Nieuwe Werken: Plaats- en tijdonafhankelijk werken Onbeperkte toegang tot kennis en informatie Arbeidsrelatie op basis van vertrouwen en verantwoordelijkheid Prestaties en resultaten in plaats van aanwezigheid Opm. : bizarre, brede coalitie

Gevolgen (1) Nieuwe afspraken voor Arbo- en ATW-vraagstukken Nieuwe arbeidsvoorwaardenarrangementen Nieuwe arbeidsrelaties Aanpassing managementstijl en managementpraktijk Van verticale naar horizontale sturing en coördinatie Nieuwe verdelingsvraagstukken

Hoe ga je hier mee om…………..?

Trends en ontwikkelingen (2): Werknemer 2.0 De werknemer 2.0

Werknemer 2.0 Kenmerken: Opgegroeid in de overvloedige jaren negentig, in wereld vol mogelijkheden Virtueel samenwerken, communiceren, kennis delen & netwerken Sociale en flexibele houding, persoonlijke groei, teamplayer, creativiteit, multi-tasken en een uitstekende werk-privé balans

Gevolgen (2) Nieuwe vormen van werven, boeien en binden Willen werken met up-to-date (IC)technologie Passen niet binnen gesloten (ICT) bedrijfssystemen Nieuwe arrangementen voor werken, leren, ontspannen

Ontwikkelingen en trends (3) : Vervagende organisatiegrenzen

Gevolgen (3) Wie hoort er bij en wie niet? Kerstpakketten, bedrijfsuitjes, bedrijfsvoetbaltoernooi, Wie doet er mee en wie niet? Werkoverleg, medezeggenschap, arbo-aspecten, (bedrijfs)opleidingen, HR-beleid Waar trekken we de grens? CAO, teambeloning, sociaal plan, pensioenen, verzekeringen, aansprakelijkheid, Hoe maak je optimaal gebruik van de competenties en netwerken van ‘niet-eigen’ medewerkers? Businessmodel, open innovatie, intellectueel eigendom

Opdracht 1: Een organisatie voert Het Nieuwe Werken in; medewerkers werken op kantoor, thuis, bij de klant; volgens afspraak en naar eigen inzicht. Er vindt geen tijdregistratie plaats, medewerkers bepalen zelf wanneer ze hun werk doen. Neem als voorbeeld een interne stafmedewerker. Afspraken in de cao over de gemiddeld 38 urige werkweek, dagvensters tussen 08.00 uur en 18.00 uur; toeslagen voor inconveniente uren (avond/nacht/weekend) verliezen hun betekenis; verlofregelingen (doktersbezoek etc.) verliezen hun waarde. Welke afspraken kan je als werkgever maken over de hoeveelheid tijd die een medewerker moet besteden/de hoeveelheid werk die hij moet verrichten?

Opdracht 2: Een kleine/middelgrote organisatie bestaat uit eigen medewerkers, uitzendkrachten/pay-rollers en voor langere tijd ingehuurde zzp’ers. Welke arbeidsvoorwaarden vind je van belang voor uitsluitend de eigen medewerkers, en welke ook voor de ingeleende/ingehuurde medewerkers? Denk aan bv. loon, sociale zekerheid, pensioenen, arbeidstijden, opleidingen, Arbo/gezondheid&welzijn; medezeggenschap, bonussen, bedrijfsuitjes, bedrijfsmiddelen (telefoon, laptop etc).

Opdracht 3: Een organisatie voert Het Nieuwe Werken in; medewerkers werken op kantoor, thuis, bij de klant; volgens afspraak en naar eigen inzicht. Er vindt geen tijdregistratie plaats, medewerkers bepalen zelf wanneer ze hun werk doen. Neem als voorbeeld een interne stafmedewerker. Omdat de werktijden en werkomstandigheden zich voor een deel buiten de invloedssfeer van de werkgever bevinden, kan deze zijn verplichtingen uit de Arbowet en Arbeidstijdenwet niet meer nakomen. Welke nieuwe afspraken kan de werkgever met de werknemers maken om misschien niet de regels van de Arbowet en ATW, maar wel de doelstellingen: ‘gezond en veilig werken’ resp. ‘bescherming tegen overmatig of te onregelmatig werken’ na te komen?