Onderzoek naar de wrijvingskracht op een bewegend voorwerp Onderzoekers in spe Onderzoek naar de wrijvingskracht op een bewegend voorwerp Johan Van den Bossche, Pieter Caris, Ellen Danckaert

Na te streven competenties Onderzoeken (biedt overzicht van het “hele” onderzoeksgebeuren) Communiceren met specialisten en leken (schriftelijk en mondeling) Informatie verwerven en verwerken Teamgericht werken

Inleidende sessie: wat is onderzoeken? Inleidingsles +informatiebundel : ‘Onderzoeken: wat moet je er over weten en hoe moet je het doen?’: witte informatiebladen: daarop krijg je meer algemene uitleg over elke onderzoeksfase in een onderzoek. Je vindt er handige tips, dus lees die aandachtig door. groene takenbladen: bij elke onderzoeksfase hoort een takenblad. Dat takenblad bevat alle stappen die je moet doen in de betreffende onderzoeksfase. Het bevat ook hulpstukken die je kunnen helpen tijdens het uitvoeren van de taak. groen onderzoeksplan: elke onderzoeker maakt een onderzoeksplan in de eerste fase (voorbereidingsfase) van zijn onderzoek. Wij hebben dat onderzoeksplan voor 99% voor jou gemaakt. Het is het vertrekdocument van het onderzoek. Vooraleer je aan je eerste taak begint, moet je dat dus lezen. blauwe criteriabladen: deze bladen geven aan op welke criteria je zal beoordeeld worden.

Competentie Onderzoeken Fasen onderzoek Onderzoek kunnen voorbereiden: onderzoeksplan schrijven Probleemstelling Verantwoording Theoretisch kader methode Materiaal kunnen verzamelen Materiaal kunnen analyseren Resultaten kunnen rapporteren Resultaten kunnen presenteren Onderzoek voorbereiden; welk soort onderzoek: inductief, deductief, literatuuronderzoek, onderzoeksstrategie: welke materiaal heb je nodig om antwoord te geven op een onderzoeksvraag ..schrijven onderzoeksplan (probleemstelling, verantwoording,

2 praktijkvoorbeelden Practicum Fysica, studenten wetenschappen Ba1 K.U.Leuven Practicum Fysica, studenten industrieel ingenieur Ba1 KaHo Sint Lieven Wrijvingskrachten: lineair model kwadratisch model Welk model past best onder de gegeven omstandigheden?

Paul Janssen Ellen Danckaert Hilde Bemelmans Practicum Algemene Natuurkunde Over de invloed van luchtwrijving op een fietser Paul Janssen Ellen Danckaert Hilde Bemelmans

Materiaal verzamelen

Materiaal analyseren

Niet wiskundige verwerking: hou de fysica achter de berekeningen in het oog! Modellen voor luchtwrijving: literatuur Berekeningen voor “lineair” model (W ~ v) (invloed massa, oppervlak, beginsnelheid, …) Berekeningen voor “kwadratisch” model (W ~ v2) Energiebalans en geleverde arbeid

Resultaten presenteren: postersessie Hoe een goede, wetenschappelijke poster maken? Uitvoering met sobere middelen … Presentatie: voor de studenten een “test” en een ervaring Waarderingsaspect

Johan Van den Bossche Ellen Danckaert Practicum Fysica : Ba1 Industrieel Ingenieur KaHo Sint Lieven Over de invloed van luchtwrijving vallend voorwerp Johan Van den Bossche Ellen Danckaert

LABO FYSICA: Ba1 Industrieel Ingenieur vroeger: rechtlijnig receptenlabo Studenten werken per 2 op vaste uren Nu Geen vaststaand recept, studenten moeten (begeleid) zelfstandig onderwerp bestuderen en er wetenschappelijk artikel en poster over schrijven Werken in groep, geen vastgelegde contacturen, maar wel strikte deadlines Communicatie met en feedback van docent via Toledo Een voorwerp dat in de lucht beweegt ondervindt wrijving. Hoe kan je deze wrijvingskracht beschrijven: 2 meest gangbare modellen zijn het lineair model en kwadr. Lineair – wrijvingskracht evenredig v Kwadr – Uit metingen zullen ze moeten onderzoeken welk model het meest geschikt is om metingen te verklaren. Dit is al een belabgrijk item van wet onderzoek: modellen maken om werkelijkheid te beschrijven, geen enkel model is 100% … Eenmaal model gekozen, zullen ze het theoretisch voorspelde verloop fitten met het gemeten verloop

Materiaal verzamelen Metingen gebeuren met bewegingdetector, die verbonden is met grafisch rekentoestel TI 84. Laat voorwerp vallen en de afstand ifv tijd zie je op deze grafiek. Uit deze meting kan je allerlei parameters .. Na een aantal bewerkingen kan je dan beslissen welk model het beste past .. Van GRT naar pc inlezen in software, raaklijn teken enz.. Enkel handleiding TI84, software pakket .. Vandaar naar excel .. Zonder handleiding.. De grote lijnen zijn beschrijven, de details moeten ze zelf uitzoeken.. Dus zeker geen stappenplan Studenten krijgen na inleidingsles een pakket mee met hierin de sensor, GT .. En de opdracht met aantal deadlines ..

Materiaal analyseren Plaats (m) Tijd (s)

rapporteren Voorbeeld rapport

presenteren

Assessment Docent-assessment Peer-assessment tussen de groepen Self-assessment en peer-assessment binnen groepen Externe-assessment

Assessment beoordelingscriteria bij aanvang duidelijk voor student productevaluatie: rapport, poster vakinhoudelijk docent evalueert als expert ook PROCESevaluatie: FEEDBACK! niet-vakinhoudelijke competenties (communiceren met specialisten en leken, info verwerven en verwerken, teamgericht werken, onderzoeken) via criteriabladen of feedbackfiches docent evalueert als coach

Assessment PEER-ASSESSMENT = evaluatieprocedure waarbij je je medestudenten (‘peers’) evalueert (‘to assess’)

NA AFLOOP VAN HET PRACTICUM Assessment NA AFLOOP VAN HET PRACTICUM eerst individueel voorbereiden ieder teamlid inclusief zichzelf 2 items: inzet, overleg minimum 1 positief punt en 1 werkpunt voor elk item geen score, wel feedback dan teambespreking van ieder teamlid  teamverslag

Assessment Inzet De student is gemotiveerd en enthousiast voor het uitvoeren van de taken. De student werkt aan de taak actief mee in team. De student komt afspraken altijd na en werkt taken af binnen de afgesproken termijn. De student neemt spontaan taken op zich. De student werkt goed door aan zijn/haar taken. Hij/zij houdt er een stevig werktempo op na. De student gaat moeilijke taken niet uit de weg. Hij/zij bijt zich vast in een probleem en ziet dit als een uitdaging. De student werkt niet alleen hard voor zijn/haar eigen zaak maar ook voor het team. …

Assessment Overleg De student laat andere teamleden uitspreken als die iets aan het zeggen zijn. De student kan zich inleven in en respecteert ideeën en voorstellen van andere teamleden. De student reageert actief en opbouwend op de ideeën en voorstellen van andere teamleden. De student vraagt naar ideeën en voorstellen van andere teamleden. De student deelt op een open en eerlijke manier zijn mening binnen het team. De student kan zijn ideeën en voorstellen op een heldere manier overbrengen. De student geeft eigen ideeën en voorstellen die gericht zijn op het groepsresultaat. De student deelt alle informatie, die nodig is om tot een groepsresultaat te komen, aan het team mee. De student kan eigen ideeën en voorstellen aanpassen aan de inbreng van andere teamleden als dat gepast en verantwoord is. De student aanvaardt hetgeen met alle teamleden besloten is na overleg en houdt zich aan de gemaakte afspraken. …

Assessment Duwtjes in de rug nodig Neemt spontaan taken op zich Geen grote initiatiefnemer Aandacht verslapte naar het einde toe Neemt spontaan taken op zich Werkt thuis goed voort Werkt hard mee Luistert aandachtig naar een ander Had een duidelijke eigen mening Bracht ideeën goed over Te opdringerig met eigen ideeën Niet mondig bij de voorstelling van de poster Niet serieus Was af en toe lichamelijk aanwezig maar was geestelijk nooit aanwezig De ster van onze groep Goede groepssfeer, veel overleg: iedereen deed evenveel, een queeste naar essentie in een doolhof vol data

TIJDENS DE POSTERSESSIE evaluatoren: Assessment TIJDENS DE POSTERSESSIE evaluatoren: 2ba fysica in het kader van het opleidingsonderdeel ‘Communicatie en presentatie’ collega-docenten vooral vorm van de poster

Assessment Communiceren: rapport

Assessment INHOUD onderzoeken

Assessment VORM Communiceren met specialisten en leken: poster

Assessment = naast een evaluatiemoment ook een LEERMOMENT

Perceptie studenten “Ik heb voor mezelf iets geleerd uit de feedback die ik van mijn teamleden heb gekregen.”  53 % is er mee akkoord “Ik vond het leerrijk om eens na te denken over mijn eigen functioneren tijdens het practicum.”  78 % is er mee akkoord

Ik vond het goed dat we elkaar moesten evalueren want… Perceptie studenten Ik vond het goed dat we elkaar moesten evalueren want… Er was 1 persoon die absoluut niets heeft gedaan. Hij kwam 2 maal niet opdagen en als hij er was zei hij niets. Dit zou een prof niet zo zeer gemerkt hebben (de afwezigheden wel, maar zou hij echt durven concluderen dat deze persoon overbodig was? Je mag als wetenschapper in spe volgens mij niet bang zijn voor kritiek op je eigen werkwijze noch voor het geven van kritiek op anderen. Stel dat we later zelf in een onderzoeksgroep belanden, is het voor het goede verloop van het onderzoek zeer belangrijk dat we als groep goed functioneren en dat we ook opbouwende kritiek over onszelf en onze collega’s kunnen geven

Perceptie studenten Ik vond het niet goed dat we elkaar moesten evalueren want… Je kan toch geen negatieve kritiek geven aan mensen met wie je samenwerkt!? Belachelijk. Iedereen denkt in zichzelf wel na over het feit of iedereen van de groep zijn best deed, of jezelf je best hebt gedaan enz. Bij ons in de groep was er absoluut geen probleem op vlak van ‘meewerken’ dus was bij ons irrelevant. Als er iemand bij had gezeten die niet had meegewerkt dan had de persoon in kwestie dat wel gehoord. Daarvoor heb ik geen evaluatiepapier voor nodig.

 86 % is er niet mee akkoord Perceptie studenten “Ik zie het nut niet in van een publiek dat komt kijken naar onze poster.”  86 % is er niet mee akkoord “Ik heb iets geleerd uit de feedback van het publiek dat naar onze poster kwam kijken.”  92 % is er mee akkoord

Perceptie studenten Door de andere manier van werken ben ik meer betrokken op het onderwerp en onthoud ik er meer van  Eerder wel/helemaal akkoord: 88% Het maken van een poster heeft mij aangezet tot grondig nadenken over het onderwerp  Eerder wel/helemaal akkoord: 63%

Ik vond positief aan dit project dat… Perceptie studenten Ik vond positief aan dit project dat… werken in groepsverband, duidelijke deadlines en goede feedback van docenten en begeleiders. we naar elkaars idee over het project konden luisteren en alle informatie samen leggen tot een geheel.

Ik vond negatief aan dit project dat… Perceptie studenten Ik vond negatief aan dit project dat… Ik vind het beter punten te verdienen met examens. alles zo stipt moest gebeuren. Samenwerken met anderen was moeilijk en de inspanning van mensen die wel hun best deden, werd niet altijd beloond.

Perceptie studenten Na de inleiding hadden we iets: “Wat wordt er nu van ons verwacht? Help! ” Inderdaad leerrijk, eens je plan moeten trekken. Maar toch niet alleen, in een groep. Ik vind zelfstandig werken aan een onderzoek leerrijk omdat jij hierbij zelf moet nadenken en opdrachten uitvoeren i.p.v. te kopiëren.Y Ik vind zelfstandig werken aan een onderzoek leerrijk Eerder wel/helemaal akkoord: 94%

Dank aan Begeleiding: A. Van Autgaerden B. De Vries K. Parédis Hulp bij beoordeling: A. Vermeyen (KaHo Sint Lieven) J. Van den Bossche (KaHo Sint Lieven) P. Caris I. Serdons K. Temst Foto’s: P. Caris Technische medewerking: P. Baumans, J. Van Damme L. Coeckaerts & de dienst Elektronica Dep. Natuurkunde & Sterrenkunde

Dank aan K.U.Leuven P. Janssens A. Van Autgaerden B. De Vries K. Parédis P. Caris KaHo Sint Lieven Ellen Danckaert A. Vermeyen (KaHo Sint Lieven) Technische ondersteuning K.U. Leuven P. Baumans, J. Van Damme L. Coeckaerts & de dienst Elektronica Dep. Natuurkunde & Sterrenkunde