Willen is kunnen, Niet willen is moeten Leiderschap en ICT Willen is kunnen, Niet willen is moeten Lucius Annaeus Seneca   Roman statesman and philosopher. Tutor to Emperor Nero. Author of Consolationes and Moral Letters.

Leiderschap lei·der (de ~ (m.), ~s) 1 iem. die leidt, bestuurt => baas, bovenbaas, meester, oudste 2 persoon of ploeg die op de eerste plaats staat in een competitie of wedstrijd lei·der·schap (het ~) 1 het leider zijn

ICT ICT (de ~ (v.)) 1 technologie, gericht op het digitaal exploiteren van gegevens [informatie- en communicatietechnologie]

Digitaal exploiteren van gegevens: Telefoon; Radio; Televisie; Internet

FASE 1 Paradigmawisseling Paradigma = verklaring van de omgeving waarin wij ons bevinden. Paradigmawisseling (Thomas Kuhn) = een Aha-erlebnis. De omgeving wordt plotseling anders gezien.

Voorbeeld: Ptolemaeus: aarde centrum heelal Copernicus: FASE 1 Voorbeeld: Ptolemaeus: aarde centrum heelal Copernicus: de zon staat centraal

Informatiesamenleving 2017 Kennissamenleving Informatiesamenleving 2000 1500 2000 v Chr 1970

M2M

Discussie Is de implementatie van ICT: Het leiding geven aan een vernieuwing of Het aanreiken van nieuwe leermiddelen? Wat beoog je met de inzet van ICT?

leermiddel vernieuwing

Vraag: Wat is de meest cruciale factor bij de implementatie van een verandering?

Koning, Keizer, Admiraal… … baas in eigen klaslokaal!

FASE 2 vernieuwingsvoorstel De manier waarop leerkrachten een vernieuwingsvoorstel waarnemen is afhankelijk van persoonlijke opvattingen en inzichten.

Leerkracht gaat continu met deze druk om. FASE 2 Permanente druk lkr: Voorbereiding; Correctie; Zorg; Etc. Leerkracht gaat continu met deze druk om. Beleidsmakers, onderzoekers, begeleiders, coördinatoren bieden een oplossing voor het probleem. Oplossingsvoorstel leidt altijd tot het gebruik van nieuw materiaal, ander onderwijsgedrag, andere interactie met leerlingen en wijziging in opvattingen.

De existentiële beleving Implementatie ICT = verandering Het veranderings-voorstel wordt als problematisch en beperkend ervaren. Het veranderings-voorstel wordt als uitdagend en verrijkend ervaren.

Zekerheid Onzekerheid Oriëntatie door goed gestructureerde taken en informatie. Vermijden van tegenstellingen en controversiële standpunten. Streven naar routine gebaseerd op heldere principes en regels. Zelfstandig zoeken naar informatie; Reflectie op persoonlijk belang. Uitwisselen van ervaringen door feedback. Uitproberen via experimenteren.

De mens is gericht op het verwerven van zekerheden De mens is gericht op het verwerven van zekerheden. Je moet als leider luisteren naar signalen van onzekerheid. Door onzekerheden te reduceren verwerf je zekerheden en zet je een stap voorwaarts in het veranderingsproces.

Vraag Kun je bij de implementatie van ICT een signaal van onzekerheid noemen? Hoe ga je deze onzekerheid reduceren?

Transformatief leiderschap Het creëren van de juiste condities met als doel transformaties (groei) te realiseren. … de leider als tuinier.

De 4 I’s (Bass & Avolio) De 4 dimensies van transformatief leiderschap Idealized influance -> beïnvloeding vanuit gestelde visie en doelen; Inspirational motivations -> Opbouw van onderling vertrouwen en gezamenlijk enthousiasme; Intellectual stimulation -> Bevragen op uitgangspunten en werkwijze; Individualized consideration -> Speciale aandacht voor individuele verschillen. Elke succesvolle verandering voldoet aan de 4 i’s. In welke mate is het ICT beleid erop gericht dat deze aspecten geregeld zijn?  discussie

Stappenplan Neem een begrensd initiatief; Het perfecte is de vijand van het goede. Kies en leer de theorie, de instrumenten en de methodes; CBAM. Als het initiatief begint te groeien: Kijk vooruit; Welke uitdagingen kunnen we verwachten; Welke competenties hebben we nodig. Discussie: toepassing stappenplan.

Concerns Based Adoption Model FASE 2 Concerns Based Adoption Model De 3 hoofdvormen van betrokkenheid: Zelfbetrokkenheid (vragen en opvattingen over zichzelf); Taakbetrokkenheid (problemen in verband met de uitvoering van de taak); Anderbetrokkenheid (men stelt zich vragen over bijvoorbeeld samenwerking met anderen en te verwachten resultaten bij leerlingen).

1. Zelfbetrokkenheid Kan ik dit wel aan? Doe ik het dan niet goed? FASE 2 1. Zelfbetrokkenheid Kan ik dit wel aan? Doe ik het dan niet goed? Ik heb nu alles net zo goed voor elkaar en moet ik nu weer veranderen? Voor de verandering die wordt voorgesteld ben ik niet opgeleid; Hoeveel extra tijd kost het me en haal ik dat er straks weer uit? Dat doen we zo toch al jaren? Ik wil wel maar heb geen inbreng.

FASE 2 2. Taakbetrokkenheid Zijn de inrichting en organisatie zoals voorgesteld wel efficiënt? Staat de geïnvesteerde tijd wel in verhouding tot de resultaten die behaald moeten worden? Worden de leerlingen er wel beter van? We missen deugdelijk materiaal. Vernieuwingen gaan hier veel te vlug; Hoe moeten we dat praktisch organiseren? Het kost veel tijd en energie.

3. Anderbetrokkenheid Het zijn altijd dezelfden die de kar trekken; FASE 2 3. Anderbetrokkenheid Het zijn altijd dezelfden die de kar trekken; We kunnen niet met een ander van gedachte wisselen omtrent de vernieuwing; De discussie omtrent ICT lijkt een generatieconflict; Ik heb zorgen over de samenwerking met andere groepen.

Werkwijze CBAM Definiëren veranderingsvraag; Afnemen vragenlijst; FASE 2 Werkwijze CBAM Definiëren veranderingsvraag; Afnemen vragenlijst; Score leidt tot profiel; Inventarisatie interventiemogelijkheden.

Tot besluit Je scheenbenen en je verwachtingen mag je niet te ver uitstrekken. Epictetus 55 - 135