Jubileum- symposium VRIJDAG 30 NOVEMBER 2012

Programma 12.00 uur Ontvangst 12.30 uur Lunch 13.45 uur Opening dagvoorzitter drs. Ine Spee 13.55 uur Prof. Dr. Theo Schuyt 14.20 uur Prof. Dr. Theo Camps 14.45 uur Mevrouw Emmy Bakker 15.10 uur Ing. Gilion van Lierop 15.45 uur Afsluiting en borrel

Prof. Dr. Theo Schuyt Hoogleraar Filantropische studies VU Amsterdam Particulier Initiatief en Onderwijs: een kwestie van draagvlak

Particulier initiatief en Onderwijs 4 Jubileum symposium Provisus Weert 30 november 2012 Inleiding Prof.dr. Theo Schuyt Provisus 30 11 2012

Dit is…. 5 Provisus 30 11 2012

Dit is…. 6 Provisus 30 11 2012

Nederland: cijfers 2009 € x miljoen In % Huishoudens 1.938 41 7 € x miljoen In % Huishoudens 1.938 41 Nalatenschappen 232 5 Geldwervende fondsen 172 4 Vermogensfondsen 215 Bedrijven 1.694 36 Goede Doelen Loterijen 461 10 Totaal (= lage schatting) 4.712 100 Provisus 30 11 2012 7

Filantropie: 1995 - 2009 8 Provisus 30 11 2012

Begunstigde Doelen 2009 (rangorde over laatste 14 jaar) X million euros In % Religie = nr. 1 891 19 Sport en recreatie 715 15 Gezondheid 644 14 Internationale hulp 572 12 Maatschappelijke en sociale doelen Cultuur 458 454 10 Natuur, Milieu, Dierenbescherming 435 9 Onderwijs en onderzoek = nr. 8 285 6 Anders (niet gespecificeerd) 253 5 Totaal ( = lage schatting) 4.707 100 Provisus 30 11 2012

Filantropie 10 Filantropie: private action for the public good; p.i. dat de eigen portemonnee meebrengt; sector en inkomstenbron Twee soorten particulier initiatief in Nederland: staatsp.i. en “echt” p.i. Enorme groei filantropie als inkomstenbron voor subsidie-non-profits; zie culturele instellingen…. En de VU? Hogeschool Windesheim? De rol van fondsen Provisus 30 11 2012

The Golden Age of Philanthropy 11 Economische factor: veel geld buiten de overheid Demografische factor: vergrijzing en ontgroening Opleidingsfactor: “Do it Yourself”: Politiek – cultureel: citizenship CBS – VU: het komt eraan; Giving cultuur! Provisus 30 11 2012

Overheid – Filantropie 12 Leve de Nederlandse verzorgingsstaat! Maar … filantropie naar de marge Terugkeer: Convenant “Ruimte voor geven” Deelconvenanten Op lokaal niveau: lokaal convenant Wat zijn de peilers van onze Nederlandse democratie? Rebalancing the parole of the French Revolution Provisus 30 11 2012

Voor- en nadelen 13 Overheid: gelijkheid, indirecte solidariteit maar controledruk (zie onze universiteiten en HBO uitwassen) Markt: dynamiek, maar ongelijkheid Filantropie, dynamiek ongelijkheid, directe solidariteit (voting with your money), maar willekeur Provisus 30 11 2012

Voor onderwijsinstellingen en fondsen 14 Fondsenwerving is niet het aanstellen van een fondsenwerver Maar: draagvlakverbreding Men moet het WETEN, het WILLEN en KUNNEN Vermogensfondsen zoals Provisus kunnen een leidende rol spelen in de “cultuurverandering” Vermogensfondsen anno 2012: wat is de rol bij het bevorderen van onderwijs? Provisus 30 11 2012

Particulier initiatief terug in de verzorgingsstaat 15 Elkaar kennen (ik hoop dat u vandaag iets nieuws hebt gehoord) Elkaar ontmoeten Elkaar versterken (middels contracten; hoe werken die? ) 31 oktober 2012 was landelijke introductie van Gemeenschapsfondsen Provisus 30 11 2012

Tot slot www.geveninnederland.nl; alle cijfers, trends; rapporten 16 www.geveninnederland.nl; alle cijfers, trends; rapporten Opleidingen: Besturen van Filantropische Fondsen (voor vrijwillige bestuurders) PAO : Philanthropic Studies 25 april 2013 De Dag van de Filantropie. VU (vierde donderdag van april; GIN 2013) Dank voor uw aandacht en vragen Provisus 30 11 2012

Prof. Dr. Theo Camps Bestuursvoorzitter Berenschot Groep Hoogleraar organisatiekunde en bestuurskunde Leren van elkaar: de samenwerking tussen beroepsonderwijs en bedrijfsleven

Van Gildesysteem tot holografisch docent Aansluiting beroepsonderwijs en arbeidsmarkt in de regio Weert Prof. dr. Theo Camps Bestuursvoorzitter Berenschot Groep BV Weert 30 november 2012 18

Inhoud presentatie Historie aansluiting beroepsonderwijs en arbeidsmarkt Regionale economische ontwikkeling Aanbod aan beroepsonderwijs Vernieuwend verbinden beroepsonderwijs en bedrijfsleven in de regio 19

Weert als spiegel van de tijd 20

Historie 1450 – 1550: Gouden Eeuw voor Weert met o.a. het Lakengilde. Het gilde is de oudste vorm van beroepsonderwijs. Begin 20ste eeuw: Industrialisatie van Weert komt op gang. Ontstaan nijverheidsonderwijs (ambachtsschool, leerlingwezen). Initiatief bij bedrijfsleven. Eind 20ste eeuw: beroepsonderwijs ‘emancipeert’ (naast functietraining ook persoonlijke ontwikkeling). Schaalvergroting en vorming Roc’s en vmbo. 21

Regionale economische ontwikkeling Weert, Cranendonck, Nederweert en Leudal werken samen aan economische ontwikkeling: Hoge Dunk. Weert is de ‘banenmotor’ van de regio (27.000 van de 50.000 banen in regio). Ca. de helft van de beroepsbevolking heeft middelbare opleiding en 28% hogere opleiding. Economische speerpunten: maakindustrie, transport & logistiek, dienstverlening (m.n. zorgsector), toerisme & recreatie en agribusiness 22

Onderwijs en omgeving Maatschappij Markt Overheid 23 23

24

Aanbod aan beroepsonderwijs Aantal leerlingen vmbo sterk afgenomen. Eén beroepsgericht vmbo in Weert (Kwadrant); Jongeren uit regio volgen bij meer dan 10 Roc’s opleidingen. De drie belangrijkste zijn: Gilde Opleidingen (vestiging Zorg en welzijn in Weert), ROC Eindhoven en Citaverde (groen onderwijs). Relatief meer studenten groen onderwijs en minder studenten techniek dan landelijk. HBO-opleidingen in o.a. Eindhoven, Venlo en Sittard. 25

Overheid, markt en maatschappij Trends en Thema’s Gelijke en ongelijke kansen Governance verhoudingen Financiering publiek -privaat Individualisering Vermindering sturing op collectieven; andere politieke vraagstukken Behoefte aan variëteit Toename private financiering, eigen bijdragen, Informalisering Maatschappelijke verhoudingen zijn bepalend Begrenzingen verdwijnen Kennis en niet onderwijs centraal, kenniscirculatie, geen diplomacultuur maar competentiecultuur Informatisering Individualiteit neemt toe Transparantie Consument en organisatie zoeken eigen weg, tijd en plaats onafhankelijkheid Internationalisering Stuurbaarheid overheid? Harmonisatie én variëteit Nationale arrangementen moeten worden aangepast, intercultureel, gobal-local en vice versa Intensivering Realiteit en beleving Formeel én informeel Financiering van meer dan de diensten, belevingswaarde 26 26

THINK LOCALLY THINK GLOBALLY ACT GLOBALLY ACT LOCALLY 27

Vernieuwend verbinden Vmbo en mbo hebben steeds minder leerlingen. Mbo en hbo ‘hergroeperen’ nu aanbod opleidingen (‘profilering’/‘macrodoelmatigheid’). Behoud beroepsonderwijs voor Weert e.o. vraagt vernieuwend verbinden tussen onderwijs, bedrijfsleven en overheid (triple helix). Innovatie: - bedrijfsscholen (het oude Gilde ‘nieuwe stijl’) - samenwerkingsarrangementen tussen scholen voor beroepsonderwijs (vmbo-mbo-hbo) - (afstands)onderwijs met meer gebruik ICT. 28

Triple helix en nog twee stakeholders en twee ontwikkelingen samenleving onderwijsvragenden technologie permanent leren onderwijs overheid bedrijfsleven 29

Tijd- en plaatsonafhankelijk 30

Four stages of acceptance of new ideas (JBS Haldane 1963) Waardeloos idee Interessant en tegelijkertijd pervers Waar maar onbelangrijk Dat heb ik altijd al gezegd 31

Emmy Bakker Director Maintenance Consorium Onderhoud van wereldklasse: het samen creëren van duurzaam ondernemen

Ing. Gilion van Lierop Voorzitter Provisus 25 jaar Provisus – Stichting St.-Jozef

Stichting St.-Jozef is opgericht in 1987 en kwam voort uit de Vereniging Bisschoppelijk College St.-Jozef. Het vermogen bestond onder meer uit landerijen, in het in 1960 in gebruik genomen recreatieoord Tranchée en in de in 1963 geopende cultuur- en sportaccommodatie De Lichtenberg.

Vereniging Bisschoppelijk College St Vereniging Bisschoppelijk College St.-Jozef verkocht in 1982 het Tranchée. Deze vereniging werd in 1987 omgezet in de Stichting St-Jozef. Het kapitaal dat hierdoor ontstond moet in stand te houden worden en jaarlijks met inflatie gecorrigeerd..

Stichting St.-Jozef stelde zich ten doel met de revenuen van het verworven kapitaal, na aftrek van de inflatiecorrectie voor het vermogen, onderwijs en educatie in de regio Weert in de meest brede zin van het woord, te bevorderen. In de afgelopen 25 jaar werd voor ruim 2,5 miljoen euro educatieve steun verleend.

In 2008 heeft een naamswijziging plaats gevonden, vanaf nu heet het vermogensfonds: Provisus Stichting St-Jozef. Mede geleid door maatschappelijke ontwikkelingen, heeft het bestuur van Provisus, na een periode van heroriëntatie, besloten een nieuwe weg in te slaan.

Provisus gaat de komende jaren de opbrengst van haar kapitaal besteden aan de stimulering van het regionale beroepsonderwijs en het behoud van jongeren hierbij voor de regio. Met name in die sectoren waarbij knelpunten ontstaan bij aansluiting hiervan op de arbeidsmarkt.

Provisus gaat zich transparant opstellen Provisus gaat zich transparant opstellen. Iedereen mag weten hoe we het geld besteden en op basis van welke criteria dat gebeurt. Bestuursleden hebben maximaal drie keer een termijn van vier jaar zitting.

Provisus Ing. Gilion van Lierop “Provisus 2.0” Een vermogensfonds van vandaag ….. klaar voor morgen. Ing. Gilion van Lierop “Provisus 2.0”

Ing. Gilion van Lierop Punt Welzijn Service bureau

Ing. Gilion van Lierop Afscheid Rose-Marie Kneepkens Grad Smedts

Ton Cooijmans Arthur Nijst Afscheid

Ing. Gilion van Lierop We heffen het glas …