Flanders Synergie conferentie, Halle, 24 april 2007 Een blik op de eerste resultaten van de 4de Europese Bevraging over Werkomstandigheden (EWCS) en een paar resultaten voor Belgie en Vlaanderen + bla bla methodology Greet Vermeylen European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions Flanders Synergie conferentie, Halle, 24 april 2007

Kwaliteit van arbeid en tewerkstelling: multidimensioneel concept Career and employment security . Employment status . Income . Social protection . Workers’ rights Skills development . Qualifications . Training . Learning organisation . Career development Quality of work and employment Health and well-being . Health problems . Risk exposure . Work organisation Reconciliation of working and non-working life . Working/non-working time . Social infrastructures

Details ivm de 4de EWCS Aantal interviews: 29680 1000 interviews per land, 600 voor CY, EE, LUX, MT en SV Face-to-face interviews Thuis, buiten de werkuren Zowel werknemers als zelfstandigen (LFS) Vragenlijst Wordt bij elke bevraging opnieuw herbekeken Verfijning ‘werkomstandigheden’ in ruime zin Terwijl zoveel mogelijk trends worden behouden

Overzicht van de betrokken landen

Tevreden met het werk … Factoren : - werkzekerheid - positieve sfeer op het werk + bla bla methodology - mogelijkheid om te groeien en leren op het werk

Tevreden met je werk: verschillende deelaspecten

En tevreden met je werk in België ? Belgie / Vlaanderen EU27 Tevreden met je werkomstandigheden 89.5% / 94,5% 82% Goed betaald voor het werk dat je doet 53% / 60% 43 Goeie carriere- vooruitzichten 35 % / 31% 31%

Balans tussen werk en niet-werk Meest positief voor diegenen met een voorspelbaar en regelmatig werkschema + bla bla methodology

Werktijd Vermindering van de arbeidstijd door een combinatie van Stijging van deeltijdse arbeid: 33% van de vrouwen en + 4% van de mannen Vermindering van de ‘lange werkweken’: 14% van de werknemers maar 44% zelfstandigen werken meer dan 48 uur/week Regelmatige werkschema’s en –weken blijven de norm : 55% van werknemers werken hetzelfde aantal uren per dag, 70% hetzelfde aantal dagen per week, 60% heeft vaste uren Werkgevers bepalen meestal het uurrooster in meer dan de helft van de gevallen (56% van werknemers) Long working hours are associated with less work life fit and increased health troubles There ‘s more work than paid work

Werktijd : evolutie over 15 jaar in EU27

Lange werkweken (meer dan 48 u/week)

Balans werk-prive leven: 80% zijn tevreden maar 40+% van de werknemers met lange werkweken zijn niet tevreden (meestal vaders)

Werk wordt steeds intensiever Aantal mensen dat aan hoog tempo of stricte deadlines werkt : stijgt Autonomie van werknemers op het werk blijft hoog (maar stijgt niet) Werkritme meest beinvloed door - directe vragen van buitenstaanders (clienten, patienten, leerlingen) - presentatienormen + bla bla methodology

Steeds intensiever werken

Intensiever werken … It s on the increase Measured by 4 indicators Higher for blue collar esp high skilled = an indicator of job demands Which should be compensated by autonomy and can be supported by social support PB = that autnomy thoug rel high is lower for the blue collars … hence potential for tension and health difficulties Karasek model

Situatie in Belgie: werkintensiteit Belgie / Vlaanderen EU27 Hoog werkritmes : Altijd of bijna altijd 22,5% / 20% 25% Heel korte en stricte deadlines: altijd 23% / 22,4% 28% Niet genoeg tijd om werk klaar te krijgen 38,6% / 42% 31%

Waar werken we?

Capaciteiten in een notendop Computergebruik: 26% werken altijd of meestal met een computer Bijkomende opleiding: 1 op 4 werknemers hebben een bijkomende opleiding gekregen van hun werkgever (40.4 % in B), 6 % hebben zelf een bijkomende opleiding betaald. Hierbij komt ook nog dingen die men op de werkvloer leert Twee keer zoveel bijkomende opleiding in de openbare sector versus de prive-sector Verschillend over landen, opleidingsniveau, contractuele status, leeftijd ‘Skills match’ voor meerderheid van werkenden, 16% heeft bijkomende opleiding nodig en 35% kan moeilijkere taken uitvoeren

Steeds meer computers op het werk maar verschillen tussen de landen

Bijkomende opleiding: verschillen over de landen

Bijkomende opleiding betaald door werkgever + to be added possibly training by age

Taakrotatie & multi-skilling

Teamwerk en teamautonomie

Werkorganisatie en bijkomende opleiding Belgie / Vlaanderen EU27 Contact met klanten 72% / 76% 68% Internet 52% / 60% 36% Teamwerk 60% / 64% 57% Bijkomende opleiding 40,2% / 40,4% 26,1%

Gezondheid en veiligheid op het werk • Vermindering van het aantal werknemers dat zegt dat werk risicovol is voor gezondheid en veiligheid • Maar werknemers in nieuwe lidstaten wijzen wel op meer gezondheids- en veiligheids risico’s

Gezondheid en veiligheid in het gedrang door het werk

Fysieke risico’s: stabiel

Geweld en intimidatie op de werkvloer

Mijn job heeft een invloed op mijn gezondheid

Impact van het werk op de gezondheid

Een paar gezondheidsproblemen Belgie / Vlaanderen EU27 Gezondheid en veiligheid in gevaar door werk 20% / 15% 34% Gezondheidsproblemen: - stress 22,5% / 15,7% 22,3% - rugpijn 16,4% / 13,8% 24,5%

Een aantal diepere onderzoeken rond de bevraging Een kwalitatieve post-test over ‘development at work and employability’ In 5 landen (AUT, CZ, PT, SF en UK) Doelstellingen: Kwaliteitscontrole Beter begrip hoe mensen van verschillende cultuur, geslacht, opleiding antwoorden Beter begrip over 1 thema: ‘ontwikkeling op het werk’ Dieper inzicht krijgen in hoe mensen zichzelf ontwikkelen op de werkvloer, wat hun bijkomende vorming inhoudt, hoe werkorganisatie ruimte laat tot leren op het werk, link met motivatie etc

Secundaire analyses Types werkgelegenheid en gezondheid in Europa Kijken hoe verschillende vormen werkgelegenheid en hun risico’s invloed hebben op werkgerelateerde gezondheidsproblemen 4 types kunnen onderscheiden worden (clusteranalyse) Benach, Gimeno and Benavides, 2000 Nog niet aanbesteed deze keer

Type werk en gezondheidsrisico’s Autonoom werk Grote ruimte voor manoeuvre tijdens het werk, Zelden flexibel werk (nachtwerk, weekend werk, shiften) , maar vaak lange dagen. Minst blootgesteld aan werkomstandigheden die gezondheidsrisico’s met zich meebrengen Toch vaak klachten van stress en rugpijn . Flexibel werk Meest flexibele werkugen (nachtwerk, weekend werk) / lange dagen Meeste werkdruk komt van klanten / vaak bij vrouwen Vaak combinatie van factoren: precair werk, varierende werkschema’s zodat je weinig zelf kan organiseren en moeilijke werkomstandigheden Vaak gezondheidsproblemen door combinatie van risico’s en druk Geautomatiseerd werk Werkorganisatie is afhankelijk van machines en nauwelijks ruimte voor autonomie, Grote bloostelling aan risico’s en werkgerelateerde problemen ‘Constrained werk’ Geen werkautnomie maar ook geen hoge werkverwachtingen, en grote commerciele druk Vaak laaggeschoolde manuele jobs Vaak jonge werknemers in precaire statuten Zelden blootgesteld aan risico’s en gezondheidsproblemen Maar grootste ontevredenheid en gevoel van overkwalificatie

Werkorganisatie en innovatie Secundaire analyse van Valeyre, Lorenz, Arundel en Lundvall(EU15) en Czaba (NLS) – nu alles tegenlijk (EU27) Nagaan hoe werkorganisatie de ontwikkeling en het leren van werknemers kan bevorderen Functionele flexibiliteit heeft een belangrijke invloed op leren, probleemoplossen en innovatie op organisatieniveau Vier types werkorganisatie: ‘learning’, ‘lean’, ‘taylorist’ and ‘traditional’ vorm van werkorganisatie Twee types: meer interne flexibiliteit van werknemers in het bedrijf: ‘learning’ en ‘lean’ organisaties (high performance organisaties) -> werknemers zijn meer betrokken bij probleemoplossen en beslissen. -> meer mogelijkheden tot zelfontplooiing in de job Correlatie tussen de manier waarop mensen werken en hoe een bedrijf kan innoveren : meer het geval voor learning organisaties dan voor lean organisaties (hoog geconcentreerde jobs, minder ruimte voor innovaties)

Meer info: www.eurofound.eu.int of gve@eurofound.europa.eu Dank u Meer info: www.eurofound.eu.int of gve@eurofound.europa.eu + bla bla methodology

Job autonomie

Wie werkt het langst?

Hetzelfde werk doen op 60?

Gender pay gap