Rond de (keuken)tafel, over het versterken van zelfregie Workshop Rond de (keuken)tafel, over het versterken van zelfregie door Esther Stoffers en Sanne Kusters Welkom heten van de aanwezigen en voorstellen van de trainers. 1 1

Wat is het Huis voor de Zorg? Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Wat is het Huis voor de Zorg? Provinciale organisatie Belangenbehartiging van alle Limburgers 2 2

Verantwoordelijkheid & Zeggenschap Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Verantwoordelijkheid & Zeggenschap Verantwoordelijkheid voor uw eigen gedrag op het gebied van gezondheid en welzijn Voor uzelf op durven komen Vragen kunnen stellen die nodig zijn Eigen verantwoordelijkheid: zoveel mogelijk zelf bijdragen aan de oplossing van uw probleem. 3 3

Verantwoordelijkheid & Zeggenschap Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Verantwoordelijkheid & Zeggenschap Dit klinkt eenvoudiger dan het is... Tijdens het contact met uw zorgverlener (huisarts, specialist, therapeut) Tijdens het keukentafelgesprek Keukentafelgesprek is nu van belang voor hulp bij het huishouden (onder andere), maar wordt straks ook van belang voor de functie begeleiding (dagbesteding). 4 4

Wet maatschappelijke ondersteuning Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Keukentafelgesprek Komt voort uit de kanteling van de Wmo Wmo = Wet maatschappelijke ondersteuning Wmo: In 2007 ingevoerd. Regelt dat mensen met een beperking de voorzieningen, hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. De Wmo zorgt ervoor dat iedereen kan meedoen aan de maatschappij en zo veel mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. De uitvoering van de Wmo verschilt per gemeente: iedere gemeente mag zijn eigen accenten leggen (bijvoorbeeld over het vragen van een eigen bijdrage). De Kanteliing is een project dat erop gericht is om een omslag te maken van claim- en aanbodgericht werken (voorzieningen, hulpmidfdelen) naar vraag- en resultaatgericht werken (participatie en zelfredzaamheid). De nadruk ligt op zelfredzaamheid (eigen verantwoordelijkheid) en betrokkenheid bij de samenleving (naoberschap). 5 5

Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Keukentafelgesprek Tijdens het zogenaamde keukentafelgesprek wordt uitgezocht wat de vraag of ondersteuningsbehoefte is en welke oplossingen op maat mogelijk zijn. Bij een ondersteuningsbehoefte van de client wordt in eerste instantie gewerkt vanuit de eigen kracht van de burger en zijn sociale omgeving. Eerst eigen kracht en sociaal netwerk, dan algemene voorzieningen en tot slot individuele voorzieningen. 6 6

Eigen verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Eigen verantwoordelijkheid Er wordt uitgezocht: 1. Wat de eigen kracht en mogelijkheden van de burger zijn; 2. Wat de mogelijkheden van het sociaal netwerk zijn; 3. Oplossingen in collectieve, algemene voorzieningen 4. Individuele, professionele voorzieningen 7 7

Verantwoordelijkheid en Zeggenschap De Kanteling Voorbeeld: Iemand die op dit moment en in deze keuken niet (langer) voor zichzelf kan koken, vraagt compensatie aan Dan wordt er niet langer standaard tafeltje-dekje toegekend Eerst wordt gekeken wat het sociale netwerk kan betekenen Vervolgens wordt gekeken of er collectieve voorzieningen beschikbaar zijn En pas dan wordt eventueel tafeltje-dekje toegekend Er wordt uitgezocht: 1. Wat de eigen kracht en mogelijkheden van de burger zijn; 2. Wat de mogelijkheden van het sociaal netwerk zijn; 3. Oplossingen in collectieve, algemene voorzieningen 4. Individuele, professionele voorzieningen 8 8

Het keukentafelgesprek Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Het keukentafelgesprek Per levensdomein wordt de situatie in kaart gebracht: Wonen en huishouden Woont u alleen of met mensen samen? Ervaart u belemmeringen bij het doen van het huishouden? Haalt u zelf de boodschappen in huis? Kunt u zich goed verplaatsen in en om het huis? Sociale relaties Heeft u veel contact met familie en vrienden? Ondervindt u belemmeringen in het aangaan of onderhouden van sociale relaties? 9 9

Het keukentafelgesprek Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Het keukentafelgesprek Per levensdomein wordt de situatie in kaart gebracht: Arbeid en dagbesteding Beschrijf uw dag eens. Heeft u betaald werk? Welke hobby's heeft u? Ervaart u belemmeringen in het uitvoeren? Gezondheid (lichaam en geest) Ondervindt u door uw gezondheid belemmeringen in het meedoen in de maatschappij? 10 10

Het keukentafelgesprek Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Het keukentafelgesprek Per levensdomein wordt de situatie in kaart gebracht: Inkomen Heeft u een vast inkomen? Is uw inkomen voldoende om rond te komen? Ondersteuning Wordt u op dit moment geholpen door mensen in uw omgeving (familie, vrienden, kennissen, mantelzorger)? Wordt u op dit moment geholpen door een vrijwilliger? 11 11

Het keukentafelgesprek Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Het keukentafelgesprek Als het probleem (“de vraag”) duidelijk is, wordt gekeken naar oplossingen: Eigen kracht • In hoeverre kunt u zelf het probleem aanpakken? • Wat kunt u zelf organiseren om uw probleem aan te pakken? • Heeft u financiële draagkracht om zelf een oplossing in te kopen? • Kunt u misschien iemand anders helpen? Sociaal netwerk • Zijn er mensen in uw omgeving die u kunnen helpen met het aanpakken van uw probleem? 12 12

Het keukentafelgesprek Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Het keukentafelgesprek Als het probleem (“de vraag”) duidelijk is, wordt gekeken naar oplossingen: Algemene en collectieve voorzieningen • Bekijk welke voorzieningen er in de gemeente beschikbaar zijn om de burger te ondersteunen bij zijn probleem. Bijvoorbeeld: was- en strijkservice, boodschappendienst, maatjesprojecten of ondersteuning bij administratie. Individuele voorzieningen • Bekijk welke individuele voorzieningen er zijn om de burger te ondersteunen bij zijn probleem. Bijvoorbeeld: hulp bij het huishouden, woningaanpassing, mobiliteitsmiddelen, begeleiding (in de toekomst). 13 13

Verantwoordelijkheid & Zeggenschap Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Verantwoordelijkheid & Zeggenschap Verantwoordelijkheid voor uw eigen gedrag op het gebied van gezondheid en welzijn Voor uzelf op durven komen Vragen kunnen stellen die nodig zijn Het keukentafelgesprek is dus een belangrijk element voor het kunnen blijven meedoen in de maatschappij en in het krijgen van ondersteuning door gemeente en welzijnsinstellingen. Verantwoordelijkheid en zeggenschap zijn juist dan van groot belang: het opkomen voor jezelf, maar ook het nemen van je eigen verantwoordelijkheid (niet altijd afgaan op wat “de overheid” voor je kan betekenen, maar ook investeren in jezelf en in de gemeenschap. Daarmee worden de onderlinge banden ook sterker. Maar, zoals we net al zeiden: dit klinkt eenvoudiger dan het is. 14 14

Hoe zit dat bij u? Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Vandaag gaan we samen met u kijken in hoeverre u verantwoordelijkheid en zeggenschap ervaart in het contact met uw zorgverlener, of als dat al is voorgekomen: tijdens het keukentafelgesprek. We gaan zodirect kijken naar een filmpje waarin we een patiënt zien die bij zijn huisarts komt. Naar aanleiding daarvan gaan we het in twee groepen hebben over ons eigen contact met zorgverleners of Wmo-consulenten. 15 15

Praktijkvoorbeeld Verantwoordelijkheid en Zeggenschap We gaan nu kijken naar een filmpje over zeggenschap in de praktijk: u ziet een man die een consult voert met zijn huisarts. 16

Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Tafelgesprekken Neemt u verantwoordelijkheid voor uw eigen situatie, kunt u voor uzelf opkomen en durft u de vragen te stellen die nodig zijn? Ervaringen delen Tips uitwisselen Nu gaan we in kleine groepjes uit elkaar om te bespreken wat we zojuist gezien hebben. Ook gaan we het hebben over het contact met uw eigen zorgverlener(s) of de Wmo-consulent. Neemt u verantwoordelijkheid voor uw eigen leefsituatie, kunt u voor uzelf opkomen en durft u de vragen te stellen die nodig zijn? U krijgt ruim de tijd om ervaringen uit te wisselen, te leren van elkaars ervaringen en elkaar tips te geven. Bij de plenaire terugkoppeling zijn we benieuwd hoe het in de groepen is gegaan en welke belangrijke tips we moeten vasthouden. 17 17

Tafelgesprekken Ieders mening doet ertoe en is belangrijk Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Tafelgesprekken Ieders mening doet ertoe en is belangrijk Het gaat om je eigen persoonlijke ervaring en mening Praat daarom in de “IK-vorm” Geef iedereen de ruimte….. .….en zorg dat iedereen aan bod komt Het gaat er niet om elkaar te overtuigen Wat in de groep gezegd wordt, blijft binnen de groep We spreken wel een aantal spelregels af, namelijk: – Ieders mening doet ertoe en is belangrijk – Het gaat om je eigen persoonlijke ervaring en mening – Praat daarom in de “IK-vorm” – Geef iedereen de ruimte... – ...En zorg dat iedereen aan bod komt – Het gaat er niet om elkaar te overtuigen – Wat in de groep gezegd wordt, blijft binnen de groep. 18 18

Plenaire terugkoppeling Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Plenaire terugkoppeling Hoe is het in uw groep gegaan? Wat zijn de belangrijkste tips die we vast moeten houden? U heeft zojuist in kleine groepjes gesproken over het contact met uw eigen zorgverleners. Neemt u verantwoordelijkheid voor uw eigen gezondheid, kunt u voor uzelf opkomen en durft u de vragen te stellen die nodig zijn? Nu zouden we graag kort bespreken hoe het in de groepen is gegaan en wat de belangrijkste tips zijn. 19

Wat doet het Huis voor de Zorg? Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Wat doet het Huis voor de Zorg? Meldpunt voor ervaringen, klachten en vragen Bij EIKpunt –wat staat voor Ervaringen-, Informatie- en Klachtenpunt– kunt u terecht met alle vragen die u heeft over zorg. Ook krijgt u ondersteuning en advies als u klachten heeft over de zorg die u gekregen heeft. Daarbij kunt u bijvoorbeeld denken aan hulp bij het aanvragen van een second opinion of het opstellen van een brief aan een klachtencommissie. Daarnaast kunt u signalen doorgeven. Als meerdere signalen doen vermoeden dat er ergens sprake is van een structurele tekortkoming, dan brengt EIKpunt dit onder de aandacht van de verantwoordelijke organisatie met als verbeteringen te realiseren (bijvoorbeeld: kaartlezer OV chipkaart voldoet niet voor mensen met zintuiglijke beperkingen. Het betreft de audiosignalen, de visuele informatie, de duiding van de plaats waar je het pasje moet houden en de gevoeligheid van de kaartlezer. In een brief is de organisatie opgeroepen deze aspecten te verbeteren. De vervoerder heeft toegezegd dat de afdeling ICT de aanbevelingen op zal pakken). Als u zelf contact op wil nemen: de folder van EIKpunt vindt u in de informatiemap die u na afloop van deze bijeenkomst zal ontvangen (eventueel folder laten zien). Heeft u klachten of vragen over de gezondheidszorg? Neem dan contact op met de afdeling EIKpunt (046 420 80 79) of met Zorgbelang Juridische Service (0900 6666 999). 20 20

Bedankt voor uw aandacht! Verantwoordelijkheid en Zeggenschap Afsluiting Bedankt voor uw aandacht! Afsluitend filmpje Hiermee zijn we aan het einde van deze bijeenkomst gekomen. Bedankt voor uw aandacht! Wij zouden u nog willen vragen om een evaluatieformulier in te vullen. Dat zit in de informatiemappen die zo meteen uitgedeeld worden. Als u het evaluatieformulier ingevuld heeft, zal één van onze medewerkers het op komen halen. Dan sluiten we de bijeenkomst nu af met een tweede filmpje. 21