Inkoop Jeugd-GGZ door gemeenten Masterclass inkoop Jeugd-GGZ Dag 2

Wat gaan we doen? Kansen opdrachtgeverschap in Jeugd-GGZ Perspectief vanuit een zorgaanbieder Opdrachtgeverschap van Jeugd-GGZ Beleid: wat wil ik eigenlijk bereiken? Inkoopstrategie Differentiëren tussen zorgaanbieders Specificeren Het contract

1. Kansen opdrachtgeverschap Jeugd-GGZ Een vergelijking tussen het stelsel ZVW en Jeugdwet

Zorginkoop door de zorgverzekeraar Oude Stelsel! Zorginkoop door de zorgverzekeraar Invullen van beleid Organiseren van de levering Denken Gebruiken Relatie met aanbieder(s) Kopen

Zorginkoop door de zorgverzekeraar Organiseren levering Invullen beleid Toegang AWBZ en Zvw Complex productenaanbod Landelijk beleid Hechte relatie Wet bepaalt wat in te kopen Relatie met aanbieder(s) NZa bepaalt speelveld

Opdrachtgeverschap Jeugd-GGZ Nieuwe Stelsel! Opdrachtgeverschap Jeugd-GGZ Invullen van beleid Organiseren van de levering Denken Gebruiken relatie met aanbieder(s) Kopen

Zachte landing Jeugd-GGZ Invullen van beleid Organiseren van de levering Denken Gebruiken Toegang Jeugdwet RTA Ondersteunings- programma VNG Productenaanbod cf NZa besluiten relatie met aanbieder(s) Kopen

3. Opdrachtgeverschap Jeugd-GGZ

Globale plateauplanning Jeugd-GGZ Plateau 1 : continuiteit van zorg, zorgen dat er geen dingen mis gaan Plateau 4: Transformatie gereed, gemeenten doen opdrachtgeverschap Jeugd zelf P2 en 3: transformatie jaren: P2: wat moeten we dan tussendtijds allemaal regelen (landelijk, regionaal, gemeentelijk), P3: vooral oefenen, kijken hoe werkt het, aanpassen Tempo…Praktijk zal dit moeten uitwijzen!

Zorginkoopfunctie Jeugd-GGZ is één van de ‘domeinen’ waarop de gemeente zorg inkoopt Richten 1. Zorginkoop Beleid en Kaderstelling Processen die door gemeenten op een hoger niveau (dan het domein) kunnen worden ingevuld 2. Zorginkoop Control en Intelligence 3. Zorginkoop Besturing en Structuur Inrichten 4. Zorginkoop HRM-processen 5. Zorginkoop Infrastructuur 6. Zorginkoop Portfoliomanagement Vormt de verbinding 7. Domeinbeleid en Kaderstelling Processen die moeten worden ingevuld op het niveau van individuele zorginkoopdomeinen: jGGZ Jeugdzorg Plus Etc. Denken 8. Domein Ontwikkelen prestaties en tarieven Kopen 9. Domein Contracteringsproces Verrichten 10. Domein Contractmanagement Gebruiken 11. Domein Verrichting, declaratie en facturatie 12. Domein Kwaliteitsbewaking en controle

Zorginkoopfunctie 1. Zorginkoop Beleid en Kaderstelling Landelijk (N=1) Boven-regionaal (N=5-25) Regionaal (N=41) Gemeen-telijk (N=403) 1. Zorginkoop Beleid en Kaderstelling 2. Zorginkoop Control en Intelligence 3. Zorginkoop Besturing en Structuur 4. Zorginkoop HRM-processen 5. Zorginkoop Infrastructuur 6. Zorginkoop Portfoliomanagement 7. Domeinbeleid en Kaderstelling 8. Domein Ontwikkelen prestaties & tarieven 9. Domein Contracteringsproces 10. Domein Contractmanagement 11. Domein Verrichting, decl&facturatie 12. Domein Kwaliteitsbewaking en controle

Zorginkoopfunctie 1. Zorginkoop Beleid en Kaderstelling Landelijk (N=1) Boven-regionaal (N=5-25) Regionaal (N=41) Gemeen-telijk (N=403) 1. Zorginkoop Beleid en Kaderstelling 2. Zorginkoop Control en Intelligence 3. Zorginkoop Besturing en Structuur 4. Zorginkoop HRM-processen 5. Zorginkoop Infrastructuur 6. Zorginkoop Portfoliomanagement 7. Domeinbeleid en Kaderstelling 8. Domein Ontwikkelen prestaties & tarieven 9. Domein Contracteringsproces 10. Domein Contractmanagement 11. Domein Verrichting, decl&facturatie 12. Domein Kwaliteitsbewaking en controle

Een pad naar 2015 Advies zorgverzekeraar Transitiefase Vaststellen beleid Uitwerken beleid (verordening, etc) Voorbereiding interne organisatie Contractering Implementatie contract Contractmanagement Gesprek over wat de gemeenten nog te doen staat: - Boodschap is om 1 januari niet te zien als de eindstreep, maar als de startpunt. Vragen waar men staat, kijken of er grote verschillen zijn en checken of men vergelijkbare planning heeft. januari 2014 maart juli oktober januari 2015

4. Beleid: Wat wil ik eigenlijk bereiken?

Van beleid naar inkoop Er zijn talloze modellen om een inkoopproces weer te geven maar een cirkel geeft het beste de samenhang tussen de verschillende stappen weer. Stappen zijn van elkaar afhankelijk en Ontbrekende stappen (indien onbewust) beïnvloeden echter het succes van inkoop. Betekent niet dat je altijd alle stappen moet doorlopen maar wel dat je bewust een keuze moet maken. BELANGRIJK: Waar begint het allemaal mee? Ik heb een vraag hoe zorg ik dat ik die op de juiste manier in de juiste markt neerzet zodat ik tot aanbieders kom die daadwerkelijk waarde toevoegen. Begint Het begint allemaal bij weet ik wat ik wil, hoe kan ik dit uitvragen en bij wie (en op welke manier).

Vertalen van beleid naar contract Contractering is het sluitstuk van de voorbereiding Inkoopstrategie in lijn met beleid Invullen beleid Keuzevrijheid Invulling transformatie PGB / zorg in natura Toegang Organiseren levering Cliënt, wijk, gemeente Preventie Integraliteit en samenwerking Inrichten relatie met aanbieder(s) Rolverdeling gemeente / aanbieder Contractering (inkoop/subsidie) Sturing (kwaliteit, geld, innovatie, etc.) Vorm van bekostiging Dit is het opdrachtgeverschapsdomein uitgeklapt zodat je ziet hoe de volgordelijkheid eruit ziet. Toelichten hoe beleid en organisatie van levering leiden tot keuzes voor inkoop en bekostiging. Vragen welke keuzes deelnemers hier maken Benadrukken dat beleid bepalend is voor de wijze waarop je daarna inkoopt. Stap 1 om je beleid te vertalen naar waardevolle contracten om de vraag die je in de markt zet goed te formuleren (inkoopstrategie). Inkoopstrategie is een middel, geen doel!

Toeleiding naar ondersteuningsaanbod Beleidkeuzes Wie komt in aanmerking voor ondersteuning en wie niet? Welke voorzieningen biedt de gemeente? Wat is het budget? Cliënt met hulpvraag Vindplaats/intake Verkenning hulpvraag Ondersteuningsplan Eigen kracht Algemene voorziening Indiv. maatwerk voorz. Toeleiding naar ondersteuningsaanbod Algemeen voorz. 1 Algemeen voorz. 2 Algemeen voorz. 3 Maatwerkvoorz. 1 Maatwerk voorz.2 Maatwerk voorz.3 Start levering Coördinatie / casemanagement Facturatie / verantwoording / monitoring Herindicatie beschikking

Aantal onderwerpen zijn al vastgelegd Lange termijn: Jeugdwet: “dichtbij”, “preventie”…… Medische verwijzers naar J-GGZ Bestuurlijk akkoord Korte termijn: RTA: continuïteit van zorg, budgetgaranties Ondersteuning door zorgverzekeraars

Maar nog steeds veel keuzes te maken Voor nieuwe jeugd: Welk deel van het budget zet je in voor J-GGZ (bezuiniging en PGB) Vormgeving toegang Verschuiving van Jeugd-GGZ naar jeugdhulp Samenwerking belangrijke verwijzers huisarts/POH-GGZ Jeugd GGZ: vrij toegankelijk of na beschikking Keuzevrijheid Bestaande prestaties en welke nieuwe dienstverlening (hoe te formuleren) Jeugdige die 18 jaar wordt En uiteindelijk Visie op transformatie: Hoe te regelen, hoe kom je tot versterking eerste lijn, hoe richt je je toegang in en je algemene voorzieningen, hoe organiseer je verbinding tussen onderwijs, opvoedhulp, jeugdzorg en leg je de verbinding met de andere drie decentralisaties?

Voor wie doe je het eigenlijk? Zorgvraag Continuïteit: Hoeveel jeugdigen in zorg Bron: RTA (lijst huidige zorgaanbieders), cliënten pas bekend per 1-1-2015 (woonplaatsbeginsel) Nieuwe cliënten: prognose zorgbehoefte Bron: productiegegevens aanbieders, kennis en sturing door zorgverzekeraars, literatuur, patiëntorganisaties, wachtlijsten.

5. Inkoopstrategie

Inkoopstrategie: Keuzes en consequenties Definitie en afbakening van datgene wat ingekocht wordt is een vrije keuze van de gemeente!! Dit heeft vergaande consequenties: • Het bepaalt de markt van de potentiële aanbieders • En daarmee de (soort en aantal) spelers op die markt • En de concurrentieverhoudingen • En de invloed van ontwikkelingen

Regelgeving geeft veel ruimte Neigt sterk naar privaatrechtelijke overeenkomst, maar subsidievorm is niet uitgesloten Is een zogenaamde 2B-dienst: slechts achteraf de gunning bekendmaken Eigen inkoopbeleid van gemeenten?

Subsidie of inkoop? Onderscheid is niet heel nauwkeurig te maken Criteria voor inkoop: Is sprake van een markt; Is sprake van een afdwingbare prestatie (subsidie kun je terugvorderen, bij inkoopovereenkomst meer mogelijkheden om resultaat af te dwingen); Ligt het initiatief bij de opdrachtgever; Beide zijn een overheidopdracht en dus voldoen aan Europese aanbestedingsrichtlijnen In verleden maar sprake van ‘algemeen ondersteuning”door de overheid, overheid bemoeide zich minder met resultaat. In sociaal domein maar ook jeugd GGZ is sprake van zorgplicht en bemoeien gemeente zich wel met resultaat. Neigt al meer naar overeenkomst

Afwegingen voor de inkoopstrategie Concurrentieprikkel; alle aanbieders een contract of anders? Aantal zorgaanbieders of kiezen? Wel of geen raamcontract? Duur van de overeenkomst (1 jaar of langer, verlengingsopties)? Soort inkoopprocedure/inkoopmodel? Een inkoopmodel is een specifieke inrichting en uitvoerin van de specificatie, selectie en contracteringsfase met als doel geschikte zorgaanbieders te contracteren en de juiste ondersteuning in te kopen

Overwegingen in keuze inkoopmodel Afstand tussen gemeente en markt Aantal te contracteren partijen Mogelijkheid sturen op kwaliteit of prijs Mogelijkheid om gebruik te maken van concurrentie tussen zorgaanbieders (tijdens en/of na het inkooptraject) Inkoopmodel is een middel! Denk na over welke prikkels je wilt aanbrengen. Hoe is het ontstaan, Ontstaan hyper rondom modellen: Gemeente begonnen met aanbesteden rond huishoudelijke hulp, initieel prijs en kwaliteit. Onstond rumoer omdat Zorgaanbieders duiken dus ging teveel om prijs. Veel gedoe om prijs. Daardoor ontstonden tegenreactie waardoor ook modellen als bestuurlijk aanbesteden populair zijn. Professioneel inkopen en welke

Enkele veel gebruikte modellen Zeeuws model: (bekend van hulp bij het huishouden, soort raamovereenkomst) iedereen een contract vast tarief, eenduidige kwaliteitseisen Bestuurlijk aanbesteden Met beperkt aantal aanbieders samen randvoorwaarden ontwikkelen. Dialoogmodel: (bekend van de hulp bij het huishouden) in overleg met elkaar inhoud en voorwaarden samenstellen één of enkele aanbieders (al of niet concurrentie) Eén op één contract: met één aanbieder alles regelen (lijkt op subsidievorm, maar dan in overeenkomst gevat) geen concurrentie Afspraak per cliënt: bij kleine aantallen cliënten pas per (groepje van) cliënt(en) afspraak maken met aanbieder Zeeuws model: Iedereen die voldoet aan kwaliteit en prijs-eisen krijgt een contract. Soort raamovereenkomst: maakt de toeleiding belangrijker, toeleiding bepaalt het volume. Ligt niet voor de hand als je concurrentie of innovatie wilt bevorderen. Catalogus model: zorgt voor concurrentie na afsluiten van het contract: klant kiest, gemeente leidt toe..Ligt minder voor de hand in kleine gemeente Bestuurlijk aanbesteden: met huidige bestaande partijen kwaliteitseisen opstellen, daarna individueel onderhandelen over prijzen. Over het algemeen minder ruimte voor nieuwe zorgaanbieders. Niet logisch om dat met een monopolist te doen. Dialoogmodel: lijkt op bestuurlijk aanbesteden, vaak meer ruimte voor nieuwe zorgaanbieders, kan ook een open inschrijving zijn. Nieuwe hype, Maatschappelijk aanbesteden?

Informatiebehoefte gemeenten Masterclasses Jeugd-GGZ Inhoudelijke kennis Jeugd-GGZ en hoe koop je het in? (Kwantitatieve) basisinformatie over historische patiëntstromen en kosten Regiospecifieke marktkennis over Jeugd-GGZ Masterclasses Jeugd-GGZ Stroom Kennisoverdracht & Opleiding Ondersteuningsprogramma Stroom Handreikingen, Modellen en Instrumenten FAQ’s Transitiebureau Vektis-cijfers (wordt landelijk gewerkt aan nieuwe cijfers) Overleg met eigen zorgaanbieders Overige informatiebehoeften Max 40 adviesuren van zorgverzekeraar: Zorgaanbieder-specifieke kennis & advisering Beleidsthema-specifieke kennis & advisering Beperkt aantal gerichte vragen Melden bij het Ondersteuningsprogramma Inkoop Jeugd-GGZ via OTD@vng.nl

6. Differentiëren tussen zorgaanbieders: waarom en hoe?

De essentie van differentiëren Niet iedere aanbieder is even belangrijk. Naarmate een aanbieder meer bijdraagt (dan wel potentieel kan bijdragen) aan het beleid van de gemeente, des te belangrijker is deze aanbieder (meer toegevoegde waarde leveren) Wanneer we het hebben over ‘partnership’ dan bedoelen we doorgaans de meest belangrijke leveranciers Differentiëren in soorten aanbieders betekent differentiëren in het managen van de relatie (ook wel genoemd: regievoering, relatiebeheer of leveranciers- en contractmanagement)

Er zijn veel aanbieders!

1 2 3 4 Inkoop focus Doorbraakpartners Ontwikkelpartners Marktaandeel Source: Future Purchasing, met aanpassingen Marktaandeel Rest (80) Doorbraak partners (c 2-4) Ontwikkel partners (c 5-10) Prestatie partners (10-15) Inkoop focus 1 Doorbraakpartners Partijen die essentieel zijn voor de business Samenwerkingsinitiatieven hebben een enorme impact op kwaliteit en de uitgaven van het sociaal domein Bron van inzicht en informatie als het gaat om de bedrijfsvoering 2 Ontwikkelpartners Voorkeurspositie als het gaat om investeringen in vernieuwing De gemeente runt hier speciale programma’s om kostenvoordelen en kwaliteitsvoordelen te behalen Prestatiepartners Deze worden door de gemeente permanent scherp gehouden door monitoring en vergelijkingen 3 De rest Afhandelen en geen aandacht 4 1 2 3 Andere manier om hier naar te kijken die mogelijk passender is bij het sociaal domein 4

Hoe differentieer je in de relatie? Differentiëren in relaties kan op de volgende gebieden: Frequentie van overleg Niveau van overleg (wordt strategischer naarmate aanbieders belangrijker zijn) Focus (wordt meer lange termijn naarmate aanbieders belangrijker zijn) Bijdrage aan investeringen en speciale programma’s Wijze van monitoren Delen van inzicht en informatie Etc Maar ook wijze van inkopen!

7. Specificeren Beschrijving dienstverlening Jeugd-GGZ in contracten Zachte landing: aansluiten huidige systematiek Aansluiten bij beoogde proces Op welk niveau specificeren?

Zachte landing Producten Jeugd-GGZ: DBC’s en Generalistische BasisGGZ Aanpassingen specifiek voor jeugd (w.o. consultatie) Tarief voor jeugd: tariefbesluit NZa 18+ Vecozo portaal voor declaratieverkeer Doorlopende DBC’s: 2015 deel wordt gefactureerd aan gemeente obv tarieven 2014

Zorgproces als startpunt Hoe doorloopt de jeugdige zijn/haar zorgproces? Hoe vindt jeugdige zijn weg? Wie bepaalt wat passende zorg is? Hoe wordt aanbieder gekozen? Melding in zorg Beschikkingproces (administratief) Wachtlijst bij aanbieder Einde zorg/ afspraken over nazorg “Toegang” Aanbieder “Toegang”

Zorgproces als startpunt Cliënt met hulpvraag Vindplaats/intake Verkenning hulpvraag Ondersteuningsplan Eigen kracht Algemene voorziening Indiv. maatwerk voorz. Toeleiding naar ondersteuningsaanbod Algemeen voorz. 1 Algemeen voorz. 2 Algemeen voorz. 3 Maatwerkvoorz. 1 Maatwerk voorz.2 Maatwerk voorz.3 Levering Coördinatie / casemanagement Herindicatie beschikking Melding / beschikking Facturatie / verantwoording / monitoring Maandfaktuur / OHW /prognose

Maatschappelijk effect (outcome) Input/Structuur Proces Uitkomst (output) B A C D Altijd (?) werken volgens geaccepteerde (behandel) protocollen en richtlijnen kwaliteit en veiligheid, informatievoorziening, voorlichting, bewezen interventies Voldoen wet- en regelgeving, kwaliteitsystemen als HKZ, ISO, keurmerken, salaris bestuurders etc. Klantervaringen, volume (van wat?), medische kwaliteit, (per doelgroep / levensfase) Kwaliteit leven, gezondheid, participatie, minder schadelast, veiligheid, zingeving, verbinding, aangenaam leven Welke middelen worden in het proces gebruikt om doelen te realiseren? (structuur- competenties) Welke processen bij de aanbieder hebben de grootste invloed op de doelen? (gedrag, routines) Welke resultaten kan de aanbieder behalen? (uitkomst/ effect van het proces) Aan welke maatschappelijke effecten kan de aanbieder bijdragen? Stuk theorie om bewust te maken van keuzes die je binnen een contract hebt. Welke type criteria kan je gebruiken. Input: Bij de input gaat het om de middelen die in het proces worden gebruikt. Aangegeven wordt hoeveel geld of hoeveel fysieke inputs nodig zijn voor het leveren van een product of dienst. Minimaal personeel, omzet, Rolstoelingang fysio Throughput: Dit zijn de activiteiten, de interne werkprocessen, die in de organisatie worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld het aantal uren dat er aan de afhandeling van een klacht wordt besteed. , handen wassen Output: geeft de uitkomsten van het proces weer. Het betreft het aantal (begrote of gerealiseerde) producten of diensten. Een outputprestatie kan bijvoorbeeld als volgt worden geformuleerd: “jaarlijks moeten minstens 85% van alle klachten binnen een termijn van 8 weken zijn afgehandeld.”, Outcome: geeft weer welk effect het proces heeft gehad. Het gaat hier om de uiteindelijke resultaten (en de kwaliteit) van een bepaald product of dienst. Meer participatie in wijk Grijs gebied tussen alle type en met name binnen rechts en binnen links. (klanttevredenheid. CQI score kan je als output zien en gezondheidswinst als outcome. Maar klant tevreden met hulpmiddelen kan ook outcome zijn). Output is resultaat in verlengde van doel contract, Outcome is maatschapelijk doel Specificeren in contracten

Specificeren Input/Structuur: Proces: Kwaliteit: wettelijke eisen en richtlijnen Proces: Registratie en declarabele producten (zachte landing) Communicatie met gemeente (oa beschikkingproces) ROM (conform bestuurlijk akkoord) Routering Beleidsinformatie Jeugd aanleveren aan CBS Periodiek monitoropgave (#, duur, OHW) per gemeente Signaal als looptijd traject langer dan x Afstemming met toegang oa over doorgeleiding en nazorg Rechtmatigheidstoets declaraties mogelijk maken

Specificeren Uitkomst (output): Effect (outcome): Doel: zoveel mogelijk kinderen zo kort mogelijk behandelen. Daarom monitoren van doorlooptijd DBC’s en verhoudingen tussen verschillende prestaties Eventueel: vooraf geschatte volumes, verdeeld over specialistische DBC’s en BasisGGZ Tarief per prestatie Afspraken bij onder- en overschrijding p*q Effect (outcome): Geen eis/specificatie. Effectmeting in GGZ is lastig!

8. Het contract

Het contract Reikwijdte contract Programma van Eisen (zie specificeren) Overige proceseisen Controle identiteit en woonplaatsbeginsel Wachttijden voor zorg Weigering van zorg door zorgaanbieder Privacy Controles door opdrachtgever Melding inspectie bij calamiteiten

Het contract Aandachtspunten: Volumeverdeling: het verdelen van volume over meerdere partijen én de flexibiliteit om die aan te passen Vormen van raamcontracten: Contract waarbij alleen prijscondities (P) vastliggen Contract waarbij prijs en min. aantal behandelingen vastliggen (P*min.Q) > vormgeving volumegarantie Contract waarbij prijs en max. aantal behandelingen vastliggen (P*max.Q)

Het contract Technische procesafspraken Declaratie, controle en verantwoording Samenwerking (afhankelijk van type relatie) Looptijd contract Geschillen

Het contract Mogelijke afspraken rond informatie-uitwisseling Per cliënt Registratie, afsluiting en dossiervorming door zorgaanbieder zodat materiële controle mogelijk wordt; Meting ‘prestatie-indicator’ over geleverde zorg (ROM); Zorgaanbieder stuurt over afgesloten zorgtraject beleidsinformatie aan CBS (RBJ). Periodiek Geaggregeerde overzichten naar gemeente