Eigen risicodragen in de WGA April 2009 H.J. van Pelt namens Enkwest Opleiding & Advies B.V.

Programma Korte uitleg WIA + instroomcijfers Toekomstige premie-ontwikkelingen UWV Inlooprisico Uitlooprisico Na keuze ERD WGA: inrichten procedures Bedrijfsovername 2

gedeeltelijk arbeids- of volledig niet duurzaam Hoofdlijnen WIA IVA uitkering (UWV) loondoor- betalingsperiode van 2 jaar volledig en duurzaam arbeidsongeschikt keuring door UWV gedeeltelijk arbeids- ongeschikt (>35%) of volledig niet duurzaam arbeidsongeschikt WGA-uitkering IVA = Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten WGA = Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten <35% arbeidsongeschikt geen WIA-uitkering 3

WGA-uitkering Voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten, of volledig arbeidsongeschikt met re-integratiemogelijkheden Tenminste 35% arbeidsongeschikt Uitkeringsstructuur prikkelt om te gaan ‘werken naar vermogen’ Regeling kent een re-integratieverplichting 4

Premiedifferentiatie of eigenrisicodragen doel wetgever: werkgevers financieel prikkelen om arbeidsongeschiktheid van werknemer te voorkomen en arbeidsongeschikt geworden werknemers te re-integreren middel: premiedifferentiatie: toekenning uitkering aan werknemer leidt tot verhoging premie van werkgever met vertraging van 2 jaar (uitkering 2006  premie 2008) eigenrisicodragen: werkgever betaalt uitkering van werknemer zelf geen gedifferentieerde premie (art. 46a Wfsv) doorgaans verzekerd bij private verzekeraar 5

Relevante uitkeringen (1) IVA-uitkering: in 2006 en 2007 (art. 82 lid 1 onder a WIA jo. art. 122d Wfsv: 2006 en 2007): premiedifferentiatie en eigenrisicodragen wel wettelijk geregeld, maar nog niet ingevoerd vanaf 2008: afschaffing premiedifferentiatie en eigenrisicodragen IVA (wetsvoorstel nr. 31050: wijziging artikel 40 Wfsv en artikel 117 Wfsv) 6

Relevante uitkeringen(2) WGA-uitkering (duur): eerste vier jaar (artikel 82 lid 1 onder a WIA) indien recht op uitkering is ontstaan op of na 01-01-2007: eerste tien jaar (art. 82 lid 1 onder b WIA jo. Besluit Minister SWZ 17-08-2006, Stcrt. 21-08-2006, nr. 161) 7

Relevante uitkeringen (3) WGA-uitkering (soort): loongerelateerde uitkering: volledig derhalve inclusief werkloosheidsrisico! loonaanvullingsuitkering: tot maximaal het bedrag van de vervolguitkering (art. 117b lid 3 onder f Wfsv) ter voorkoming van “perverse prikkel” vervolguitkering niet: vangnetuitkeringen (art. 117b lid 3 onder c Wfsv) 8

Stelling De WIA-instroomcijfers zijn positief te noemen. Zijn werkgevers het hier ook mee eens? Ja Nee 9

WIA-instroomcijfers Eerste WIA-instroomcijfers van 2006-2008 +/- 20.000 WIA-uitkeringen IVA 20% WGA 80% Waarvan 2/3 op basis van 80-100% a.o. Hoger dan verwacht: duurzaamheid wordt niet vastgesteld Gevolg: de werkgever betaalt (premiedifferentiatie)! 10

Premiedifferentiatie Alleen voor WGA Niet voor IVA en ook niet meer voor WAO Is per 1-1-2008 stopgezet (afschaffing Pemba) Er geldt voor de UWV-blijvers een vaste WAO-premie (voor het gedifferentieerd deel, naast de WAO/WIA basispremie) Premie 0,15 %. Deze premie wordt geheven tot en met 2010. Dan komt geen enkele WAO’er meer voor rekening van de werkgevers. De huidige WAO-ER dragers blijven bij de verzekeraar En die betalen al langere tijd geen premie meer Met een vooruitziende blik had hier veel geld bespaard kunnen worden. 11

Premie 2007 en 2008 2007 Basispremie WAO/WIA Gedifferentieerde premie WAO Kleine werkgever: sectorale premie Grote werkgever: eigen premiestelling Gedifferentieerde premie WGA Kleine (!) en grote werkgevers: eigen premiestelling Eigen risicodragers betalen geen gedifferentieerde premie 12

Premie 2007 en 2008 2008 Basispremie WAO/WIA Dalend ? Nee, van 5,15% naar 5,65% en voor 2009: 5,70% Oorzaak: WAO-uitkeringen naar 75%/herbeoordelingen/IVA Gedifferentieerde premie WAO vervalt Er komt voor de omslagleden WAO (UWV-blijvers) een vaste gedifferentieerde premie; de genoemde 0,15%. Gedifferentieerde premie WGA blijft Klein en grote werkgevers: eigen premiestelling Eigen risicodragers betalen geen gedifferentieerde premie 13

Basispremie Iedere werkgever betaalt in ieder geval ook een basispremie WAO/WIA Bestemd voor: De kosten die niet voor rekening van de individuele werkgever komen (niet-premiedifferentiatie). Voor WGA is dit: Uitkering langer dan 10 jaar (instroom vanaf 2007) Uitkering langer dan 4 jaar (instroom in 2006) Gedeelte van loonaanvulling boven vervolguitkering Uitvoeringskosten Kosten van wettelijke re-integratiemaatregelen (voor de omslagleden (=niet-ER-dragers) ZW-vangnetters 14

Overweging voor 10 jaar ER-dragen Niet dat de kans op re-integratie nog hoog is Maar de bereidheid om te investeren! Kerngedachte: re-integratie inspanning in het begin is bij 10 jaar eerder lonend dan bij 5 jaar. Gevolg: meer mensen aan het werk Gevolg: re-integratie zal eerder worden ontplooid 15

Uitzondering financiële verantwoordelijkheid In tegenstelling tot regeling Pemba (= WAO): De werkgever is niet financieel verantwoordelijk voor ZW-vangnetters: Uitzendkrachten, stagiaires, maar ook bij tijdelijke arbeidsovereenkomsten (ziek zijn geworden tijdens contractsduur en dat nog steeds zijn) Noot: deze groep zorgde binnen de Pemba-regeling voor het begrip ‘verborgen WAO’ers 16

Uitzondering financiële verantwoordelijkheid Verdere uitzonderingen: Meer dan één werkgever (pro rata) A.o. voor ingangsdatum dienstverband A.o. na einde dienstverband Wajong’ers 17

Vangnetters, risico of niet? Bij WGA eigen risico dragen: meeverzekeren of niet? Is het überhaupt toegestaan om ze niet mee te verzekeren? Let op: verzekeraar onderkent twee risico’s Verzekering Garantiestelling 18

Hoe wordt de premie voor 2007-2009 etc. door UWV vastgesteld? op basis van gerealiseerde lasten uit het verleden (= deels WAO) hoe verder in de tijd (2009, etc), hoe meer WGA-lasten mee gaan tellen. Uitleg van de correctiefactor. 19

T-2 methodiek Premiestelling voor 2009: Uitgangspunt zijn de verstrekte (WAO en WGA)-uitkeringen in het jaar 2007 (twee jaar terugkijkend) En deze uitkeringen moeten zijn ontstaan zijn in de periode 2002-2007 en nog steeds tot uitkering komen: Geen herstel/re-integratie Geen overlijden 20

Opbouw gedifferentieerde WGA-premie WGA-lasten 2006 (WGA-instroom 2006) WAO-lasten 2006 (WAO-instroom 2001-2005) premie 2009: WGA-lasten 2007 (WGA-instroom 2006-2007) WAO-lasten 2007 (WAO-instroom 2002-2005) premie 2010: WGA-lasten 2008 (WGA-instroom 2006-2008) WAO-lasten 2008 (WAO-instroom 2003-2005) 21

Opbouw gedifferentieerde WGA-premie WGA-lasten 2009 (WGA-instroom 2006-2009) WAO-lasten 2009 (WAO-instroom 2004-2005) premie 2012: WGA-lasten 2010 (WGA-instroom 2006-2010) WAO-lasten 2010 (WAO-instroom 2005) 22

Duur eigenrisicodragen of premiedifferentiatie WGA schadegevallen (= eerste recht op WGA-uitkering) ontstaan in 2006 eigen risicodragers periode is 4 jaar de eerste uitkeringsdag is bepalend! schadegevallen ontstaan in 2007 en later periode 10 jaar 23

Premiedifferentiatie algemeen Een per werkgever vastgestelde individueel gedifferentieerde premie: rekenpercentage +/- opslag of korting Het rekenpercentage is een afgeleide van het gemiddeld landelijk risico. Het vaststellen van de opslag of korting kent de systematiek van gerealiseerde lasten per bedrijf op basis van de T-2 methodiek 24

Begrippen Rekenpremie Landelijk gemiddeld risico Bedrijfsrisico Minimumpremie en maximum premie Toerekening per bedrijf, niet per sector! 25

Toelichting parameters Beschrijving van de begrippen Rekenvoorbeelden Worden jaarlijks vastgesteld Publicatie: rond aug/september. Dit is het moment waarop verzekeraars wachten: Wat wordt de minimumpremie!? 26

Ontwikkeling premie UWV Hoe ontwikkelt de risicopremie zich. Wat is de relatie met de rentehobbel. Wanneer stabiel? 27

WGA-premiebeschikking Heb je wel eens de premiebeschikking bestudeerd? Op welke punten let je als je de WGA-beschikking bekijkt? Wie heeft de beschikking van de klant gecontroleerd? 28

Het alternatief Eigen risicodrager worden Waarom doen? Zonder verzekering, maar met garantstelling Met verzekering = garantstelling Waarom doen? Premie Re-integratieondersteuning Medio 2008: 75.000 WGA eigen risicodragers 29

Alternatief: eigen risicodrager worden = privaat verzekeren Het risico van de WGA-uitkering bij een verzekeraar neerleggen Dan geen gedifferentieerde premie meer Maar wel een verzekeraarspremie 30

Voorwaarden ER-drager Tijdige opzegging Garantiestelling ER-drager heeft inloop- en uitlooprisico Re-integratieverplichting 31

Tijdige opzegging Algemene informatie: Tweemaal per jaar Opzegtermijn 13 weken Schriftelijk opzeggen Aanvragen bij Belastingdienst Garantiestelling wordt verstrekt door de verzekeraar (= onderdeel van de verzekering) 32

ER-drager heeft inloop- en uitlooprisico Iedere WGA-uitkering in ER-periode moet ER-drager zelf dragen. Ook als ontstaansdatum voor ER-dragen ligt (dus ziek geworden voor het maken van de keuze). Dit is de reden dat verzekeraars geen brandend huis (= WGA-uitkering) of smeulend huis (= langdurig ziek) accepteert. Iedere WGA-uitkering die is ontstaan in ER-periode blijft voor rekening ER-drager. Ook als de werkgever besluit weer terug te keren naar het UWV. Gelukkig: als uitloop verzekerd op ER-dragerverzekering 33

Inloopschade? Wat doe je in je advies met zieken? Of met reeds ingegane WGA-uitkeringen? Wat is het risico? Wat is de oplossing? 34

Verzekeringscondities algemeen Overbruggingstermijn: periode tussen aanvraag ER-dragen en ingangsdatum Altijd meeverzekeren Halfjaar of zelfs jaar vooraf is verkrijgbaar in de markt (= ‘beperkte’ dekking van het inlooprisico) Bij meer (= langere) inloop: overleg en eventueel afkopen tegen een koopsom. 35

Inlooprisico Meeverzekeren of niet? Verplicht? Inzichtelijk maken van het risico is voor een werkgever in ieder geval nuttig. Niets doen is toekomstige premiestijging UWV. Op welke wijze: Premieverhoging over toekomstige jaren? Tussentijdse opzegging Koopsomstorting ineens Winstdeling mogelijk? 36

Uitlooprisico Bedoeld: het uitlooprisico op de WGA-ERD verzekering Hoe gaan verzekeraars hiermee om? Maximale duur? Verhogingen ook? Het risico van een < 35%, en daarna verhoging arbeidsongeschiktheidspercentage? 37

Re-integratieverplichting Tijdens de ER-periode (10 jaar) is de ER-drager verantwoordelijk voor re-integratie Ook verantwoordelijk voor de kosten Voorbeelden: inkopen re-integratietrajecten, scholing en opleiding Subsidie voor niet-meeneembare voorzieningen Ook verantwoordelijk voor de controle op voldoende re-integratie inspanningen van de werknemer (bijv. sollicitatieverplichting) 38

Maatregelen Een ER-drager kan maatregelen opleggen, als de werknemer verplichtingen niet nakomt Max. 8 weken opschorten of schorsen Bij maatregel: melden aan UWV Maar wie doet wat? 39

Re-integratie op de polis Een zeer belangrijk onderdeel De werkgever die eigen risicodrager is moet namelijk ook voor re-integratie van de werknemer(s) zorgen Dekking: De ondersteuning bij re-integratie ter voorkoming van en beheersbaar krijgen van de schadelast Activiteiten gericht op behoud en verkrijging van mogelijkheden tot het verrichten van arbeid Vergoeding van re-integratiekosten 40

Rechtsbijstand Hulp bij geschillen rond: Het recht op een WGA-uitkering van de werknemer Wel of geen financiële verplichting voor de werkgever Het niet nakomen van de verplichtingen van de werknemer rond re-integratie Bij het opleggen van maatregelen, zoals toegestaan cf. WIA Verhaal van kosten op derden Het regelen van een bezwaar- en beroepsprocedure als gevolg van de AWB (zelfstandig bestuursorgaan) 41

Verzekeraarsondersteuning? Scriptie-onderzoek Terugtrekkende beweging verzekeraars is merkbaar Steeds later melden (bijvoorbeeld 42e week) Alleen financiële ondersteuning (kosten/baten) Het re-integratierisico is voor rekening van de werkgever 42

Verzekeraarsondersteuning? Stukje uit het onderzoek: Uit de gesprekken met verzekeraars blijkt dat een verzekeraar gedurende de eerste twee ziektejaren, in meer of mindere mate, bereid is om mee te betalen aan de in te zetten re-integratieactiviteiten. Hiertoe moet een werkgever wel de aanzet geven en zelf de regie blijven voeren. Tevens blijft de regie gedurende de verzekerde periode, ziektejaar 3 t/m 12, bij de werkgever liggen. Verzekeraars hebben geen idee wat zij moeten doen aan re-integratie-inspanningen in deze 10 schadejaren. Zij hebben geen vast budget, geen systeem om arbeidsongeschikte werknemers te volgen of plan om re-integratie te bewerkstelligen en zo schadelast te verminderen. In tegenstelling tot de verwachting, is een verzekeraar passief. Een verzekeraar verzekert alleen het financiële risico en neemt niet de re-integratieverplichting over. De regie en de verantwoording met betrekking tot reintegratie van werknemers ligt 12 jaarlang bij de werkgever. 43

Inregelen van interne procedures bij werkgevers Beschrijving van activiteiten, verantwoordelijkheden en controle Toegespitst op WGA eigen risicodragen Nog mooier: álle procedures rond ziekte en arbeidsongeschiktheid in een handboek Enkwest HR Support 44

Een WGA eigen risicodragersverzekering Voor die werkgever die eigen risicodrager is voor de WGA De WGA-uitkeringen komen dan voor rekening van deze werkgever De WGA-eigen risicodragersverzekering neemt deze uitkeringen dan over. Zeer eenvoudige verzekering: WIA-volgend: de wet bepaalt de inhoud van de dekking UWV-volgend: het UWV bepaalt (en betaalt) de uitkeringen 45

Twee soorten verzekeringen Conventioneel Meest voorkomend Per persoon uitkeren Stop loss Voor groot zakelijk soms interessant Let op: het bedrijf neemt dan een groot eigen risico en zal dit in de boekhouding moeten verantwoorden (voorziening) 46

Hoe wordt de premie van verzekeraars vastgesteld? Op basis van toekomstige risico-inschatting; Afhankelijk van: Instroom WGA Gemiddelde uitkeringshoogte WGA Gemiddelde verblijfsduur WGA Indexatie (WIA-volgend!) Totaal premieplichtige loonsom Werkgeverslasten Personeelsbestand 47

Hoe wordt de premie van verzekeraars vastgesteld? WIA-schade is lager dan WAO-schade Is verleden relevant? Leeftijd is voor groot deel bepalend Gemiddeld jonger wn-bestand is minder risico (een korte periode van WGA-loongerelateerde uitkering en snelle re-integratie) Laag salaris kan bepalend zijn (geen instroom door < 35% a.o.) Of wordt er gewerkt met dooréén-premies en sectortabellen? 48

WGA-ER-dragersverzekering Aanbieders: De Amersfoortse, Achmea, Nationale Nederlanden, Goudse, Generali, Aegon, Reaal, Interpolis, Delta Lloyd, (Fortis) ASR, Cordares, Allianz, Loyalis 49

Waarop letten werkgevers bij keuze verzekeraar? Premie Kosten inloop Premiegarantie, hoe omschreven Korting bij combiproducten Regeling rond re-integratie. Hoe goed omschreven? In- en uitloopdekking Winstdeling Administratieve performance 50

Schatting Centraal Planbureau CPB schat dat 30% van de werkgevers in 2007 gebruik zullen maken van de mogelijkheid om ER-drager te worden Dit zijn 105.000 werkgevers Het zijn er maar 67.000 geworden, de meeste omdat ze dit ook voor de WAO al waren Redenen: 1. Premiesystematiek 2. Beleid rond zorg, verzuim en arbeidsongeschiktheid in één hand 51

Reden 1: Keuze wel/niet ER-dragen Bij UWV blijven: Te betalen: basispremie + gedifferentieerde premie Naar verzekeraar gaan: Te betalen: basispremie + verzekeringspremie Benodigde garantieverklaring: gratis Keuze wordt voor een groot deel bepaald door : De hoogte van de UWV-premie vs. verzekeringspremie 52

Reden 2: Keuze wel/niet ER-dragen Bij UWV blijven: Re-integratie na 104 weken wordt door UWV gedaan Kwaliteit? Naar verzekeraar gaan: Mogelijkheid tot afstemming beleid vanaf 1e ziektedag Meefinancieren in re-integratiekosten Ook WIA-aanvullingen (o.a. WGA-hiaat) bij dezelfde verzekeraar Keuze wordt voor een groot deel bepaald door : Maatwerk/schadelastbeheersing rond verzuim- en a.o. 53

Bezwaren ? Administratieve rompslomp Zware re-integratieverplichtingen UWV verzorgt uitkeringen en stelt specificatie op voor de werkgever. Eens per jaar afrekenen met verzekeraar! Zware re-integratieverplichtingen Deze inspanningen zijn voor het grootste deel al gedaan in de eerste twee jaar van ziekte (verzekerd?). Daarnaast heeft de verzekeraar ook belangen. UWV vergoedt alle re-integratiekosten Ook hierbij worden kosten/baten analyses opgesteld. En de meeste kosten zijn al gemaakt in de ‘ziekte’-periode. En vergeet niet: UWV komt pas in beeld na die twee jaar! Inrichten bezwaar- en beroepsprocedures Hoeft alleen op het moment dat er maatregelen worden opgelegd Hoeveel maatregelen heeft het UWV in het verleden opgelegd? Verzekeraars bieden ondersteuning: financieel belang 54

Bezwaren ? Ik zit vast aan de verzekeraar Maar als ik een WGA’er heb? Contractsduur is 1, 3, 5 of 6 jaar Na afloop dus opnieuw keuzevrijheid voor een verzekeraar Bij intrekken eigen risicodragerschap (ieder half jaar keuzemogelijkheid) vervalt de verzekering en kan er worden teruggekeerd naar UWV Maar als ik een WGA’er heb? Is als ‘uitloop’ verzekerd op de WGA eigen risicodragersverzekering De premie is hiervoor al betaald (rentedekkingsstelsel) De werkgever kan dus ‘schoon’ een nieuwe keuze maken Terug naar UWV tegen het dan geldende minimumtarief Kiezen voor een andere verzekeraar 55

Premieverrekening met werknemers Gelijke verdeling: 50% ieder Van zowel premie UWV als private premie Maar met of zonder ‘rentehobbel’? En premie van het inlooprisico? Koopsom ineens? Verdeeld over toekomstige premiejaren? 56

Meeverzekeren werkgeverslasten? Deze lasten zijn rond 16-18% Worden door UWV bij uitkering betaald en verhaald op de eigen risicodragende werkgever Meeverzekeren? Ja, premie ieder jaar 16-18% hoger Nee, die enkele uitkering zelf met wg-lasten verhogen. 57

Plan regeerakkoord Volledige privatisering WGA, leidt tot: Publieke uitvoering: WAO + IVA Niet meer re-integreerbaar en ‘oud zeer’ Private uitvoering: Alles wat nog wel kan werken! Ziekte + WGA (nu nog duaal: UWV of verzekeren) Voor WGA geldt op termijn: Volledig privaat Tot eindleeftijd 65 jaar (of 10 jaar?) Dus geen keuze meer tussen UWV en verzekeraars 58

Bedrijfsovername Praktische gevolgen bij Premiedifferentiatie WGA eigen risicodragen Gevolgen staan kort beschreven in de handleiding Eigen risicodragen van het UWV. 59

Overdracht onderneming Kort samengevat: van niet-ERD aan niet-ERD: toerekening arbeidsongeschiktheidslasten en loonsom aan verkrijger onderneming van niet-ERD aan ERD: verkrijger betaalt uitkering van ERD aan niet-ERD: verkrijger betaalt uitkering, behalve bij gedeeltelijke overdracht onderneming van ERD aan ERD: verkrijger betaalt uitkering 60

Overdracht onderneming Bij premiedifferentiatie: alleen een probleem bij overdracht door of aan een eigenrisicodrager Bij eigenrisicodragen: een probleem in alle gevallen Nadelig aspect van eigenrisicodragen maar: voordelig aspect indien overdracht plaats vindt middels aandelentransactie en alleen arbeidsgeschikte personeel vervolgens wordt overgeheveld (beperken gevolgen van uitkeringslasten) 61

Bedrijfsovername Praktisch: Koop onderneming (geen ER-drager) met een uitkeringslast van € 25.000,-, maar een afgetopte premie: kleine werkgever Wordt ingebracht in nieuwe werkgever = grote werkgever, geen ER-drager. Gevolg: premiedifferentiatie in % leek beperkt, maar de uitkeringslast wordt nu volledig doorberekend! 62

Algemeen: tips en trucs Als de premie hoger is dan minimum, is er schade Vraag altijd de specificatie op Zijn de getallen gecontroleerd door HRM? Gaat het om WAO-uitkeringen? Deze hoeft een WGA- eigen risicodrager nooit te betalen 63

Algemeen: tips en trucs Is de WGA-uitkering ontstaan in 2006? Dan maar 4 jaar financieel verantwoordelijk. Is er sprake van een snel stijgende loonsom? Hoe om te gaan met ZW-vangnetters? 64

Wat kan Enkwest voor u betekenen? Enkwest Facilitair Advies: wij maken de WGA-analyse namens u. Een eventuele verzekering? Loopt via u. Enkwest spreekbeurten: wij leggen deze materie graag uit aan uw relaties of accountants Enkwest Abonnement: korte vragen kunt u op grond van dit abonnement altijd aan ons stellen. Hier heeft u recht op!

Wat kan Enkwest voor u betekenen? Beschikbare materialen: De net gehouden presentatie in Power Point Conceptrapport om relaties te informeren. Uitgebreide uitleg met ruimte voor de cijfers van het bedrijf zelf. Artikel over invulling re-integratieverantwoordelijkheid door ER-drager (wie moet wat doen?) Stappenplan commercieel (wat kom je tegen en hoe lang duurt het) Stappenplan na keuze eigen risicodragerschap (invulling van de verplichtingen bij de werkgever in procesvorm) Interessante aanvullende achtergrond artikelen Tips en trucs rond WGA eigen risicodragen

Wat kan Enkwest voor u betekenen? De in de vorige sheet genoemde hulpmiddelen kunnen worden door Enkwest aangeboden voor: € 200,- -/- 25% NEFEB korting = € 150,- (excl. BTW) Bestellen? Graag een e-mail naar info@enkwest.nl

Wat kan Enkwest voor u betekenen? Workshop Masterclass WGA eigen risicodragen, duur 4 uur. Met de theoretische kennis op praktische wijze de diepte in. Tarief per deelnemer: € 375,- -/- 30% NEFEB korting = € 262,50 (excl. BTW) Aanmelden via secretariaat NEFEB.

Afsluiting Bedankt voor uw aandacht en veel succes!