Nieuwe ontslagregels ten gevolge van eenheidsstatuut arbeiders & bedienden UITVOERING VANAF 01 JANUARI 2014 Studiedienst ACV-CSC BIE Januari 2014

Samenvatting van het compromis Algemene principes Verworven rechten Ontslagcompensatievergoeding Activering van de opzeg Afwijkende ontslagregelingen

Samenvatting van het compromis Algemene principes Verworven rechten Ontslagcompensatievergoeding Activering van de opzeg Afwijkende ontslagregelingen

Algemene Principes • Nieuwe regeling geldt voor alle werknemers, ongeacht hun statuut, zowel voor de lopende als voor de nieuwe arbeidsovereenkomsten • Bestaande opzeggingsrechten van vóór 1 januari 2014 worden vastgeklikt (rugzakmodel) en verder opgebouwd volgens nieuw stelsel vanaf 1 januari 2014 (geen afwijking meer tijdens proeftijd) • Opzeggingstermijn wordt vanaf 1 januari 2014 uitgedrukt in weken in plaats van kalenderdagen (arbeiders) of maanden (bedienden) • Ingangsdatum van de opzeggingstermijn (zowel wgvr als wknr) is maandag die volgt op de kennisgeving • Geen maximumtermijn

Vereenvoudiging • Oude ontslagregeling steunde op 5 criteria: - statuut: arbeider of bediende - anciënniteit - aanwervingsdatum (< 01/01/2012) - loon (bedienden) - leeftijd (Claeys) • Vanaf nu nog slechts 1 criterium: anciënniteit • Geleidelijke opbouw opzegtermijn, gelijk voor A -B: - iedereen start op 2 weken (zelfs na 1 dag anciënniteit) - eerste 6 maanden → opbouw per kwartaal (2 weken/kw) - vanaf 9e maand → opbouw per kwartaal (1 week/kw) - vanaf 4e jaar → opbouw per jaar (3 weken/jaar) - vanaf 20e jaar → kleinere opbouw per jaar (1 week/jaar) • Opbouw opzegrechten op kruissnelheid: 3 weken per dienstjaar (tot 20ste dienstjaar, dan 1 week per jaar)

Anciënniteit CAO75+15% Compromis Bedienden 0 tot 7d 2w 13w/7d 3m 4w/7d 4w 6m 5,71w 6w 13w 9m 7w 12m = 1j 8w 15m 9w 18m 10w 21m 11w 2j 12w 3j 4j 15w 5j 6,86w 18w 26w 6j 21w 7j 24w

Anciënniteit CAO75+15% Compromis Bedienden 8j 6,86w 27w 26w 9j 30w 10j 9,14w 33w 39w 11j 36w 12j 13j 42w 14j 45w 15j 13,86w 48w 52w 16j 51w 17j 54w 18j 57w 19j 60w 20j 18,43w 62w 65w 21j 63w

Anciënniteit CAO75+15% Compromis Bedienden 22j 18,43w 64w 65w 23j 24j 66w 25j 67w 78w 26j 68w 27j 69w 28j 70w 29j 71w 30j 72w 91w 31j 73w 32j 74w 33j 75w 34j 76w 35j 77w 104w

Ontslagregeling

Wie wint, wie verliest? Voorbeelden, contracten vanaf 1/01/2014: • Gemiddelde arbeider (ontslag na 2,9 jaar): - van 40 dagen of 5,71weken (cao 75+ 15%) naar 12 weken (d.w.z. + 6,29 weken, meer dan dubbel!) • Gemiddelde bediende (ontslag na 4 jaar): - laagste lonen: van 13 weken (3m) naar 15 weken (+ 2 weken) loon > 32.254€ (= 14,5€/uur) : van 20,71weken (29d/j = 145d) naar 15 weken (- 5,71 weken) • Werknemer na 8 jaar anciënniteit: - arbeider: van 6,86w (48d) naar 27 weken (+ 20,14w, t.t.z. x 4!) - bediende laag loon: van 26w naar 27 weken (+ 1 week) - bediende > 32,254€ : van 37,29w (261d) naar 27 weken (- 10,29 weken)

Anciënniteit • Verworven op moment waarop de opzeggingstermijn ingaat (maandag) • Ononderbroken dienst bij dezelfde werkgever • Periode als uitzendkracht telt mee indien: - zelfde werkgever-gebruiker - aansluitend, max. 7 kalenderdagen onderbreking - zelfde functie - ononderbroken uitzendperiode (max. 7 dagen) - maximale periode van gelijkstelling: één jaar • Sectoren kunnen anciënniteit versoepelen, bijvoorbeeld: ruimere onderbreking toestaan of onderbroken periode samen tellen.

Ontslagregeling = maximum • Interprofessioneel vastgelegd maximum • Termijnen zijn vast (grendel): opzeggingstermijnen kunnen niet verbeterd (of verminderd) worden door cao’s afgesloten in P.C. of P. subcomité • Sanctie: niet algemeen bindend verklaring – dus ook niet voor de verlenging van bestaande meer gunstige regelingen (sectorale Claeys, bijvoorbeeld) • Cao’s op bedrijfsvlak of individuele overeenkomsten blijven mogelijk (enkel verbetering) • Werkgevers vrezen opbod bij herstructurering • Cao’s werkzekerheid blijven mogelijk (o.a. beperking van ontslagmotieven, regels/procedures bij meervoudig ontslag, bijkomende vergoedingen)

Modaliteiten • Andere opzeggingsrechten van de werknemer (ook bedienden) in geval van tijdelijke werkloosheid • Aanrekenen van gewaarborgd loon bij ziekte of ongeval (na kennisgeving van ontslag) op de opzeggingsvergoeding (verbreking na opzegging) • Sollicitatieverlof blijft behouden, voor alle werknemers: Outplacement tijdens opzeggingstermijn opzeggingstermijn sollicitatieverlof neen Laatste 26 weken 1 of 2 halve dagen/week Periode voor de laatste 26 weken 1 halve dag/week ja Volledige duur

Algemene afwijkingen • Wedertewerkstellingsprogramma’s, gesco’s, startbaan-overeenkomsten: werknemers kunnen zelf opzeggen met een korte opzeggingstermijn van 7 dagen • Bereiken van de wettelijke pensioenleeftijd: maximum opzeggingstermijn werkgever is 26 weken • Ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering: verkorting opzeggingstermijn in geval van SWT tot minimum 26 weken (niet meer bij ‘gewoon’ SWT) • Opzegging (termijn 2 of 4 weken) wordt mogelijk voor contracten bepaalde duur of bepaald werk: - tijdens eerste helft van maximum 6 maanden - geen schorsingsgronden - zonder vergoeding : > 7 dagen arbeidsongeschikt

Opzegging door werknemer • Zelfde principe: vastklikken verleden per 31 december 2013 + nieuwe uniforme termijnen vanaf 1 januari 2014 • Opzeggingstermijn voor arbeiders in verleden is meestal: 14 dagen (<20j anc.) of 28 dagen (> 20j anc.) • Nieuwe termijnen vanaf 1 januari 2014: helft van de termijn die werkgever moet naleven met max. 13 weken (som van de twee delen) • Opzeggingstermijn door de bediende per 31 december 2013: 1,5 m per 5 jaar dienst met maxima ngl. loongrens van 3; 4,5 of 6 maanden • Tegenopzegging (voortaan ook mogelijk voor arbeiders): idem als voorgaande maar plafond van 4 weken

Anciënniteit Opzeg werkgever Opzeg werknemer 2w 1w 3m 4w 6m 6w 3w 9m 7w 12m = 1j 8w 15m 9w 18m 10w 5w 21m 11w 2j 12w 3j 13w 4j 15w 5j 18w 6j 21w 7j 24w

Anciënniteit Opzeg werkgever Opzeg werknemer 8j 27w 13w 9j 30w 10j 33w 11j 36w 12j 39w 13j 42w 14j 45w 15j 48w 16j 51w 17j 54w 18j 57w 19j 60w 20j 62w 21j 63w

Anciënniteit Opzeg werkgever Opzeg werknemer 22j 64w 13w 23j 65w 24j 66w 25j 67w 26j 68w 27j 69w 28j 70w 29j 71w 30j 72w 31j 73w 32j 74w 33j 75w 34j 76w 35j 77w

Samenvatting van het compromis Algemene principes Verworven rechten Ontslagcompensatievergoeding Activering van de opzeg Afwijkende ontslagregelingen

Verworven rechten • Nieuwe regels gelden ook voor lopende contracten, niet enkel voor contracten vanaf 1/1/2014 • Op 31/12/2013 bekijkt men welke rechten reeds opgebouwd werden volgens de bestaande regels (sectoraal + bedrijfsakkoorden) = rugzak (T1) • Vanaf 1/1/2014 bouw je verder volgens nieuwe regels (T2) (gelijk voor arbeiders en bedienden) per kwartaal/per jaar (= teller op nul maar behoud van anciënniteit!) • Beide termijnen worden opgeteld: T1 + T2 • Optelsom geldt ook voor opzegging door werknemer • Behoud verworven recht (T1) kan ook een ‘verkorte opzeggingstermijn’ zijn wegens SWT (want bepaald bij KB)

Verworven rechten • Rugzak voor bedienden: - lagere bedienden (jaarloon < 32.254 euro): 3 maanden per begonnen schijf van 5 jaar anciënniteit - hogere bedienden (jaarloon > 32.254 euro): 1 maand (≠ 29d) per begonnen jaar anciënniteit met een minimum van 3 maanden. • Vastklikken geldt niet voor arbeiders in sectoren met opzeggingstermijnen lager dan cao 75. Hiervoor geldt tijdelijke afwijking (bepaalde duur tot 31/12/2017) of structurele afwijking (onbepaalde duur = bouwvakkers in sector P.C. 124). Ook wanneer arbeider zelf ontslag geeft. → ZIE VERDER

Verworven rechten Voorbeeld 1: bediende met 30 jaar dienst, krijgt een vastgeklikte opzegtermijn (T1) van 18 (3x6) maanden (= 78 weken) en bouwt vanaf 1/1/2014 op volgens compromis (= min. 2 weken) Voorbeeld 2: arbeider met 15 jaar dienst die in het oude regime onder de toepassing valt van cao 75 +15%. Hij heeft een vastgeklikte opzeggingstermijn (T1) van 97 kalenderdagen (= 13,86 weken) en bouwt vanaf 1/1/2014 op in het nieuwe regime Opgelet: onderscheid maken tussen verplichting van de werkgever (opzeggingstermijn toestaan /opzeggingsvergoeding betalen) en de verplichting van de RVA (= compensatie-vergoeding voor historische achterstand → ZIE VERDER)

Samenvatting van het compromis Algemene principes Verworven rechten Ontslagcompensatievergoeding Activering van de opzeg Afwijkende ontslagregelingen

Ontslagcompensatievergoeding • Compensatie voor arbeiders aangeworven vóór 1/1/2014 • Opgebouwde rechten geringer dan voor bedienden (want rugzaksysteem blijft nadeliger!) • Geleidelijke invoering compensatieregeling: - 1/1/2014: minstens 20 jaar dienst - 1/1/2015: minstens 15 jaar dienst - 1/1/2016: minstens 10 jaar dienst - 1/1/2017: alle voormalige arbeiders • Compensatie = verschil tussen wat arbeider zou moeten krijgen (alsof nieuwe regeling voor alle dienstjaren zou gelden) en wat toegekend zal worden op basis van de nieuwe regeling (vastgeklikt op 31/12/ 2013 + opbouw vanaf 01.01.2014)

Ontslagcompensatievergoeding • Vastklikken van rechten op 31 december 2013 + nieuwe termijnen vanaf 1/01/2014 betekent nog altijd een ‘historische’ achterstand voor de arbeiders • De ‘ontslagcompensatievergoeding’ voor arbeiders is een netto-uitkering met het karakter van een verbrekings- vergoeding (maandelijks of in één keer betaald ) • Geen cumul met werkloosheidsuitkeringen (= uitstel uitkering gedurende een aantal weken) • Financiering op budget RVA, betaald door UI (o.a. ACV) • Gelijkstelling in sociale zekerheid • Geldt niet voor de opbouw van vakantiegeld

Ontslagcompensatievergoeding • Bedrag ontslagcompensatievergoeding = (A-B1-B2) X [(BML X 0,8693) + Bonus – BV]/30 • A = duur van de opzegtermijn op basis van de totale anciënniteit berekend alsof deze zou volledig liggen na 01/01/2014 (Tx) – uitgedrukt in kalenderdagen • B1 = duur van de opzegtermijn op basis van de anciënniteit vóór 01/01/2014 (T1) – uitgedrukt in kalenderdagen • B2 = duur van de opzegtermijn op basis van de anciënniteit na 01/01/2014 (T2) – uitgedrukt in kalenderdagen • BML = bruto maandloon (uurloon X wekelijkse arbeidsduur X 4,3333)

Ontslagcompensatievergoeding • Bedrag ontslagcompensatievergoeding = (A-B1-B2) X [(BML X 0,8693) + Bonus – BV]/30 • Bonus = bedrag van de werkbonus (vermindering RSZ- bijdragen werknemers) • BV = bedrag van bedrijfsvoorheffing zonder de vermindering wegens gezinslast • berekening wordt aangepast aan deeltijds werk, onder meer i.g.v landingsbaan (= Q/S)

Ontslagcompensatievergoeding Voorbeeld: Arbeider heeft 30 jaar anciënniteit (1990 –2020) Hypothese: welke opzeg de werknemer zou hebben met 30 jaar anciënniteit in nieuwe regeling (Tx = 72 weken) ‘Foto maken’ op 31/12/2013 Periode 1990 – 31/12/2013  oude regeling (T1 =18,43 weken) Periode 31/12/2013 – 2020  nieuwe regeling (T2 =24 weken) Uitkomst (Tx-T1-T2):72 – 18,43 – 24 = 29,57w te betalen => compensatie ongeacht verbreking of prestatie

Ontslagcompensatievergoeding Voorbeeld: Uurloon = 15 € Arbeidsregime 40 uren A = 72 weken of 504 kalenderdagen B1 = 18,43 weken of 129 kalenderdagen B2 = 24 weken of 168 kalenderdagen BML = 15 € X 40 X 4,3333 = 2.599,98 € Bonus = 0 € BV = 777,09 € Schaal I BV op 01/01/2014

Ontslagcompensatievergoeding • OCV = (A-B1-B2) X [(BML X 0,8693) + Bonus – BV]/30 • OCV = (504-129-168) X [(2.599,98 € X 0,8693) + 0 € – 777,09 €]/30 • OCV = (207) X [(2.260,16 €) + 0 € – 777,09 €]/30 • OCV = 207 X (1.483,07 €)/30 • OCV = 207 X 49,44 € • OCV = 207 kalenderdagen X dagvergoeding van 49,44 € • OCV = 207 X 6/7 X 49,44 € = 8.772,07 €

Ontslagcompensatievergoeding • Bestaande ontslaguitkering wordt behouden zolang de ontslagcompensatieregeling voor de betrokken arbeider niet van toepassing is: - 1250 euro tot 5 jaar anciënniteit. - 2500 euro tot 10 jaar anciënniteit - 3750 euro vanaf 10 jaar anciënniteit • Ontslaguitkering blijft behouden voor cao’s afgesloten in het kader van een herstructurering, neergelegd voor 1 januari 2014 • Ook ontslagcompensatievergoeding i.g.v. SWT • Geen ontslagcompensatievergoeding voor arbeiders in overgangsregelingen, d.w.z. behoud cao 75

Ontslagregeling: schema Contracten vanaf 01/01/2014 Contracten voor 01/01/2014 Opzeggings- termijnen Nieuwe termijnen Zelfde opbouw voor arbeider en bediende Uitzondering voor bepaalde sectoren: tijdelijk of definitief (bouw) T1+T2(A/B) + C(A) T1=Vastgeklikt recht (tot 31/12/2013) + T2=nieuwe termijnen C= Compensatie (alleen voor arbeiders) d.m.v. ontslaguitkering of compensatievergoeding

Ontslagregeling: schema   Datum indiensttreding X Datum ontslag Y T = Hypothetische termijn voor de berekening van de ontslagcompensatievergoeding 31/12/2013 T 1 (vastklikken) T 2 (nieuw) 31/12/2017 -Y T 3 (= cao 75): overgangsregeling

Ontslagregeling Specifieke afwijkingen: • Bij ziekte of ongeval: aftrek gewaarborgd loon van de opzeggingsvergoeding • SWT: uitzondering enkel nog bij herstructurering of bedrijven in moeilijkheden met minimum 26 weken • Pensioen (65 jaar): gewone termijnen maar maximum 26 weken voor werkgever • Sociaal plan (cao tot 31/12/2013) • Individuele verhoging opzeggingstermijnen is mogelijk maar verlagen kan niet (tenzij akkoorden uit verleden o.a. voor kaderleden?)

Samenvatting van het compromis Algemene principes Verworven rechten Ontslagcompensatievergoeding Activering van de opzeg Afwijkende ontslagregelingen

Activering van de opzeg • Opzegtermijn of -vergoeding moet voor 1/3 actief gebruikt worden ten voordele van de ‘inzetbaarheid’ van de werknemer (= inkorting termijn!) • Resterend gedeelte (2/3) nooit lager dan 26 weken (6 m) • Sectorale invulling vereist (tegen 31 december 2018) • Parafiscale gunstmaatregelen (of bestraffing na 2018) • nieuw recht op outplacement voor ontslagen werknemers met minimum 30 weken globale opzeg (> 9 jaar na 2014) • Outplacement 45 plussers en tewerkstellingscellen blijven • Outplacementpakket mag afgetrokken worden van opzeggingstermijn of -vergoeding ten belope van 4 weken

Activering van de opzeg • Outplacement vandaag blijft bestaan: - recht voor 45 plussers met één jaar dienst en bij collectief ontslag (tewerkstellingscellen) - betaald door werkgever (enkel privésector) • Nieuw recht op outplacement: - ongeacht de leeftijd, bij een opzeggingstermijn van minstens 30 weken - outplacementpakket begroot op 4 weken loon - deel van de opzeggingstermijn moet verplicht gebruikt worden (sollicitatieverlof) - deel verbrekingsvergoeding verplicht te besteden aan outplacement (RVA moet dit aanrekenen, d.w.z. uitkering vervroegen? )

Activering van de opzeg • Tot 31 december 2015 is het nieuwe recht op outplacement facultatief: d.w.z. werknemer kan outplacementaanbod weigeren (= 4 weken extra termijn of opzeggings- vergoeding). Oude sectorale rechten blijven gelden • opgelet: aanvraagtermijn bij verbreking is 6 maanden! • Outplacement zou 1/12e van het jaarloon kosten - minimum 1800 euro - maximum 5500 euro - pro rata voor deeltijdse werknemers • Sectorale invulling tegen 31.12.2018 maar stil zitten wordt parafiscaal afgestraft: 3% patronale en 1% persoonlijke bijdrage op ontslagbedrag dat 26 weken overschrijdt.

Samenvatting van het compromis Algemene principes Verworven rechten Ontslagcompensatievergoeding Activering van de opzeg Afwijkende ontslagregelingen

Afwijkende ontslagregelingen Tijdelijke uitzondering • Voorwaarde: sectoraal KB voorziet opzeggingstermijnen die lager liggen dan cao 75 (= o.a. in P.C. 124; 126; 128.01 en 128.02) • Rugzakmodel niet van toepassing voor arbeiders in dienst vóór 1/1/2014 (per anciënniteitsschijf ) • Vanaf 1/1/2014: niet lager dan de grens van cao 75 te rekenen vanaf oorspronkelijke aanwervingsdatum • Uitzondering geldt voor opzegging (werkgever of werknemer)betekend tussen 1/1/2014 en 31/12/2017 maar sectoren mogen ‘sneller’ evolueren; • Geen recht op nieuw outplacement, geen recht op ontslagcompensatievergoeding

Afwijkende ontslagregelingen CAO 75 wordt ingeschreven in de wet en geldt vanaf 1/1/2014 als interprofessioneel minimum: Anciënniteit Opzeggingstermijn werkgever Opzeggingstermijn werknemer Minder dan 3 maand 2 weken (14 dagen) 1 week 3 tot 6 maanden 4 weken (28 dagen) 2 weken 6 maanden tot 5 jaar 5 weken (35 dagen) 5 jaar tot 10 jaar 6 weken (42 dagen) 3 weken 10 jaar tot 15 jaar 8 weken (56 dagen) 4 weken 15 jaar tot 20 jaar 12 weken (84 dagen) 6 weken 20 jaar en meer 16 weken (112 dagen) 8 weken

Afwijkende ontslagregelingen Definitieve uitzondering • Structurele uitzondering, geen beperking van de termijn, • Voorwaarden zoals bij tijdelijke uitzondering maar bijkomend ook: - geen vaste plaats van tewerkstelling - gewoonlijk tewerkgesteld op tijdelijke en mobiele werkplaatsen - oefent bepaalde wel omschreven activiteiten uit die onmiskenbaar te maken hebben met de ‘bouwsector’ • Geen recht op nieuw outplacement, geen ontslagcompensatievergoeding = behoud van het onderscheid arbeider/ bediende in de bouwsector + nieuw onderscheid tussen arbeiders onderling

Afwijkende ontslagregelingen voor bouwvakkers   Aangeworven voor 01/01/2014 Aangeworven na 01/01/2014 Bediende binnendienst Kliksysteem T1+T2: 3 m/ 5 jaar OF één maand / jaar  + nieuwe termijnen Opbouw volgens compromis vanaf 2 weken Bediende buitendienst Kliksysteem T1+T2 Arbeider binnendienst cao 75 met groeipad (?) naar compromis Uiterlijk 2018 Arbeider buitendienst cao 75

Discriminatie bij ontslag van werknemers bouw wordt nog groter! • Discriminatie tussen arbeiders en bedienden blijft bestaan • NIEUWE DISCRIMINATIE TUSSEN ARBEIDERS IN ATELIERS EN ARBEIDERS OP WERVEN! • NIEUWE discriminatie tussen arbeiders en technisch bedienden op werven Voorbeeld van nieuwe discriminatie onder arbeiders aangeworven na 1 janauri 2014: Vandaag Arbeider op werf (nieuwe regeling) Arbeider in atelier (nieuwe regeling) 10 jaar dienst 4 weken 8 weken 8 weken in 2014 33 weken vanaf 2018 15 jaar dienst 12 weken 12 weken in 2014 48 weken vanaf 2018