Michiel Firet Foto Jeroen Gosse, ‘begerig’ & HET bestuursakkoord

“In een dichtbevolkt land als dit moet je gewoon ordenen”

Elementen Bestuursakkoord, profiel overheden: gemeente zorgt voor een veilige en leefbare woon- en werkomgeving en is het loket voor voorzieningen voor de burger. In het ruimtelijk domein gaat het om de ruimtelijke ontwikkeling van stad en platteland in brede zin, met de afweging tussen milieu, natuur, water, economie en wonen een rol speelt. provincie draait om ruimte, economie en de wisselwerking tussen beide. De provincie fungeert als gebiedsregisseur (integrale ontwikkelingsvisies, het uitruilen van belangen en het bewaken/bevorderen van complementariteit tussen steden en regio’s Om de positie van de provincies in dit domein te versterken worden taken ten aanzien van ruimtelijke ordening, regionale economie, natuur en landschap en verkeer en vervoer (verder) gedecentraliseerd. rijk verantwoordelijk voor onderwerpen die niet goed decentraal belegd kunnen worden. Het Rijk schept de kaders, mede op basis van Europese regels, en zorgt dat de medeoverheden over afdoende middelen beschikken. De wijze waarop een medeoverheid invulling geeft aan een taak is aan het betreffende decentrale bestuur.

Het Rijk streeft naar het creëren van een overzichtelijk, eenvoudig en samenhangend stelsel van het omgevingsrecht om te komen tot betere en snellere besluitvorming (minder, eenvoudiger en meer bestuurlijke afwegingsruimte), heldere verantwoordelijkheden (“Je gaat erover of niet”) tegen lagere kosten. Uitgangspunt is dat Rijk, IPO, VNG en UvW voor de zomer van 2011 een probleemanalyse uitvoeren, het eindperspectief van het vernieuwde omgevingsrecht opstellen en afspraken maken over uitwerking daarvan. Ook geeft het Rijk in overleg met de andere overheden uitvoering aan de adviezen van de Commissie Dekker (Fundamentele Verkenning Bouw).

De decentralisaties vinden plaats op de beleidsterreinen: 1. Werken naar vermogen 2. Begeleiding AWBZ 3. Jeugdzorg 4. Ruimte, natuur en economie Water

Decentraliseren betekent loslaten. De uitvoeringsruimte van medeoverheden wordt vergroot door af te zien van uitgebreide kwaliteitseisen en dichtgetimmerde regelingen.

Koers ruimtelijk beleid alle overheden: NL economisch ontwikkelen en NL internationaal aantrekkelijk houden NL bereikbaar houden energievoorziening op orde en toekomstbestendig NL beschermen tegen wateroverlast (ook bij klimaatverandering) NL leefbaar, gezond en aantrekkelijk houden om in te wonen, te werken, van de natuur en cultuur te genieten, te recreëren, met een goede balans tussen alle functies. Hoe? Door op elk schaalniveau en voor iedere bestuurslaag samenhang aan te brengen in de ruimtelijke afwegingen ten aanzien van wonen, water, mobiliteit, bedrijvigheid, klimaat, energie, milieu en cultureel erfgoed.

Uitgangspunten ruimtelijk beleid, rijk verantwoordelijk voor: Stedelijke regio’s met topsectoren Afwegingen diepe ondergrond (CO2, aardgas), kernafval Primaire waterkeringen & hoofdwatersysteem Werelderfgoederen zoals Waddenzee Hoofdnetten weg, water, spoor Luchthavens (oa Eelde) en Havens (Delfzijl & Eemshaven) Hoofdbuisleidingennet en hoofdelectriciteitsnet Locaties kerncentrales, kolencentrales, windparken Natuurkwaliteit, stellen kaders obv intern. verplichtingen

Voorstellen rijksoverheid ruimtelijk beleid Toepassen SER-ladder Beleid bundelen en verdichten vervalt Concept stedelijke netwerken geschrapt Rijksbufferzones en nationale landschappen naar provincies Mogelijk bevoegd gezag Eelde naar provincies Rijk richt zich op Randstad en Eindhoven Venlo

Natuur en landelijk gebied Provincies worden verantwoordelijk voor Inrichting landelijk gebied Regionaal beleid voor natuur, recreatie en toerisme, landschap, structuurversterking landbouw en leefbaarheid Provincies voeren bovenlokale regie Er wordt € 600 miljoen bezuinigt op ILG De EHS wordt ‘geherijkt’ Er wordt nog een deelakkoord Stas – provincies uitgewerkt

Woningbouw en krimp Rijk benoemt rijkskader woningbouw Provincies voeren regie over integratie ruimtelijke opgaven Gemeenten zorgen voor (boven)lokale afstemming woningbouwprogramma’s, provincies stimuleren samenw. Kabinet zal regelgeving ‘krimpbestendig’ maken IPO & VNG nemen initiatief Agenda Stedelijke Vernieuwing VNG en rijk stellen voor 1 juli 2011 Agenda Wonen & Leefbaarheid op

Regionaal economisch beleid Rijk trekt zich terug uit regionaal economisch domein Heeft o.a. gevolgen voor Convenant Bedrijventerreinen Na 2013 geen rijksgeld voor herstructurering bedrijventerr. Provincies zijn verantwoordelijk voor: Regionale kennisdriehoek Bedrijventerreinenbeleid Regionaal vestigingsklimaat en ruimtelijke inpassing bedrijvigheid en kennisinstellingen

Grote wateropgaven, doelmatige uitvoering

Stellingen

Stellingen Bestuursakkoord is voor provincies blessing in disguise. Ze hebben nu de handen vrij om geheel naar eigen inzicht ruimtelijk beleid te bepalen “Je gaat er over of niet” Bij dit akkoord is het kabinet de bovenliggende partij. Of medeoverheden slikken, of ze worden door budgetten gedwongen te volgen. Dit akkoord is een platte bezuiniging en afschuiven van verantwoordelijkheden. Het lukt provincies nu al niet om een interprovinciaal samenhangend ruimtelijk beleid te formuleren. Hoe moet dat als de regie van de rijksoverheid weg valt?

Stellingen Provincies worden met meer verantwoordelijkheden gelokt. Economische vrijheid- blijheid voert de boventoon. Provincies zijn (nog) een relatief zwakke bestuurslaag. De facto komt ruimtelijk beleid en afweging van belangen in handen van enkele bestuurders. Er is (te) weinig democratische corrrectie ingebouwd. Provincies gaan hun eigen stokpaardjes berijden. Dat leidt tot grensconflicten. De gemeenten worden partner in boven-lokale vraagstukken. Daar zijn ze niet voor toegerust. Het ontbreekt ze aan capaciteit en middelen om daar in te groeien. Het boven-lokale belang zal na een aantal jaren de verliezer blijken.

Stellingen Het wordt tijd dat de drie noordelijke provincies hun gezamelijke ruimtelijk beleid vastleggen in een interprovinciale structuurvisie. Natuur en landschap zijn het kind van de rekening. Alleen zal dit proces zich zo traag voltrekken dat geen burger er wakker van ligt. Over 10 à 15 jaar is verrommeling troef. En zullen wij ons afvragen hoe het zo ver heeft kunnen komen. In het ruimtelijke domein zetten de overheden zich buiten spel en worden minder relevant. Burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties nemen (weer) het heft in handen. Uit nieuwe allianties bloeit iets moois. Samen zullen ze hooguit de overheden om een paar spelregels vragen. De overheid wordt minder relevant. Dit Bestuursakkoord is niet relevant.