NIETS ZO PRAKTISCH ALS EEN GOEDE VISIE (OIS (v)so 31 mei 2006) Cees de Wit

REVIVAL VAN VISIE EN VISIEONTWIKKELING 1.Lang beladen termen. Oorzaak: misverstanden (‘visie versus praktijk’; gestolde visie) en valkuilen (teveel vanuit het hier en nu; instrumenteel denken en handelen) 2.Revival vanuit nieuwe opvattingen over leren, kennis(ontwikkeling), en innoveren (scholen als leergemeenschappen op alle niveaus): net als leren doe je visieontwikkeling zelf – visies ontwikkelen zich ‘VISIEGELEID DENKEN EN HANDELEN’

"Het team stelde dit jaar tijdens teamvergaderingen vast dat wij geen gezamenlijke visie hebben. Er staat wel een visie verwoord in ons schoolplan, maar in de praktijk bleek dat het een ‘papieren visie’ is: er werd niks mee gedaan. … er is een traject uitgestippeld dat moet leiden tot een gezamenlijke visie die leeft!’ (Bron: een schoolplan, internet) “WE HÉBBEN TOCH EEN VISIE?!” >> Geen inspiratiebron; vrijblijvend, weinig verplichtend >> Geen link met denken en handelen van alledag >> Geen leerroute of kompas voor verder leren

EEN VISIE IS EEN VISIE MOET een mix van: •expliciete en impliciete kennis •evidence en ‘theorie’ •wensen, idealen, verlangens, ambities •overtuigingen •vooronderstellingen •vooroordelen •good practice •waarden en normen richtlijnen geven voor je denken en handelen: • wat zijn de goede dingen? • wanneer doe je ze goed? Die zijn ‘dwingender’ indien: • hun kwaliteit hoger is • ze een verbinding leggen met je motivatie en diepste drijfveren (ownership en identificatie) • er een vruchtbare spanning is tussen je visie en je denken en handelen in de praktijk VISIE: product van leren tot dan toe, én kompas en leerroute voor verder leren

BINNEN WELK KWADRANT DENK EN HANDEL JE? HOE CREËER JE RUIMTE VOOR ONTWIKKELING? Ideaal Realiteit van hier en nu Moeten Mogen X X X X X X X X XX XX X XXXXXX X X X X XXX XX X X X X X X XXX XX XXX XXX XXXX X

"Als je een schip wilt bouwen, ga dan niet in de weer met bouw- tekeningen en materialen, met het organiseren en structureren van mensen en het werk, maar leer je mensen door je verhalen te verlangen naar die eindeloze zee." (Antoine de Saint-Exupéry) VISIE EN VERLANGEN Instrumenteel denken en handelen Visiegeleid denken en handelen Eerst idealen, ambities, verlan- gens en visie Dan ijkpunten voor ontwikkeling, een design en instrumenten

CREËER EEN LEEROMGEVING MET RIJKE LEERBRONNEN •Heldere vraagstelling en intentie tot visieontwikkeling •Trends en te verwachten ontwikkelingen •Kernthema’s en kernvragen <> wat zijn de goede dingen en wanneer doe je die goed? •Leerbronnen – Good practices en vooral good theory •Beïnstrumenteer je (dynamische) visie <> cultuur, structuur, werkprocessen – ga met beleid te werk •Zorg voor een vruchtbare spanning tussen individuele visie(s) en een collectieve visie •Zorg voor leiderschap Kortom: laat alle betrokkenen ervaren dat ze deel uitmaken van een (h)echte (leef- en) leergemeenschap

DENKEN VANUIT DE KERN

Bijstelling van visie* Begin van een visie* Bijstelling van visie* Explicitering Toetsing Beproeving Spiegeling Leren Leren van anderen Leren Verdere explicitering Toetsing aan de praktijk Beproeving van een concretisering/ontwerp Spiegelen aan anderen Explicitering Toetsing Beproeving Spiegelen Explicitering Enzovoort SPIRAAL * Tevens stollingsmomenten

Ideaal en ‘mogen’ Wensen, verlangens, idealen en ambities >> visie en (her)ontwerp, met krachtige beelden Hier en nu Wat is al gerealiseerd? Wat gaan we aan? Wat zijn onze ijkpunten? Wat hebben we nodig? Acties EEN (HER)ONTWERPSTRATEGIE