Samenwerking en democratie Linze Schaap

Samenwerking en democratie Opzet Context: de leer van het binnenlands bestuur Kabinetsplannen Decentralisatie Schaal en bestuurskracht Intergemeentelijke samenwerking Wat kan de raad doen? Conclusies

Samenwerking en democratie 1. De leer van het binnenlands bestuur Organische staat: evolutionair Wederzijdse afhankelijkheden tussen bestuurslagen Decentralisatie, zonder harde scheidslijnen Samenwerken is gebruikelijk, en zinvol Zonder samenwerking nauwelijks lokaal bestuur

Samenwerking en democratie 2. Kabinetsplannen Landsdelen Grootschalige herindeling Forse decentralisatie Forse bezuinigingen Stevige bezuinigingen

Samenwerking en democratie 3. Decentralisatie Kunnen gemeenten meer taken aan? Uitvoeringscapaciteit: voldoende, maar met knelpunten Besliscapaciteit: matig; vaak VNG-modelverordeningen, rijksbemoeienis; raad afwezig Verticale verantwoording: versoepeld Procesverloop: wirwar van veranderingen, onvoldoende doordacht Dikwijls kunnen gemeenten de nieuwe taken niet zelfstandig aan.

Samenwerking en democratie 4. Schaal en bestuurskracht, 1 “Decentralisatie leidt nogal eens tot samenwerkingsconstructies” Dus gemeenten zijn niet bestuurskrachtig? En: opschaling is beter? Wat is ‘bestuurskracht’: Alleen dienstverlening? Of ook: democratische kracht? En inspelen op maatschappelijke veerkracht? En vermogen tot samenwerken?

Samenwerking en democratie 4. Schaal en bestuurskracht, 2 Gevolgen gemeentelijke herindeling: Betere dienstverlening: niet per se Meer efficiëntie: nee Betere democratie: in tegendeel, tenzij Minder samenwerkingsverbanden: amper Beter in staat nieuwe taken op te pakken: nee

Samenwerking en democratie 5. Intergemeentelijke samenwerking, 1 Samenwerken is flexibeler dan herindeling En past beter bij de schaal van maatschappelijke vraagstukken Schaalvergroting èn -verkleining Dus: schaaldifferentiatie Dus: herindeling is hiervoor geen oplossing Efficiëntere taakuitoefening Delen van ambtelijke kennis Strategische voordelen

Samenwerking en democratie 5. Intergemeentelijke samenwerking, 2 Samenwerking is dikwijls een prima oplossing! Maar er zijn problemen Gebrekkige transparantie Indirecte democratische legitimatie Gebrekkige verantwoording Gebrekkige sturing vanuit gemeenteraden Gebrekkig zicht op resultaten

Samenwerking en democratie 6. Wat kan de raad doen? Strategische / beleidsinhoudelijke samenwerking: Eis zeggenschap Samenwerking in uitvoering/beheer Wees dualistisch, controleer Accepteer aanvullende vormen van legitimatie! Rol cliënten Burgerparticipatie Intergemeentelijk referendum? Direct gekozen bestuur?

Samenwerking en democratie 6. Conclusies Grotere gemeente is niet bestuurskrachtiger dan een kleine ‘Schaal’ is een zwaar overschatte factor Samenwerken is noodzakelijk Problemen van samenwerken worden onderschat Raad moet bewaker worden van de intergemeentelijke democratie