15 december INTERNATIONALE KADEROVEREENKOMSTEN - IKO - Toepassing bij Umicore Luc Triangle, ACV-CSC METEA 15 december 2009

2 1. Wat zijn IFA’s ? - Een wereldwijde overeenkomst tussen een MNO en de (internationale) vakbond met als doel het wereldwijd garanderen van basis sociale rechten voor werknemers - Met als objectieven :. Minimale arbeidsomstandigheden invoeren of opwaarderen in de MNO en zijn onderaannemers.. Respect voor internationale ILO – arbeidsconventies. Rechtvaardige lonen en arbeidsvoorwaarden. Veilige en hygienische arbeidsomstandigheden. Opwaarderen van de rol van een vakbond in de MNO

15 december Inhoud van een IFA - Alle IFA’s moeten verwijzen naar de Basis minimale arbeidsnormen (Core Labour Standards) van de IAO - Betrekking op alle ondernemingen in de wereld - Sterke verwijzing dat de MNO ook haar onderaannemers zal wijzen op het naleven van deze minimale normen, met als sanctie het eventueel verbreken van het toeleveringscontract. Eventueel ook verwijzingen naar andere aspecten zoals milieu, opleiding, …

15 december Wat zijn de ILO Core Labour Standards ? 3.1. Vrijheid van vereniging (Conv. 87) en Recht op Collectieve onderhandelingen (Conv. 98) 3.2. Afschaffing alle vormen van dwangarbeid (Conv. 29) en Verbod op dwangarbeid als politiek dwangmiddel (Conv. 105) 3.3. Verbod op discriminatie op gebied van werkgelegenheid en beroep (Conv. 111) en Gelijk loon man – vrouw (Conv. 100) 3.4. Minimumleeftijd voor tewerkstelling (Conv. 138) en Verbod en onmiddellijke actie voor afschaffen kinderarbeid (Conv. 182) -> ratificering door landen is niet voldoende

15 december IMB richtlijnen inzake IFA’s 1. Inhoud : zie slide 3 2. Onderhandelingen : coordinatie door IMB, informatie naar alle landen, EOR kan initiërende rol spelen maar kan niet de enige onderhandelaar zijn 3. Implementatie : akkoord moet vertaald zijn in alle talen, degelijke informatie aan alle werknemers, strategie rond opvolging onderaannemers, verder gaan dan nationale wetgeving 4. Opvolging IFA : moet duidelijk voorzien zijn in IFA, monitoring comité, klachtenprocedure voor alle werknemers, corrigerende mechanismen

15 december Waar zijn er IFA’s tot nu toe ? - Vooral Europese ondernemingen - Export van Europees sociaal model ? (US opmerkingen) - Middel van Europese ondernemingen om via sociale normen, concurrentievoordeel te halen ? (Ontwikkelingslanden opmerking) - Momenteel in de metaalindustrie : 19 akkoorden (Arcelor, Renault, Bosch, Umicore…) Totaal : ong. 60 internationale akkoorden

15 december Meerwaarde IFA tov. Gedragscodes van ondernemingen Gedragscode 1.Unilateraal directie 2.Erkend niet automatisch alle ILO normen 3.Dekt doorgaans niet de toeleveranciers 4.Implementatie en monitoring (indien aanwezig !) enkel door directie 5.Geen of zwakke basis voor dialoog tussen vakbond en directie -> window dressing ? Internationale Kaderovereenkomst 1.Onderhandeld tss WN / Vakbond en Directie 2.Erkend alle ILO normen 3.Dekt doorgaans de toeleveranciers 4.Vakbond betrokken bij implementatie en opvolging 5.Sterke basis voor dialoog tussen vakbond en directie - > efficiënt instrument

15 december Enkele praktijkvoorbeelden 7.1. Toepassing IFA’s. Daimler – Chrysler / Bosch : IFA heeft aanleiding gegeven tot aanpak van heel wat problemen bij toeleveranciers / onderaannemers. Leoni, BMW, Bosch : internationale workshops om IFA toe te lichten 7.2. Toeleveranciers. Volkswagen : procedure ontwikkeld over toepassing bij toeleveranciers (deel van commercieel contract, toegang voor VW audit)

8. Umicore IKO – Inhoud - Combinatie duurzame ontwikkeling en prioriteiten sociaal beleid - Financiele doelstellingen moeten rekening houden met bredere economische, ecologische en maatschappelijke aspecten. - Kern : veilige en gezonde arbeidsomstandigheden, milieu, historische vervuiling, recyclage en opslag van producten, en basis IAO conventies - Overeenkomst in lijn met bestaande Umicore initiatieven 1. Mensenrechten - UN Verklaring Rechten van de mens / Basis IAO conventies - Verbod op kinderarbeid (18 jaar) - Verbod op dwangarbeid - Vrijheid van vereniging en recht op werknemersvertegenwoordiging - Gelijke kansen / discriminatieverbod 15 december 20099

8. Umicore IKO – Inhoud 2. Arbeidsvoorwaarden - Beloning, Arbeidstijden, V & G, Kwalificatie 3. Milieu - Principes van Duurzame Ontwikkeling - Beheer historische vervuiling - Verantwoord gebruik van producten - Recyclage 4. Uitvoering overeenkomst - Van toepassing op alle ondernemingen, en verantwoordelijkheid van management, werknemers en hun vertegenwoordigers - Ook voor joint ventures, minderheidsbelangen, ‘zakelijke partners’ (onderaannemers / toeleveranciers) - Vertaling in alle talen en verspreiding binnen drie maanden 15 december

8. Umicore IKO – Inhoud 5. Toezicht op uitvoering - Eerste verantwoordelijkheid bij plant management - Klachten in eerste instantie naar leidinggevende, of interne Umicore diensten - Groepsniveau : paritair samengesteld comité, met oa. 1 vertegenw. van IMB en ICEM, en Vz. EOR. - Eénmaal per jaar op basis van rapport externe auditor - Eén bijeenkomst per jaar ‘ten velde’ Wat is er gebeurd sinds september 2007 ?  Informatie naar alle vakbonden en werknemers  19 maart 2008 : verslag eerste auditcomité  25 april 2008 : IMB / ICEM contact met regionale HR verantwoordelijken  04 februari 2009 : IMB / ICEM – Umicore tussentijds overleg  16 – 19 maart 2009 : bezoek ten velde ‘Shanghai – Umicore’ – contact met lokale ‘vakbonden’  Maart 2009 : tweede auditcomité  Tweede bezoek : Brazilie, januari december