Waar Openbaar Ministerie en burgemeester elkaar treffen Wouter Jong & Roy Johannink Nederlands Genootschap van Burgemeesters 1

Spreekpunten: Wouter Jong en Roy Johannink werken bij het Nederlands Genootschap van Burgemeesters Beroepsvereniging van burgemeesters Ondersteunen burgemeesters bij crises door ervaringen van collega’s door te geven

Veel informatie terug te vinden in publicaties: interviewbundels, bundel “Als het op communiceren aankomt” over crisiscommunicatie en op de website www.burgemeesters.nl

In 2008 een bundel uitgebracht met officieren van justitie over hun ervaringen met crises en de wisselwerking tussen burgemeesters/bestuur enerzijds en organisatie van het OM anderszijds

Belangrijke lessen uit OM-bundel: Kennen en gekend worden, snap elkaar positie en bevoegdheden Besef dat buitenwereld niet altijd onderscheid maakt en burgemeester en OvJ als vertegenwoordigers zien van “de autoriteiten” Leer van het OM in het anticiperen en het gedisciplineerd uitwerken van scenario’s

Wat voor een gemeente een crisis lijkt, is voor het Openbaar Ministerie wellicht “business as usual”

Gezinsdrama Zoetermeer (2005) Evt verwijzen naar recente documentaire die er over is uitgezonden op Nederland 1. Link ook terug te vinden via onze weblog op http://www.burgemeesters.nl/weblog Gezinsdrama Zoetermeer (2005)

Les: Betrokken burgemeester Les: Betrokken burgemeester. Buurt heeft ook meegeholpen met zoektocht naar moeder en de kinderen. Daarna blijkt vader de dader te zijn. Afstemming tussen burgemeester en OM hoe dit nieuws wordt gedeeld met buurt.

Zaken uit strafrechtketen hebben vaak impact op emoties in samenleving Zaken uit strafrechtketen hebben vaak impact op emoties in samenleving. Daar is bij uitstek de burgemeester aan zet.

Na de roemruchte afluister-uitzending met Joran van der Sloot van Peter R. de Vries dacht men dat Joran in Drachten was ondergedoken. De burgemeester weet daar ongetwijfeld nog wel iets leuks over te vertellen.

Hele land in rep en roer. Burgemeester in Dordt zit met maatschappelijke commotie in de wijk, terwijl het hele land toekijkt. NB: Als wordt gevraagd of wij hier ook hebben ondersteund, dan kun je zeggen dat we inderdaad contact hebben gehad en onder meer tips en aandachtspunten op basis van andere (gezins)drama’s hebben aangereikt. Daarin onder meer afwegingen over wanneer je wel/geen stille tocht houdt, wel/geen bewonersbijeenkomst e.d. NB: De burgemeesters kennen de bgm van Dordrecht vrij goed, omdat hij hiervoor in Sneek zat. Moord op Milly Boele (2010)

Bij ontvoering, gijzeling en andere zaken met strafrechtelijk tintje is OvJ de voorzitter crisisteam

Inzet van speciale eenheden

Openbaar Ministerie heeft bevoegdheden die burgemeester niet heeft Openbaar Ministerie heeft bevoegdheden die burgemeester niet heeft. Denk bijv. aan inzet van arrestatieteam of Dienst Speciale Interventies. Tegelijkertijd “communiceert” de inzet van DSI an sich dat het een bijzondere situatie is. Dat is een feit waar een burgemeester “iets mee moet”

Dreiging scholen Weesp (2009) Evt kun je ter voorbereiding nog het interview lezen met de burgmeester Horseling van Weesp op http://www.burgemeesters.nl/weesp Dreiging scholen Weesp (2009)

TIP: Schoenmaker houd je bij je eigen leest TIP: Schoenmaker houd je bij je eigen leest. Burgemeester spreekt niet over aard dreiging of stand van onderzoek. Adresseert wel onrustgevoelens. “Ik kan mij voorstellen dat u geschrokken bent, want dat ben ikzelf ook.”

Zwemschoolhouder in Den Bosch (2009)

TIP: Stem kaders af. Elke uitspraak van burgemeester kan in principe – als overheidsfunctionaris – impact hebben op uiteindelijke strafproces (EHRM-jurisprudentie)

Pyromaan in Veendam (2010)

TIP: Stem bijv. ook acties t. a. v. preventief fouilleren af TIP: Stem bijv. ook acties t.a.v. preventief fouilleren af. In Veendam is preventief fouilleren op brandbare stoffen mogelijk obv noodverordening (en niet op basis van apart veiligheidsrisicogebied). Als tekst is afgestemd tussen bestuur en OM wordt kans van slagen bij evt. procedure vergroot.

Aanslag Apeldoorn (2009)

Les: Het kenteken is zichtbaar Les: Het kenteken is zichtbaar. Nog voordat OM heeft uitgezocht of de auto gestolen is, wie de bestuurder was en telefoontaps zijn geplaatst, is het na oproepen op Twitter en GeenStijl bij het huis van Karst T. in Huissen al een drukte van belang.

Gezinsdrama’s Almere en Zwijndrecht (voorjaar 2009)

Les: Als burgemeester kun je emoties kanaliseren (bijv Les: Als burgemeester kun je emoties kanaliseren (bijv. door ter plaatse te gaan of bijeenkomst te organiseren) zonder inhoudelijk op onderzoek in te hoeven gaan

TIP: Leg contact met voorlichters van het OM en bespreek wat ieders communicatiekader is

Moord in Groot Ammers (2010) Recente moord in Groot-Ammers (gemeente Liesveld). GertjanKats is de burgemeester die zelf actief twittert. Moord in Groot Ammers (2010)

Les: Nieuws gaat snel rond Les: Nieuws gaat snel rond. Bevestig indien mogelijk wat klopt, ontkracht geruchten of vertel wat procedures zijn en wanneer `nieuw nieuws` komt

Rellen in Ondiep (2007)

Les: Samenwerking in driehoek, bijv Les: Samenwerking in driehoek, bijv. door lik-op-stuk beleid voor “reltoeristen” af te stemmen. Focus burgemeester op betrokkenheid richting eigen inwoners, focus HOvJ op tegengaan voetbalgerelateerde rellen.

Les: Bij stille tocht: Laat informatie van politie meespelen of burgemeester meeloopt met stille tocht en wie er te verwachten zijn.

Tot slot…

“Ten aanzien van de aansprakelijkheid en verantwoording heeft u meer te vrezen van Pieter van Vollenhoven dan van ons” PG Han Moraal op NGB-bijeenkomst 2009