Barbarij en blanken in slavernij. Creatie van Claude Jacquemay

Van 1500 tot 1800 was de Barbarijse kust van Marokko tot Libië de thuisbasis van een der meest bloeiende industrieën, die van de ontvoering van blanke Europeanen rond de Middellandse Zee ter aanvoer en uitbating van de handel in slaven. Alle deskundigen ramen hun aantal op 1,250,000 tijdens deze periode.

De te zwakke Europese marines beschikten niet over voldoende verdedigingsmiddelen. De Noord-Afrikaanse en Turkse zeerovers, beschikten naast de zeilen over de krachtige motor van vele riemen bediend door galeislaven en konden zich sneller bewegen, vooral wanneer de wind verzwakte. De Britse marine alleen al erkende in drie jaar 466 koopvaardijschepen verloren te hebben. In aanvulling op de verleiding van plundering verdubbelde de agressiviteit en wreedheid van de islamitische leiders door het religieuze fanatisme van de jihad tegen de ongelovigen.

Naast het onderscheppen van schepen, ontvolkte de invallen van de Barbarijse slavendrijvers duizenden kilometers kustlijn door de ontvoering van mannen, vrouwen en kinderen. Ze vernielden de kerken van dewelke de klokken als alarmbel voor de nabijheid konden gebruikt worden.

Het was Algerije, dat de meeste christelijke slaven had, net voor Tunesië.

Aankomst van van slaven in Algiers

Raids leidden Corsicanen in slavernij

Op 1300 km Italiaanse kustlijn deed de frequentie van de invallen de bevolkingen van de kust hun toevlucht nemen naar de steden in het binnenland.

Deze piraten die de Middellandse "de zee van angst" maakten zijn echt rijke lieden. Een aantal van hen bezaten prachtige villa's en tot 3.000 christelijke slaven. Zij worden de Rais genoemd. Hun gevangenen worden verkocht op de markten van Tunis en Algiers als ze arm zijn. De rijken, adellijken, Joden en religieuzen kunnen worden vrijgelaten tegen betaling van een losgeld. De betrokkenheid van een groot aantal tussenpersonen voedt een lucratieve handel die alle niveaus verrijkt.

De wrede Baba Arrouj, bijgenaamd Barbarossa, was een van de beroemdste piraten en jagers op blanke slaven en slavinnen. Miguel de Cervantes, auteur van Don Quichotte, gevangen voor Rosas bij zijn terugkeer van Napels werd samen met zijn broer Rodrigo op 26 september 1575 gedeporteerd als slaaf naar de galeien van Algiers.

Na vier pogingen om te ontsnappen werd hij in september 1580 vrijgelaten tegen losgeld, na vijf jaar van gevangenschap. Bevoordeeld door het fortuin van zijn familie die in staat om losgeld te betalen, had hij het voorrecht om te overleven terwijl de minder bedeelden tot 10 of 30 jaar in vreselijke omstandigheden in gevangenschap bleven.

De prijs van de vrouwen varieerde volgens hun leeftijd en schoonheid.

Kinderen van alle leeftijden en geslachten worden ook geveild per opbod.

De rijksten hebben het voorrecht van een kerker

Gevangenis van christelijke slaven in Algiers.

De meeste gevangenen dragen een ketting bevestigd aan een ring rondom een van hun enkels.

De sterkste gevangenen worden galeislaven, vastgeketend aan de riemen en hun lotgenoten. Zij zijn onderworpen aan zweepslagen om de opgelegde cadans te volgen.

De gebruikelijke straf voor de ontvoerde gevangenen was tussen 150 en 200 stokslagen. De enige manier om de marteling te verzachten was de tulband aan te nemen, en zich te bekeren tot de islam. Aldus vrijgesteld van dienst op de galeien, kon niemand hen voor een zoon van de profeet onwaardige pesterijen laten ondergaan. De angst om hun ziel te verliezen en lijden onder de kwelling van de volwassen besnijdenis konden hun aarzeling rechtvaardigen.

Onder de minder rijken, konden maritieme timmerlieden, metaalbewerkers of mensen met speciale gaven toch genieten van bepaalde voordelen.

Om de invallen stoppen laat Lodewijk XIV in 1683 Algiers bombarderen door een grote vloot. Als vergelding worden vader Le Vacher en 20 andere Fransen de een na de andere geëxecuteerd bevestigd aan de mond van een kanon.

De gouverneurs van Beylik in het Turkse regentschap ontvingen 10% van de slaven als een vorm van inkomstenbelasting. Deze publieke slaven bleven gedeeltelijk op de gevangenisschepen die de galeien waren. De rest werd toegewezen aan de bouw van dammen, vestingwerken, straten, paleizen, evenals aan het kappen en het transport van bouwstenen.

Janitsaar van de Regentenraad en spahi lijfwacht van de Dey van Algiers.

De Janitsaren waren het elite korps van het Turks- Ottomaanse regime en vormden een gevreesde infanterie. Deze militie analoog aan de Praetoriaanse garde in het oude Rome terroriseerde haar vijanden. In Algerije gaven ze door hun huwelijken met Arabische of Berber-vrouwen de geboorte aan de gemeenschap van Kouloughlis een aanzienlijk percentage van de bevolking uitmakend in de buurt van Tlemcen.

De geleerde Abdelkader Timoule specialist in de maritieme Jihad in Marokko vertelt ons dat religieuze christenen die hun leven gewijd aan de vrijkoping van slaven zo succesvol waren geweest in hun werk ten behoeve van deze handel, dat de piraten hen het bouwen van kapellen toestond die de groei van een bloeiende handel stimuleerde.

De kruistochten waren slechts een reactie op de expansie van de islam en de jihad in heel het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Spanje tot Poitiers (732) In de zevende en achtste eeuw, werden een aantal ordes gesticht om de door moslims gevangen gemaakte christenen te bevrijden.

De orde van St. Johannes van Matha (1160-1213) Provençaal van Spaanse afkomst, stichter van de Orde van de Heilige Drie-eenheid en de verlossing van gevangenen, kocht tienduizenden slaven vrij uit het Barbarijse Noord-Afrika, onder wie de beroemde schrijver Cervantes. Een derde van de inkomsten van scholen en ziekenhuizen die hij had gesticht, werden besteed aan losgelden.

St. Peter Nolasco (1189-1256) afkomstig van Ricaud en priester van de Mas Saintes Puelles in Aude was docent van de zoon van Jacques eerste koning van Aragon. Het was met de steun van deze laatste dat hij de Orde van Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid voor de verlossing van christelijke gevangenen in Barbarije oprichtte.

Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid

De mercédairen engageerden zich om indien nodig zelf als gijzelaars te blijven om slaven uit de handen van de moslims te bevrijden.

Portaal en kerktoren van Mas-Saintes-Puelles.

Bij elke terugkeer van gevangenen uit Barbarije, organiseerden hun verlossers in de steden op hun pad spectaculaire optochten, die hun uitgaven en hun actie rechtvaardigden. De volksmassa's die aanwezig waren konden, bij het ontdekken van de schanddaden van de slavernij, niet anders dan gevoelens van rebellie en medelijden ten opzichte van deze ongelukkigen opbrengen.

Condorcet, Montesquieu, Thomas Reynal, Viefville van Essarts en vele andere intellectuelen van de achttiende eeuw zijn nooit opgehouden om alle vormen van slavernij te veroordelen.

Onder andere is het op initiatief van pater Gregorius dat voor de eerste keer de afschaffing van de slavernij werd gestemd op 16 pluviose Jaar II (1794). Welke historicus zou het Franse volk als geheel echt durven beschuldigen slavendrijvers te zijn, en zou zich veroorloven hiervoor berouw te eisen?

Na de hoeder geweest te zijn van de kudde van zijn familie nabij Dax in de Landes, werd Vincentius a Paulo na zeven jaar studie tot priester gewijd in 1600. Vertrekkend van uit Marseille in 1605 waar hij een bescheiden erfenis opstreek en zich over zee naar Narbonne begaf, werd hij gevangen genomen door Barbarijse piraten en verkocht als slaaf in Tunis.

Na twee jaar van gevangenschap, slaagde hij erin te ontsnappen en terug te keren naar Frankrijk. Hij werd toen kapelaan van veroordeelden, vondelingen en onwetende boeren. Stichter van ziekenhuis instellingen werd hij heilig verklaard in 1737.

Slavernij in de islam is een algemeen erkend historisch feit, inbegrepen door de islamitische geschiedschrijvers.

Er dient echter te worden opgemerkt dat de slavernij van de blanke Europese christenen werd voorafgegaan en gevolgd door die van de zwarte Afrikanen.

Alle deskundigen weten nu op basis van wetenschappelijk vastgestelde statistische gegevens dat van de 16e tot de 18e eeuw ongeacht de mortaliteit het aantal blanke slaven (1 250 000) dat van de zwarte Afrikanen (800.000) verkocht in Amerika ruimschoots overtreft. Van 400 IJslanders gevangen genomen in 1627 bleven 8 jaar later er slechts 70 over.

Een poster uit 1785 van de drukkerij van de weduwe Sibié, drukker van de koning in de stad gecontroleerd door de ordes van de Drie-eenheid en die van de Dankbaarheid heeft ons het een overzichtelijk detail van 314 Franse slaven die waren vrijgekocht in Algiers. Dit document is een ware bron van informatie. Men vindt er een tabel met de naam en de leeftijd van de slaven op het moment van gijzeling, de duur van hun gevangenschap en hun afkomst per parochie en bisdom. Een snelle statistische berekening leert ons dat de gemiddelde duur van de slavernij in deze groep 9 jaar is. 25 van hen komen uit Guyenne, 32 uit de Languedoc en 11 uit de Roussillon.

Thomas Nivet uit Montferrier (Perpignan), werd op 68 jarige leeftijd vrijgelaten na 35 jaar slavernij. Jean Fillon 59 jaar van Beziers na 30 jaar gevangenschap. Pierre Tourron 46 jaar uit Saint Vincent (Carcassonne) leed slechts 17 jaar. Prosper Cathala 32 jaar uit Brousse (Narbonne) verloor slechts 7 jaar van zijn leven. Nicolas Faye 22 jaar uit Saintes werd slechts twee maanden gevangen gehouden. Evenzo Baudire Michel 35 jaar uit Argelès (Perpignan) heeft slechts twee maanden van slavernij gekend.

Europa heeft lang getracht expedities te organiseren om de invallen van piraten te stoppen. Vanaf 1505 bezet Diego Fernandez de Cordoba Mers-el-Kebir en nadien Oran in 1507. Spanje vestigt zich ook op het eiland voor voor Algiers en vervolgens in Bougie en Tripoli.

Baba Aroudj sultan van Algiers geworden, werd in 1518 gedood nabij Tlemcen. Zijn broer-Kheir Eddin die hem opvolgde vroeg om de bescherming van het Ottomaanse Rijk om Spanje weerstand te bieden, en om te strijden tegen de Berbers. In 1541 werd een poging van Karel V tegen Algiers een regelrechte ramp. In 1582 en 1583 had Lodewijk XIV tevergeefs Algiers laten bombarderen door Duquesne om de barbaarse invallen stoppen.

In 1765 bombardeerde Suffren Salé in Marokko, en tekent plannen van de kust voor Noord-Afrika. Nadat 130 Amerikanen werden gevangen genomen tussen 1785 en 1793 verklaarde de jonge republiek de oorlog tegen Tripoli dat een vredesverdrag ondertekende na drie bombardementen. In 1815 zette zij haar strijd tegen de Dey van Algiers verder.

In 1816 slaagde de Brits-Nederlandse martieme zeescheepvaart-expeditie van Lord Exmouth er in tijdelijk de invallen te stoppen. In 1818 bespraken de Europese grootmachten op het Congres van Aken de noodzaak om voor eens en altijd een einde te stellen aan de epidemie, en roept Chateaubriand Frankrijk op om het voortouw in deze strijd te nemen.

gevolgd door een blokkade tot 1830. Frankrijk gemandateerd door het Congres poogt te onderhandelen maar zijn weigering om zich te verontschuldigen veroorzaakt een ultimatum aan de Dey in juni 1827 gevolgd door een blokkade tot 1830.

Na een zeeslag landde het Franse leger op Sidi Ferruch op 14 juni 1830 Na een zeeslag landde het Franse leger op Sidi Ferruch op 14 juni 1830. Op 5 juli 1830 tekent de Ottomaanse heerser Hussein-Dey zijn ontslag.

Tijdens de verovering van Algiers restten er nog 130 Europese slaven gehouden door de Dey. Ze werden onmiddellijk vrij gelaten. Vervolgens in een geest van religieuze tolerantie tegenover inwoners van Frankrijk werd hen een speciale status verleend. Zelfs als slavernij van zwarten verboden werd in steden, bleef dit onder nomaden in afgelegen gebieden nog lang verder bestaan.

Vanwege deze status bleef het bezit en het gebruik van zwarte slaven op het platteland en onder de nomaden bestaan. We kennen het verhaal van de wapenstilstand met de Emir Abdelkader, die een honderdtal slaven had laten onthoofden omdat ze eerder hun toevlucht hadden genomen bij de Fransen.

Het duurde tot de publicatie van de wet genoemd naar de afgevaardigde Victor Schoelcher in 1848 onder de Tweede Republiek en de hoge autoriteit van de Franse regering, om deze schandalige praktijken definitief te stoppen.

Ahmed Bey waagde in 1846 een eerste poging om de slavernij te verminderen, maar het was pas na het Franse decreet van 1890 dat pest definitief verdween uit Tunesië.

Alleen het eerlijke herstel van de kennis der echte historische feiten, laat toe de lasterlijke agressie tegen mensen die dit niet verdienen te vermijden.

Barbarij en blanken in slavernij Creatie van Claude Jacquemay (Fr) in juni 2010.