Gezamenlijk vorm geven aan goede veiligheid in de praktijk MOREEL BERAAD Gezamenlijk vorm geven aan goede veiligheid in de praktijk Bert Molewijk, RN/PhD Programmaleider Moreel Beraad GGNet (Zutphen) & VUmc Amsterdam

OUTLINE WORKSHOP Inleiding Wat is Moreel Beraad (niet)? Relatie Moreel Beraad en veiligheid Subgroep Samen een Moreel Beraad doen (adhv Dilemmamethode) Plenaire terugkoppeling Inhoudelijke lessen over ‘veiligheid’ Ervaringen met/ vragen over moreel beraad (projecten)

Moreel Beraad: ingrediënten “Dialogisch gelijkwaardig onderzoek naar morele vraag” Gezamenlijke bespreking van 90-120 min. 1 vraag in 1 casus per bespreking Voorbeeld uit concrete zorg praktijk Zijn/haar morele uitgangsvraag Een gespreksmethode (afhankelijk van doel & doelgroep) Ervaring deelnemers centraal (handeling, oordeel, gevoel) Een gekwalificeerd gespreksleider (geen adviseur) Proces en uitkomst doelen Incidenteel, serie (bv veiligheidsproject), structureel Wel niet thematisch agenderen

Voorbeelden casuïstiek Wanneer gaat respect voor autonomie over in verwaarlozing? Hoeveel kansen moet een medewerker krijgen voor ik hem ontsla? Wanneer heb ik voldoende informatie voor een beslissing? Is persoonlijke (on)veiligheidsbeleving een grond voor separatie? Wanneer werkt aandacht voor veiligheid averechts?

Redenen voor & doelen van Moreel Beraad Casus oplossen (besluitvorming) Meerdere inzichten over casus delen Teambuilding & kritische constructieve communicatie Zelfzorg & motivatie en passie voor werk Inzichten voor beleidsontwikkeling Beleid vormgeven en ‘implementeren’ Verbeteren professionele omgang met morele vragen Cultuur verander trajecten (bv. dwang & drang)

Relatie Moreel Beraad & Veiligheid ‘Veiligheid(sbeleid)’ heeft geen eenduidige betekenis In moreel beraad onderzoek je concrete betekenissen & ervaringen ‘Veiligheid’ is geen eenduidige norm In moreel beraad onderzoek je vooronderstellingen en consequenties van de norm ‘Veiligheid’ als norm kan botsen met andere normen/waarden In moreel beraad weeg je dat af met andere normen/waarden Moreel beraad is geen top-down implementatie van normen Paradox: door kritisch en oprecht ‘veiligheid’ te onderzoeken wordt het draagvlak soms groter (ook bij dis-sensus) Veiligheid geef je samen vorm In een moreel beraad is sprake van gelijkwaardig en kritisch onderzoek

Subgroep oefening: dilemma methode Vorm subgroepen van 6 tot 10 personen Een persoon is gespreksleider/procesbewaker Kijk wie een kort, pregnant, oprecht en concreet dilemma heeft ervaren mbt het thema veiligheid Zorg dat de feiten uit de casus kort als filmpje duidelijk worden Help de casus inbrenger met het (voorlopig) formuleren van zijn/haar dilemma en vermijd abstracte termen in het dilemma: “Moet/mag/behoor ik a of b te doen?” Verplaats je in de situatie van de voorbeeldgever Help elkaar om ieder voor zich kort het waarden/normen schema in te vullen (gerelateerd aan dilemmaformulering); stel vragen, probeer de ander te begrijpen (niet te overtuigen) Kijk waar verschillen en overeenkomsten in denken zitten

Plenaire terugkoppeling Wat hebben we inhoudelijk over ‘veiligheid’ en ‘veiligheid als norm’ geleerd? Ervaringen met de oefening/methode Vragen over inzet/gebruik moreel beraad