Gastcollege Europees recht 4-VWO Canisius College Nijmegen: “Biertje?” 6 juni 2013 mr. M.F.G. Wools

NEDERLAND: Minimumleeftijd verkoop alcohol aan jongeren gaat omhoog •Wat verandert er? De minimumleeftijd voor het verkopen en schenken van alcohol aan jongeren gaat omhoog van 16 naar 18 jaar. Het gaat om zwak- alcoholhoudende drank met minder dan 15% alcohol. Voor sterke drank met 15% alcohol of meer is de minimumleeftijd al 18 jaar. •Voor wie? Horeca en Detailhandel •Wanneer? De wijziging gaat naar verwachting in 2014 in. (Let op: De ingangsdatum van deze (wets)wijziging is nog niet definitief. Inwerkingtreding is afhankelijk van goedkeuring door de Tweede en Eerste Kamer of afkondiging van de Algemene Maatregel van Bestuur(AMvB) of ministeriële regeling én publicatie in het Staatsblad of de Staatscourant.)Algemene Maatregel van Bestuurministeriële regelingpublicatie in het Staatsblad of de Staatscourant [BRON:

EUROPA: Minimumleeftijd & alcohol Onderscheid: •Minimumleeftijd om alcohol te mogen drinken: verschilt van LS tot LS. •Minimumleeftijd om alcohol te mogen kopen: verschilt van LS tot LS. Conclusie: •geen algemene EU-regel die doorslaggevend is (geen harmonisatie) Consequentie: •LS mogen i.b. eigen beschermingsniveau kiezen (i.c. volksgezondheid)

BIER & HET VRIJ VERKEER VAN GOEDEREN •Duitse wet (Reinheitsgebot uit 1516)  ‘Bier’: wordt gebrouwen uit uitsluitend gerstemout, hop, gist en water •Additieven zijn niet toegestaan •Deze wet geldt zowel voor Duits bier als bier uit andere LS •Gevolg: bier met additieven uit andere LS is in D verboden

RECHTVAARDIGINGSGRONDEN: Reinheitsgebod is volgens D noodzakelijk ter bescherming van: 1)Volksgezondheid: additieven kunnen in zijn algemeenheid schadelijk zijn. Duitsers drinken bier in grote hoeveelheden, dus bier mag daarom geen additieven bevatten. 2)Consumentenbescherming: de Duitse consument kan zich bij ‘bier’ slechts een drank voorstellen die uitsluitend is gebrouwen uit de genoemde vier grondstoffen.

ARREST VAN HvJ: zaak 178/84, Reinheitsgebot •DOOR DE VERHANDELING VAN EEN IN EEN ANDERE LID- STAAT RECHTMATIG VERVAARDIGD EN IN HET VERKEER GEBRACHT BIER TE VERBIEDEN WANNEER HET NIET VOLDOET AAN DE VEREISTEN VAN [HET REINHEITSGEBOT], IS DUITSLAND DE KRACHTENS ARTIKEL*30 EEG-VERDRAG OP HAAR RUSTENDE VERPLICHTINGEN NIET NAGEKOMEN. •Waarom? 1)Volksgezondheid: niet noodzakelijk, want additieven zijn in D wel toegestaan bij de bereiding van alle of nagenoeg alle andere dranken. 2)Consumentenbescherming: niet de minst bezwarende maatregel, want vermelding van de bij de bereiding van het bier gebruikte grondstoffen op het etiket volstaat.

BIER & HET KARTELVERBOD ex ART. 101 VWEU Voorvraag: ondernemingen (i.d.z.v. Höfner-arrest)? 1)Welke vorm van coördinatie van het marktgedrag? a)overeenkomst: wilsovereenstemming tussen pp b)onderlinge afgestemde feitelijke gedraging: coördinatie c)besluit van een ondernemingsvereniging 2)Beperking van de concurrentie (mededinging): a)er toe strekken: hard core restrictions (bv.: prijsafspraken); OF b)ten gevolge hebben: merkbaarheidstoets (de-minimis-regeling) •Horizontale afspraak: gezamenlijk marktaandeel pp is max. 10% •Verticale afspraak: marktaandeel per pp is max. 15% 3)Invloed op de tussenstaatse handel: potentieel effect volstaat

Definitie van het begrip ‘onderneming’ Zaak C-41/90, Höfner, r.o. 21 “(…) elke eenheid die zelfstandig een economische activiteit uitoefent, ongeacht de rechtsvorm en de manier waarop zij wordt gefinancierd (…)”

DEFINITIE VAN ‘ONDERLING AFGESTEMDE FEITELIJKE GEDRAGING (Zaak 48/69, ICI, r.o. 64) “een vorm van coördinatie tussen ondernemingen die (…) zonder dat het tot een eigenlijke overeenkomst komt, de risico’s van onderlinge concurrentie welbewust vervangt door een feitelijke samenwerking.”

Neelie Kroes: DGComp •