van herstelgericht werken op school Het implementeren van herstelgericht werken op school Stijn Deprez 12 Oktober 2012

Situering Ligand uit vzw Oranjehuis (welzijn) en CDV Aura (onderwijs) Centrum voor preventief en herstelgerichtwerken Onderwijspraktijk Ontwikkeling / innovatie vanuit expertise Vorming 3 basisopleidingen Klasmanagement / hergo-moderator / Positieve heroriëntatie Implementatietrajecten

Implementatie = Verandering Opdracht: in groepjes van 6 Denk na over een grote verandering die is doorgevoerd op je werk. (herstructurering, nieuwe aanpak, nieuw decreet,…) Wat zijn de factoren die er voor zorgden dat je kan spreken over een Geslaagde implementatie (groep 1-2-3) Niet-geslaagde implementatie (groep 4-5-6)

Visie op het implementeren op van herstel "Be the change you want to see in the world” Mahatma Gandhi Of Probeer herstel op een herstelgericht manier te implementeren

Bestraffen Herstellen Verwaarlozen Toelaten Social Discipline window: Hoe ga je om met conflicten? CONTROLE (structuur) Bestraffen AAN (autoritair) Herstellen MET (gezaghebbend) Verwaarlozen NIET (onverschillig) Toelaten VOOR (bemoederen) STEUN (zorg) Bron: International Institute for Restorative Practices

(connectie persoonlijke groei – professionele groei) Organizational change window: Hoe ga je om met verandering? STURING (structuur) Opleggen AAN (autoritair) Ontwikkelen MET (connectie persoonlijke groei – professionele groei) Vermijden NIET (onverschillig) Voor-schotelen VOOR (bemoederen) STEUN (zorg)

(connectie persoonlijke groei – professionele groei) Organizational change window: Hoe ga je om met verandering? STURING (structuur) Opleggen AAN (autoritair) Ontwikkelen MET (connectie persoonlijke groei – professionele groei) voortploeteren NIET (onverschillig) Voor-schotelen VOOR (bemoederen) STEUN (zorg) Reflectie: kan je je implementatie-voorbeeld in dit kader plaatsen?

'Je haalt het beste uit anderen, niet door hen het vuur aan de schenen te leggen, maar door het vuur in hun binnenste aan te wakkeren' Bob Nelson.

Opdracht (zelfde groepjes): Hoe zou jij concreet ‘herstel’ op een herstelgerichte manier implementeren in jouw organisatie of bij jouw partners (als CLB’er, als time-out werking)? Wat zouden daarin de krachtlijnen zijn?

Opdracht: Hoe ga je om met volgende stellingen: ‘Herstel is een softe aanpak, met een babbel ben ze er van af’ (groep 1 & 2) ‘Laat ons alstublieft gewoon ons werk doen en dat is lesgeven’ (groep 3&4) ‘Wat zal de rest daar wel niet van denken als ook dat al onbestraft blijft’ (groep 5&6)

Ligand als procesbegeleider Mensen enthousiasmeren voor herstel Studiedagen / workshop / Hergo-opleiding Selectie van mensen die bereid zijn om herstel te implementeren in hun organisatie Brengen ervaringen binnen in school Kerngroep krijgt training (herstellend handelen) Opmaak van een actie plan / implementatieplan Supervisie / ondersteuning

Opmaak van een actieplan ‘herstellen handelen’ Micro-niveau Meso-niveau Macro-niveau

Implementatietrajecten met Ligand op verschillende terreinen Onderwijs: ASO BSO / TSO BUSO Deeltijds leren en Werken POT Time-outprojecten Lagere school Welzijn: Voorzieningen Gesloten gemeenschapsinstelling

Label herstelgerichte school Criteria: scholen maken een document op Beschrijving van het implementatieproces Implementatie in het pedagogisch beleid Herstel in het schoolreglement / tuchtreglement Bekendmaking van de herstelgedachte (personeel,leerlingen, ouders, partners,… Procedures tot herstel Herstelervaringen (casussen) Intervisie / verdere groeikansen

Effect op de hele schoolgemeenschap Grote dynamiek bij de kerngroep Grote impact op schoolklimaat (scholen doen grote inspanningen om ook het preventieve luik aan te pakken) Minder tuchtdossiers / minder interventies /minder uitsluiting Grote tevredenheid bij ouders (door grote betrokkenheid) Educatieve meerwaarde voor jongeren (herstel als een kans) Pedagogisch verantwoordelijken / leerlingenbegeleiders worden een heel stuk ontlast. (meer gedeelde verantwoordelijkheid) …

Meer info: www.ligand.be Stijn.deprez@ligand.be 0491.56.98.86

Er is sprake van diepgaande veranderingen wanneer mensen die binnen de school verantwoordelijkheid dragen … … (meer) openheid tonen voor een bepaalde problematiek: ze willen er meer over weten, zijn bereid om er zich rond bij te scholen, dragen bij tot het intern debat, lezen er over, gaan er over in gesprek (formeel en informeel), …; - … een bestaand probleem ook zelf als een probleem gaan omschrijven maar dan wel op zodanige wijze dat ze hun eigen verantwoordelijkheid blijven zien; - … bereid zijn tot zelfreflectie en zelfevaluatie: ze zijn gemotiveerd om hun eigen denken en doen te kritisch te bevragen en willen hieruit lessen trekken; - … zich bereid tonen tot het innemen van een ander perspectief: al worden ze zelf door het thema geraakt, toch kiezen ze er voor om het onderwerp/probleem vanuit een andere hoek te bekijken (vb. leerlingenperspectief, ouderperspectief, directieperspectief, slachtofferperspectief, daderperspectief, …); - … de inspanning willen doen om nieuwe ideeen te helpen uitwerken; - … interesse tonen voor nieuwe aanpakvormen, deze aanleren en ook durven toepassen; - … dezelfde onderwerpen op een andere manier gaan bekijken, bespreken en behandelen; - … hun eigen handelen en de manier van (samen) werken anders gaan organiseren of aanpakken; - … hun persoonlijke doelstellingen verbinden met de doelstellingen van het beleid; … Uit: Gie Deboutte ‘Handreiking voor een daadkrachtig schoolbeleid ‘