Schrijfdossier of schrijfportfolio? Geppie Bootsma & Carien Bakker Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Programma Leerlingen over schrijfvaardigheid Experiment met een andere aanpak Schrijfvaardigheid in nederland Schrijfdossier of schrijfportfolio? Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Vraag Hoe ervaren leerlingen hun schrijfonderwijs? Een aantal uitspraken. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Zo klaar is de tekst. Nu nog even een bouwplannetje erbij. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Bij Nederlands vind ik dat het onderwerp vaak heel saai is: ‘kant-en-klaarmaaltijden, commentaar bij voetbalwedstrijden, wildplassen’. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Ik vind het best moeilijk om eens andere zinnen te formuleren, maar daar hebben we het nooit over. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Als ik het de eerste keer fout heb gedaan, kijk ik wel, want ik wil het de tweede keer wel goed doen. Maar dat is alleen om een voldoende te halen. Niet om te leren. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Dan zeggen ze: je moet zelfstandig werken en dan komen ze iedere keer bij je langs. Dat is ook irritant. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Karakterisering leerlingervaringen Leerlingen werken slaafs aan opdrachten die de docent Nederlands voor hen heeft bedacht, ook al zien zij het nut er niet van in. Leerlingen hebben soms concrete leerdoelen, maar leeractiviteiten sluiten hier niet op aan. Leerlingen lijken niet gemotiveerd te zijn.  hoe maken we er actieve leerlingen van die leren van het schrijven, zicht krijgen op hoe ze zich ontwikkelen? Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Een experiment Leerlingen mochten een schrijfproduct gemaakt bij een ander vak opnemen in schrijfdossier Nederlands, moest zijn een betoog, beschouwing of uiteenzetting Geen geschikt product? Dan de schrijfopdracht van de docent Nederlands Leerlingen namen de schrijfproducten mee naar de les Nederlands. In tweetallen overlegden en beslisten of producten geschikt waren voor het dossier; veranderingen of eventueel nieuwe opdracht Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Opvallende ervaringen Bijna alle leerlingen hebben een bestaand schrijfproduct opgenomen in het schrijfdossier Leerlingen vinden het geen bezwaar om een tekst te herschrijven (vanwege tijdswinst, effectieve studietijd) Leerlingen vinden het prettig om een onderwerp waar ze zich al in hebben verdiept nog verder uit te diepen in plaats van krampachtig te zoeken naar een nieuw onderwerp. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Ervaringen - vervolg Leerlingen krijgen en nemen zelf verantwoordelijkheid (wel/niet voor het schrijfdossier); gedeelde sturing i.p.v. docentsturing. Leerlingen reflecteren op natuurlijke wijze op een metaniveau op de leerstof over tekstdoelen en –structuren. Natuurlijke interactie met de docent (kan deze tekst? is dit nu een betoog?). Leerlingen brengen zelf problemen in, maar dragen ook oplossingen aan. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Ervaringen - vervolg Transfer naar andere vakken wordt gestimuleerd. Docent krijgt inzicht in wat de leerlingen zoal schrijven bij verschillende vakken. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Korte karakterisering schrijfonderwijs Nederland Leerlingen verzamelen schrijfproducten in een schrijfdossier. Leerlingen werken daarbij van product naar product. Docent bepaalt welke teksten de leerling schrijft. Alle leerlingen maken dezelfde opdrachten. Soms wel wat vrijheid in kiezen van onderwerp. Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase De docent beoordeelt de teksten en let daarbij op het eindproduct en niet op het schrijf- en ontwikkelingsproces. Leerlingen praten weinig met docent of medeleerlingen over hun schrijfproducten en schrijfproces. Feedback is vaak schriftelijk. Docenten maken geen gebruik van het vele schrijfwerk dat leerlingen bij de andere vakken verrichten Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Met een opdracht als in het experiment zijn we op weg naar een schrijfportfolio. Wat is een schrijfportfolio? En wat zijn de verschillen met een schrijfdossier? Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Portfolio Leerling brengt zichzelf in beeld: - Wat kan ik? - Wat moet ik nog leren? Leerling stelt doelen - Waar wil ik aan werken? - Hoe ga ik dat doen? Leerling verzamelt bewijzen - Beslissen wat in de map komt - Verantwoorden Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase Portfolio - vervolg 4) Leerling presenteert - aan medeleerlingen - aan zichzelf 5) Feedback - door leerling zelf - door docent 6) Beoordeling - vergeleken met eindtermen - vergeleken met beginsituatie Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase

Verschillen tussen dossier en portfolio Doel Activiteiten leerlingen Zelfstandigheid / verantwoordelijkheid Visie op schrijfvaardigheid Inhoud Proces Beoordeling en reflectie Didactiek Expertisegroep Nederlands in de Tweede Fase