Startconferentie 25 maart 2010 Don Berghuijs directeur veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond en voorzitter stuurgroep transport en veiligheid Startconferentie 25 maart 2010

Via reggio afgelopen zomer Nog niet zo lang geleden mocht ik deelnemen aan een bestuurlijk overleg met de minister van V&W over de risico’s van het transport met gevaarlijke stoffen door Rotterdam CS. Inzet van het overleg was de reductie van het groepsrisico ondermeer door “bonte treinen te voorkomen en de inzet op bleve vrij rijden van de treinen met gevaarlijke stoffen en ter verhoging van een effectieve response het aanleggen van een watermistsysteem. In het overleg merkte de directeur van Prorail op dat dergelijke oefeningen in Europa niet voorkomen gezien het niveau van veiligheid. Enige weken later was er het treinongeval in Via Reggio in Italie. Ik werd in de vroege ochtend gebeld door rampenprofessor Ben Ale, met de vraag: hoeveel heb je ervoor betaald om jouw gelijk te bewijzen? Werken aan veiligheid is niet iets voor bange mensen, maar het gaat erom om nuchter vooral transparant om te gaan met risico’s. Dat wil zeggen een goede risico-analyse en beoordeling, een gedegen afweging van de risico’s in relatie tot andere maatschappelijke belangen, het vervolgens transparant communiceren en het daarbij bieden van handelingsperspectieven voor de bevolking, in het bijzonder de omwonenden. In febr 2003 was er de brand in de metro van het Zuid-Koreaanse Daegu die 189 mensen het leven heeft gekost. Ik werd ondervraagd door RTL-4 over de situatie in de Metro van Rotterdam. Afgerekend met de “grote leugen”dat de hulpdiensten het restrisico wel afdekken. Metro een van de meest veilige vervoersmodaliteiten gemeten naar het aantal slachtoffers per reizigers kilometer, maar als het fout gaat gaat het ook fout. Dat kan dus ook in Rotterdam gebeuren. Was wel trots op mijn media optreden. Politiek en bestuur minder! VER Rotterdam CS worst case scenario. Slachtoffers moesten eruit. Geheime brief, uiteindelijk gewoon gepresenteerd in de gemeente4raad en iedereen snapte het. Nuchter omgaan met risico’s maar wel transparant.

Via Reggio afgelopen zomer

Via Reggio afgelopen zomer

Barendrecht afgelopen najaar. Beveiligingssysteem. Had zeer dramatisch kunnen aflopen. Nog in afwachting van de uitkomsten van de diverse onderzoeken.

Deze tekening geeft dillema's aan bij transport gevaarlijke stoffen Deze tekening geeft dillema's aan bij transport gevaarlijke stoffen. Binnensteden worden verdicht, vooral in de buurt van stationslocaties. Door enkele steden in Zuid-Holland gaan echter grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Belangrijk is dat het locale bestuur een bewuste afweging maakt. Hoe verhouden de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen zich tot de lokale veiligheidssituatie? Provincie Zuid-Holland pleit voor minder vervoer van gevaarlijke stoffen door binnensteden. Dit betekent extra infrastructuur voor goedenvervoer over het spoor. Maar in Nederland willen we wel veel op een beperkte opppervlakte.

Veiligheidsregio Risico inventarisatie Besluit externe veiligheid inrichtingen adviesrol voor de gemeenten Risico communicatie Incidentbestrijding Wellicht hier iets opnemen over de wijzigingen (in verantwoordelijkheden) als gevolg van de Wet op de veiligheidsregio. Veiligheidsregio's en provincie zullen komende tijd hun nieuwe rol in moeten gaan vullen. Mede daarom is het goed dat er nu een gezamenlijk programma is. Goede ervaringen met “waterproof” om thematisch zaken op te pakken.

Doelen jaar van transport en veiligheid Verbetering (voorbereiding op) rampbestrijding door samenwerking vier veiligheidsregio's en provincie; Veiligheidszones langs transportassen voor vervoer van gevaarlijke stoffen ruimtelijk borgen; Inwoners van Zuid-Holland informeren over transportrisico's, de overheidsmaatregelen ter beperking risico's en handelingsperspectief bij ongeval met gevaarlijke stoffen; Inwoners van Zuid-Holland informeren over plannen om het transport van gevaarlijke stoffen veiliger te maken; Samenwerking met de rijksoverheid bij het oplossen van veiligheidsknelpunten als gevolg van vervoer van gevaarlijke stoffen door dichtbevolkte gebieden (denk aan spoortransport door Drechtsteden, Gouda en Rotterdam).

Vier gezamenlijke projecten Incidentscenario Scheiding bron en kwetsbare objecten Risicocommunicatie Rampenoefening

Incident scenario

Project Incidentscenario De doelstelling van het project Incidentscenario is tweeledig: Inschatting maken van de consequenties en de te nemen voorbereidende maatregelen. Meer inzicht verkrijgen in de bovenregionale risico’s De afgeleide doelstellingen zijn: Input leveren voor een bovenregionale rampenoefening (veerkracht en anticipatie) Het opdoen van ervaring t.b.v. het opstellen van een regionaal risicoprofiel en de provinciale risicokaart. Product: Bovenregionaal incidentscenario

Scheiding transport en kwetsbare functies Doelen: Robuust netwerk voor vervoer van gevaarlijke stoffen in Zuid-Holland. Aangewezen gebieden voor concentratie van de risicovolle industrie goed ontsloten. Het oplossen en voorkomen van externe veiligheidsknelpunten. Duidelijkheid over de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden langs weg, spoor en water in verband met externe veiligheid (waar wel gevolgen en waar niet). Vrijgekomen ruimte voor de ruimtelijke ontwikkeling

Risicocommunicatie Doelen: vergroten van het (risico-)bewustzijn en de zelfredzaamheid door transport en opslag van gevaarlijke stoffen. bewustwording eigen verantwoordelijkheid bij calamiteiten en noodsituaties (en de voorbereiding op dergelijke situaties); bewust maken van de beschikbare informatie over risico’s van het transport en opslag van gevaarlijke stoffen; Inzicht geven in de voorbereidingen en maatregelen die de overheid en hulpdiensten treffen; Inwoners een concreet handelingsperspectief bieden bij ongevallen rondom transport en opslag van met gevaarlijke stoffen (bevorderen zelfredzaamheid).

Resultaten project risicocommunicatie Kant en klare teksten voor bewoners over risico’s van transport en opslag van gevaarlijke stoffen inclusief concrete handelingsperspectieven; Q&A’s voor gemeenten en andere overheden ter ondersteuning van de risicocommunicatie richting burgers; Risicocommunicatie op natuurlijke ‘aanhaak’momenten; Website met compleet informatieoverzicht.

Bovenregionale oefening Kern van het project Organisatie van een bovenregionale oefening op basis van het project bovenregionaal incidentscenario Bewustwording bij bestuurders van taken en verantwoordelijkheden en mogelijkheden Stimuleren van de bovenregionale samenwerking

Samenhang van de projecten pro-actie scheiding bron en kwetsbare objecten (Basisnet) Programma communicatie startconferentie en bestuurlijke conferentie Incident scenario Rampenoefening Risico-communicatie Burgers

Vragen? De programma-organisatie transport en veiligheid Zuid-Holland is bereikbaar via transportenveiligheid@pzh.nl Telnr: 070 – 441 8469