Kees Versluijs, Jaap Bogte, Huub van den Broek Monitoringactie over 2009 fdg

Bodemkwaliteitsbeleid Waarom monitoring ? Bodem-beleid Worden de doelstellingen gehaald ? Monitoring strategie Bewerken gegevens Rapportage en evaluatie Formuleren doelstellingen Beleidscyclus Bodemkwaliteitsbeleid Verzamelen gegevens Vaststellen te monitoren doelstellingen Opstellen indicatoren Organisatie database systemen (GLOBIS, BISsen) Standaardisatie UBIs, onderzoeksprotocollen Uitwisselingsprotocollen SIKB Monitoring actie Opstellen LDB Opbouw kostendatabase Opbouw Stoffen database Figurengenerator Kosten model Model doorstroming bij onderzoek Karakteristieke risiconiveaus Geografische analyse Jaarrapportage MKBA Budgetverdeling Milieubalans Communicatie MNC Scenario’s haalbaarheid doelstellingen Inschattingen potentieel voor stagnatie (gebieds-inrichting, pijpleiding-straten, kwaliteit leefomgeving, vastgoed-waarde) Maatschappelijk belang, relevantie Politieke, economische, technische haalbaarheid Beleidsnotities, regelingen, wetten Verantwoordelijke partijen . Prioriteiten, Budgetten, Mijlpalen, Communicatie, Differentiatie

Algemene opzet monitoringactie Cursus Controle van de gegevens Proefdraai na cursus / zonodig overleg over wijze aanlevering Laatste controles en levering uiterlijk 15 januari 2010 aan RIVM: Kees.Versluijs@RIVM.NL of Jaap.Bogte@RIVM.NL Monitoring gegevens + ingevulde enquête

Monitoringgegevens Omschrijving indicatoren zie: Handboek Informatiebeheer bodem http://www.bodemloket.info/handboek Wijziging ten opzichte van 2008: Toevoeging soorten risico (humaan, verspreiding, ecologisch) Wijziging in coderingen

Aanlevering monitorringgegevens met XML en Excel-file MonRap SIKB-Monitoring.XML bevat alle voor monitoring benodigde gegevens op locatieniveau De Excel-file MonRap.XLS bevat de tellingen voor de monitoringresultaten weergegeven in draaitabellen - voor eigen controle

Hoe passen de verschillende onderdelen in het proces ? LIB controle tool > vóór aanmaak XML XML-files > aanlevering LIB-rapportage tool / MonRap > controle tellingen en evt. aanpassingen Indicatorenoverzicht > Jaarverslag Enquête, voorbeeldlocaties > Jaarverslag Figurengenerator > Bestuursrapportage

Landelijk jaarverslag 2009 voor de Tweede Kamer Werkproces bij BO: inventarisatie, onderzoek, sanering, nazorg Data Gbis db systeem (Globis en BIS met monitoring-functie) Landelijk overzicht van indicatoren door RIVM

Landelijk jaarverslag 2009 voor de Tweede Kamer Werkproces bij BO: inventarisatie, onderzoek, sanering, nazorg Data Gbis db systeem (Globis en BIS met monitoring-functie) XML- file LIB rapportagetool TXT- files MonRap excel file met data voor uitslag indicatoren per BO en draaitabellen Indi- catoren Landelijk overzicht van indicatoren door RIVM

Landelijk jaarverslag 2008 voor de Tweede Kamer Werkproces bij BO: inventarisatie, onderzoek, sanering, nazorg LIB-controle tool (webservice) Errors, warnings Data Gbis db systeem (Globis en BIS met monitoring-functie) XML- file LIB rapportagetool TXT- files MonRap excel file met data voor uitslag indicatoren per BO en draaitabellen Indi- catoren Landelijk overzicht van indicatoren door RIVM

Landelijk jaarverslag 2009 voor de Tweede Kamer Werkproces bij BO: inventarisatie, onderzoek, sanering, nazorg LIB-controle tool (webservice) Errors, warnings Data Gbis db systeem (Globis en BIS met monitoring-functie) XML- file LIB rapportagetool TXT- files MonRap excel file met data voor uitslag indicatoren per BO en draaitabellen Indi- catoren Landelijk overzicht van indicatoren door RIVM Lijst 2009 Files 2000-8 Excel- figuren Bestuursverslag van BO aan VROM/Bodem+ Bestuurs- verslagen van BO Figurengenerator Tijdreeksen met data van voorgaande jaren

Werkproces bij BO: inventarisatie, onderzoek, sanering, nazorg Landelijk jaarverslag 2008 voor de Tweede Kamer Werkproces bij BO: inventarisatie, onderzoek, sanering, nazorg LIB-controle tool (webservice) Errors, warnings Data Gbis db systeem (Globis en BIS met monitoring-functie) XML- file LIB rapportagetool TXT- files MonRap excel file met data voor uitslag indicatoren per BO en draaitabellen Indi- catoren Landelijk overzicht van indicatoren door RIVM Lijst 2009 Files 2000-8 Excel- figuren Bestuursverslag van BO aan VROM/Bodem+ Bestuurs- verslagen van BO Figurengenerator Tijdreeksen met data van voorgaande jaren 2000-2008: Bewaarde invultabellen en indicatorenlijsten 2000-2008: Actueel aangemaakte indicatorenlijst, MonRap Op basis van actuele gegevens in GBIS Op basis van vroeger vastgelegde monitoringgegevens

Wie voeren de verschillende acties uit ? Coördinatie LIB / Bodem+ /TAUW Inhoudelijke aansturing Werkgroep monitoring Acties Bodem+: Actualisatie en afstemmen info-systemen, uitwisselingsprotocollen, LIB-controletool Acties RIVM: verzamelen, globale controle, verwerken monitoringgegevens tot tabellen, figuren, kaarten, analyse Acties Tauw: Hoofdtekst jaarverslag, teksten voorbeeldlocaties Acties RIVM: Eindredactie, opmaak, foto’s, aanvullende teksten

Verwerking gegevens door RIVM Kerngegevens naar VROM februari 2010 Totaal overzicht indicatoren voor Jaarverslag Aanvullingen uit enquête (BUS, trends) GIS-analyse (zie Jv2008 blz.32) stand van zaken werkvoorraad (zie Jv2008 blz. 40) evt. kosten-baten balans voor 2009 (als MKBA)

Stand van zaken werkvoorraad, Jv2008 Tabel 3.4: Het Landsdekkend beeld, de nulmeting van de werkvoorraad in 2004 en de actuele werkvoorraad (eind 2008) Landsdekkend beeld en werkvoorraad bodemverontreiniging Aantal locaties Landsdekkend beeld 2004 615000 Door toetsingscommissie niet opgenomen in werkvoorraad - 190000 Totale werkvoorraad (nulmeting 2004) 425000 Voortgang werkvoorraad Afgevoerd uit werkvoorraad - situatie eind 2008 160.000 Categorieën vervallen na steekproefonderzoek 130.000 Voldoende onderzocht, gesaneerd, nazorg afgerond 30.000 Werkvoorraad eind 2008 265.000 Verdachte locaties 186.500 Lopend onderzoek 68.000 Lopende saneringen en nazorg 10.500 Totaal 425.000

Figuur Voortgang ten opzichte werkvoorraad

Figuur Bodemsanering en bodemgebruik (GIS-analyse)

Vervolg presentatie Aandachtspunten monitoringactie Hoe zit MonRap in elkaar ? Procedure aanlevering

Aandachtspunten uit evaluatie monitoringactie over 2008 (1) de systemen LIB-controle tool demotiverend veel waarschuwingen en deels irrelevant.Er werd een lijst gemist welke controlepunten wel / niet van belang zijn > selectie gegevens van belang voor monitoring De verschillende systemen leveren verschillende typen gegevens, dit compliceert de analyse, BIS4All voldoet niet op alle punten aan het SIKB protocol Versie beheer GBIS bij BO loopt vaak achter > bijhouden.

Aandachtspunten uit evaluatie monitoringactie over 2008 (2) MonRap De definitieve versie van Monrap kwam pas eind dec beschikbaar zodat er lang met concepten is gewerkt, dit maakte de controles ook lastig (maar webservices maken snelle actualisaties mogelijk!) Monrap is complex geworden, dit zou gestroomlijnd moeten worden > overzichtstabel, snoeien in draaitabellen De verschillende systemen leveren verschillende typen gegevens, dit compliceert de analyse , BIS4All voldoet niet op alle punten aan het SIKB protocol.

Evaluatie monitoringactie over 2008 (3) de aanlevering Niet alle BO hebben op tijd geleverd Niet alle BO hebben op locatieniveau geleverd Als op locatieniveau werd geleverd was de inhoud en kwaliteit divers, noodgedwongen duiken in de analyses nog steed groepen 'onbekend' en ‘(blank)’ op en hierdoor noodgedwongen extrapolaties om gaten dicht te breien (> bij DUBI, coordinaten, oppervlak, grondwater, hoeveelheden grond, huidige en toekomstig gebruik)

Evaluatie aanlevering over 2008 (4) de ligging van de locaties Coördinaten onbraken vaak onnodig en zijn later waar nodig nagevraagd en o.a. gebruikt voor analyses ruimtelijke segmenten, NOBO en beschermingsgebieden De onderverdeling in ruimtelijke segmenten is wel essentieel voor weergave financiering en vervangt de vroegere onderverdeling Wbb / ISV en SEB .

Evaluatie monitoringactie over 2008 (4) BUS Verwarring over gegevens BUS-meldingen. Navraag over 2007 leverde andere gegevens dan in 2007. Eigen coderingen van BO worden niet in standaard XML-levering opgenomen, maar zijn wel relevant > aanvullingen melden > errorlog

Aandachtspunten overgangssituaties door beleidswijzigingen urgentie > spoed, tellen taken >rapporten; nieuw: onderzoek en onderzoeksstype, tellen locaties vs contouren > locaties vs rapporten of onderzoeken, Wbb-ISV-SEB > stad-land-bedrijf, Beoordeling met maximale waarde ipv. bodemgebruikswaarde O2: schatting verdeling uitgaven.

MonRap driedeling werkbladen excel-file De gegevens in werkbladen Locaties, VerontrCont, Finan, SaneringCont, Nazorg, Besluit De resultaten voor de indicatoren met alle bijbehorende onderverdelingen in 19 werkbladen Besluit1,..,B1.2 t/m It (voor indeling indicatoren zie Handboek Informatiebeheer Bodem). Werkbladen ‘Toelichting’, ‘Overzicht’ (vervallen sinds 2007: de werkbladen ‘Onbekend’ ter signalering van ontbrekende gegevens, nu via LIB-controletool)

Indeling tabbladen indicatoren Onderwerp Details Besluiten1 Besluiten per categorie Besluiten2 alternatieve telling indicatoren B1.2 HO-rapporten aantal, vervolg B1.3a OO-rapporten aantal, vervolg, convenanten B1.3b NO-rapporten B1.4a Beschikkingen ernstig geen vervolg aantallen, convenanten B1.4b oppervlakken B1.4c grondwatervolumes B1.5a1 Beschikkingen spoed aantal, milhyg/maatschappelijk B1.5a2 convenanten B1.5b oppervlakken en grondwatervolumes B2a Saneringen aantal, BUS, convenanten, milhyg/maatschappelijk, volledig/deel/fase B2a2 oppervlak, grondwatervolume, grondvolume B2a3 aanleiding, bodemfuncties B2a4 asbeststatus B3 Nazorgplannen soorten, duur, gebruiksbeperkingen O1 BPE (bodemprestatie-eenheid) index op basis van gesaneerd oppervlak, gron- en grondwatervolume O2 Uitgaven onderzoek/sanering/nazorg, landelijk/stedelijk/bedrijventerreinen It Saneringsvarianten, vrijkomende grond

>> verbeteren in GBIS Demo: MonRap Dubbelklikken op cijfers in draaitabellen geeft nieuw tabblad met overzicht van de gegevens van de betreffende locaties >> check >> verbeteren in GBIS

De regels voor de monitoring over 2009 Aanleveren per e-mail (evt. per FTP) aan RIVM uiterlijk op 15 januari 2010 Levering van: SIKB-XML-files (gezipt), zoals deze door GLOBIS en andere GBISsen kunnen worden aangemaakt. Eigen inspectie met MonRap.xls (aanmaken via de LIB rapportagetool) en toevoegen aan levering. Stuur beide zipfiles naar : Kees.Versluijs@RIVM.NL of Jaap.Bogte@RIVM.NL of Grote files via FTP in overleg met RIVM

Controles en proefdraai voor 15-1-2010 In nov - dec 2009 zelf controles uitvoeren op de gegevens in GLOBIS en BISsen. Hulp bij de controles: LIB-controletool, herstel in eerste plaats ‘errors’ MonRap.xls geeft overzicht indicatoren in draaitabellen. (1) Komt dit overeen met verwachte cijfers ? (2) Controle op logisch vervolg. (3) Hulp bij terugzoeken van locaties die fouten veroorzaken. Proefdraai en toelichtingen nu - half januari

Bijlagen bij monitoringgegevens Bijlagen (als van toepassing): (1) verklaring niet verholpen afwijkingen (2) ontbrekende gegevens (evt. schattingen) (3) eigen coderingen Vergeet de enquête niet

Webtools De LIB-controletool is te bereiken via: URL: http://www.sikb0101-libcontroletool.nl Inlognaam: controleur Wachtwoord: controleur De XMLreader is te bereiken via: URL: http://www.sikb0101-libcontroletool.nl/rapportagetool Inlognaam: monitor Wachtwoord: 2008monitor Problemen, vraag helpdesk: info@bodemloket.info of tel: (070) 37 35 123