Het belang van buitenspelen m.b.t. beweging en gezondheid Ruth Costers, 13 Februari 2009

Hou ze levendig, hou ze gezond! Cijfers: 4u/dag voor beeldscherm 1/4 jongens 1/6 meisjes voldoende fysiek actief

Hou ze levendig, hou ze gezond! Gezondheid ruim begrip Meer dan niet ziek zijn! Ook welbevinden, sociale en mentale GH Buitenspelen belangrijk voor ontwikkeling kind Motorisch Fysiek Sociaal Emotioneel … Invloed op gezondheid individu

Fysieke activiteit bij kinderen en jongeren Norm fysieke activiteit: 60’/dag <18j 30’/dag 18+ => bewegen is gezond en noodzakelijk om lichaam in ‘conditie’ te houden Specifiek voor jongeren: Sterke botten opbouwen Gezonde gewrichten Sterk hart Goede mentale gezondheid Voorkomt obesitas Buiten spelen zet kinderen aan tot meer beweging

Welke factoren beïnvloeden het gedrag? ASE-model en stadia van gedragsverandering (Prochaska en Diclemente) Precontemplatie Contemplatie Voorbereiding Actie Behoud Attitude Barrières Externe variabelen Sociale Invloeden Gedragsintenties Gedrag Vaardigheden Eigen Effectiviteit

Welke factoren beïnvloeden het gedrag? Attitude verwachting t.a.v gedrag en evaluatie van de voor- en nadelen Sociale invloed waargenomen gedrag van anderen en ervaren sociale norm Eigen effectiviteit inschatting van het eigen vermogen om een gewenst gedrag te stellen hangt af van: - vroegere ervaring - observatie van anderen - overtuiging - lichamelijke gewaarwording - attributiestijl

Omgevingsdeterminanten – niveaus Macro-niveau Meso-niveau Eigen organisatie Doelgroep Intermediairen

Omgevingsdeterminanten - niveaus 1) Aspecten van de doelgroep + individu in groep Intermediairen Einddoelgroep 2) Lokale situatie (meso-niveau) 3) Ruimere context (macro-niveau)

Problematiek overgewicht en obesitas Nederlands overbruggingsplan (2005) 5 belangrijke thema’s: Stimuleren borstvoeding Stimuleren buitenspelen Stimuleren ontbijten Reduceren gezoete dranken Reduceren tv-kijken

Weinig specifieke onderzoeken m.b.t. buitenspelen Studies Weinig specifieke onderzoeken m.b.t. buitenspelen Muller: bewegingsprogramma’s effect op overgewicht Klesges (1990): relatie tussen en Relatieve gewicht kind Oudergewicht Tijd buiten doorgebracht Activiteitenniveau kinderen

Studies Fitzgibbon (2004): onderzoek bij allochtonen groepen jongeren in Amerika Aandacht voor onmogelijkheid om buiten te spelen door o.a. onveiligheid, luchtverontreiniging, criminaliteit Extra - Allochtonen: welvarender land => calorierijker eten en weinig activiteit in vrije tijd Sociaal milieu speelt belangrijke rol!

Studies Studies (Ferreira et al., 2006) tonen aan dat omgeving correleert met het niveau van fysieke activiteit bij jongeren Heel wat determinanten hebben een invloed op dit buitenspeelgedrag! Thuis en schoolomgeving Fysieke activiteit van vader Tijd die buiten gespendeerd wordt Beleid van LO op school Steun belangrijke anderen * Opleidingsniveau moeder * Familiaal inkomen *: mogelijke determinanten bij adolescenten Buurt: belangrijk lage criminaliteitsgraad

Buitenspelen heeft zeker een invloed op de gezondheid van het individu Conclusie Buitenspelen heeft zeker een invloed op de gezondheid van het individu Om buitenspeelgedrag te bekomen dienen we rekening te houden met verschillende determinanten oa Fysieke omgeving (veiligheid, aanbod, …) Sociale omgeving (ouders, vrienden, jeugdbewegingen/-verenigingen e.d.,…) Persoonsgebonden determinanten

Proces Doelstelling buitenspelen formuleren op niveau van determinanten (infrastructuur, begeleiding, opvoeding, veiligheid, beleid gemeente,…) met aandacht voor voorlichting, voorzieningen en voorschriften Doelstellingen SMART formuleren (specifiek, meetbaar, aanvaardbaar, realistisch, tijdsgebonden) Acties plannen en uitvoeren Evalueren

Hoe strategieën bepalen? (1) Contextanalyse Einddoelgroep vs tussenpersonen Meso- en macroniveau Strategiebepaling Wat is ‘beste koop’? – oorzaken aanpakken (determinanten (gedrag en omgeving)) Belangrijke elementen: Voorzieningen Voorschriften Voorlichting

Hoe strategieën bepalen? (2) Werkzame elementen Persoonlijke en actieve betrokkenheid Ondersteunende maatregelen Concreet en korte termijn

Buitenspelen stimuleren is van belang, ook op het vlak van gezondheid!