Wat verdient aandacht als het gaat om duurzaam renoveren van historische gebouwen? 20 win-win strategieën Aantrekkelijk maken Over welke P hebben we het? EG Veel voorkomende oplossingen toegankelijk maken Duurzaamheids-ladder Provinciaal AG Samenwerking / integrale aanpak afdelingen zoals MONUMENTEN - MILIEU CG ME RW Goede voorbeeldprojecten Angst doorbreken! MM vertrouwen winnen! Omkeerbaarheid RM CG Project BK Wat precies als doelstelling Duurzaam? Wat is duurzaamheid? People? Planet? Prosperity? Project? sociale ecologische economische ruimtelijke kwaliteit energie 0?  bouwfysica! KD HV P P Duurzaamheid als keuze optie voor de koper van een huis Gebruiksgemak P Mooie oplossingen Resultaten bijeenkomst Duurzaam renoveren van historische gebouwen op 31 augustus 2009

Wat werkt stimulerend en belemmerend bij de duurzame renovatie van historische gebouwen? Onbekend maakt onbemind Stimulerend Belemmeringen Bestaande structuren wet & regelgeving monumenten: geen zonnepanelen op het dak milieu: afblijven van bomen Monitoring en evaluatie in de tijd Hier: Dit pand / aandacht realisatie! ook landelijk! NH angst buiten de wet te gaan Organiseren rondom een idee / ambitie Als het hier mag, mag het overal RW Bestuurlijk lef & ondersteuning van projecten gemeente provincie rijk Vet cool / HIP! Precedentwerking bewoner/ mens centraal BK Van elementen uit concept Vanuit daar Behoeftes Belangen Minister adopteert 20 projecten! JM pv cellen Maatschappelijk belang bomen Economisch belang - eigenaars - experts lange termijn integraal werken AH leem Wat is duurzaam? A: energieneutraal B: fijne dikke wollen trui architecten Wil & doorzetten duurzaamheidadviseurs ‘Trek een trui aan!’ Dogma NH bouwers kennis & lef MM AH Banken  geen follow up van initiatieven van het rijk Integrale aanpak vanuit een Toekomst- gebruikswaarde voor monumenten HV KD Bestaand denken  toekomst Kennis Bekendheid vergroten ambtenaren energie- neutraal VISIE ambitie monumenten bouw Wie houdt betrouwbaar overzicht? Gelegenheidsexcuus AH experts label van een gebouw pers? duurzame technieken politiek? ...... potje leeg ....! kopers? ambtenaren? bouwadviseurs? makelaars? oude materialen herontdekken financiële adviseurs? Resultaten bijeenkomst Duurzaam renoveren van historische gebouwen op 31 augustus 2009

Met wie willen we welke kennis en ervaring delen? Inhoudelijke kennis BKe internet platform Eigenaren van historische gebouwen stellen de eisen technische oplossingen overdragen JM HV RM symposium Rijksdienst AG BD - Monumentenzorg - Milieu - Eigenaar - Architect - Duurzaamheidsmensen Alle gemeenten kennisdelen met UHR/VNG Bouwend Nederland Provincie is innovatiever dan Rijk Certificering voor architecten EG CG INTEGRAAL Maatwerk Rijksoverheid  gelden continueren en kennis vasthouden Proces Ook voor kleine projecten x Monumentenwacht - vooral halen - brengen wat is misgegaan x Hele bouwketen AG NH RACM Betrekken Werelden verbinden x Ketenbinden x TV programma x Handboeken x Onderwijs - ROC - Hogescholen - TUS - Universiteit Versnipperde kennis CG BD LP Resultaten bijeenkomst Duurzaam renoveren van historische gebouwen op 31 augustus 2009

Op welke manier kunnen we kennis en ervaring delen? makelaars interesseren potentiële (ver)kopers loket bij gemeente het moet leuk / inspirerend zijn om naar gemeente te gaan e-boek met de voorbeelden, identificeren + classificeren van voorzieningen energiekaarten online, stromen inzichtelijk maken vraag/aanbod, Barry inventariseert concrete evaluatie van de performance (monitoring) (geen belanghebbenden) vastleggen kennis/ervaringen, video/filmopnames t.b.v. burgers/onderwijs (bouwkunde etc) goede keuze medium (mix), TV, krantenartikelen voorkomen concurrentie van netwerken / versterking zoeken doelen van netwerken definiëren voor wie welke kennis afstemmen doelstellingen, bundelen meetbaar maken van doelen (definiëren) evt. bijstellen doelen strategie bepalen om doelgroepen te bereiken interesse kweken (hoe) markt interesseren goed voorbeeldenboek duurzaamheidskeurmerk (bordje a la monumenten vergroten van kennis bij marktpartijen zichtbaar maken van voorzieningen / folders plaatje! excursies voor basisscholen en beroepsopleidingen makkelijk / aantrekkelijk maken communiceren van voordelen (woonlasten/comfort) financieringsvoordelen maatwerkaanpak (scan) Engeland is ver door verplicht label RW AG NH EG BKe EG BK PR JM BKe JM PR ME JM ME BD PR CG MM JM CG AH RM LP AH Resultaten bijeenkomst Duurzaam renoveren van historische gebouwen op 31 augustus 2009