MET ERKENDE VLUCHTELINGEN SAMENHUIZEN MET ERKENDE VLUCHTELINGEN

DOEL: ONDERSTEUNEN VAN BURGERINITIATIEVEN DIE HUISVESTING ZOEKEN VOOR ERKENDE VLUCHTELINGEN

3 WERKVORMEN Woonclub Onderverhuren als vzw Doorgangs- woning

Wat kan WGBG voor mijn initiatief betekenen? VERSTERKEN Persoonlijke begeleiding Vormingen VERBINDEN Burenpagina Werkbezoeken Jaarlijkse netwerkdag INSPIREREN Infoavonden Sociale media Krantjes

4e WERKVORM: SAMENHUIZEN MET ERKENDE VLUCHTELINGEN

Samenhuizen is niet hetzelfde als tijdelijke opvang! Mag ik erkende vluchtelingen tijdelijk onderdak bieden in mijn woning? ->Ja referentieadres bij het OCMW laten plaatsen bijdragen aan kosten mag (elektriciteit, eten, …) wederdiensten vragen mag niét -> valt onder de arbeidswetgeving

SAMENHUIZEN, WAT IS DAT? Begrip dat meerdere ladingen dekt Binnen het WGBG project: langdurig verblijven in één woning samen met erkende vluchtelingen waarbij men naast de privéruimten mogelijks een aantal leefruimten deelt

SAMENHUIZEN, WAAROM? Sociale meerwaarde bevordert de integratie bestrijdt de vereenzaming Economisch voordeel hoeft niet meteen alle apparaten aan te kopen bijverdienste voor huiseigenaars Voordelen voor de gemeente verlaagt de druk op de traditionele huurmarkt verdichting = klimaatdoelstelling minder druk op de traditionele welzijnszorg

SAMENHUIZEN, MAG DAT? Situatie 1: Wat als ik samen met een erkend vluchteling (waarmee ik geen relatie of familiale band hebt) een woning wil huren en daarbij sommige ruimtes deel? Situatie 2: Wat als ik huiseigenaar ben en ik wil een vrije kamer in mijn eigen woning verhuren aan een erkend vluchteling?

SAMENHUIZEN, MAG DAT? Twee grootste obstakels: Stedenbouwkundige regelgeving Impact op het inkomen

STEDENBOUWKUNDIGE REGELGEVING Stedenbouwkundig bestaat de term samenhuizen niet De meeste woningen in Vlaanderen zijn ééngezinswoningen: een huis of appartement met één huisnummer waarin maar één gezinseenheid mag wonen Samenhuizen met meerdere gezinseenheden in een ééngezinswoning mag niet Controle gebeurt bij een bezoek van de wijkagent (gemeente) of tijdens een wooninspectie (gemeente / Vlaanderen)

WAT IS EEN GEZIN? Geen éénduidige definitie -> afleiden uit de praktijk en de rechtspraak Worden altijd als gezin beschouwd: gehuwden of wettelijk samenwonenden & familieleden Kan ook als gezin worden beschouwd meerdere personen die duurzaam samenwonen in dezelfde woning en daar hun hoofdverblijfplaats hebben -> familiale of liefdesband tussen bewoners niet vereist mogelijke indicaties: één huurcontract, gezamenlijk huishouden, uit vrije wil, … mogelijke contra-indicaties: afzonderlijke huurcontracten, slot op de kamers, verschillende belcodes, de bewoners kennen elkaar niet, meerdere tellers voor energie, …

EN IN MIJN GEMEENTE? In praktijk: elke gemeente heeft zijn eigen voorwaarden en elke wijkagent, inspecteur of ambtenaar gaat hier anders mee om Bv: in Gent is samenhuizen in een ééngezinswoning mogelijk enkel indien alle inwoners gedomicilieerd zijn in de woning en er maar één geregistreerd huurcontract is -> online opzoeken of jouw gemeente bijkomende voorwaarden stelt -> navragen bij de dienst wonen / ruimtelijke ordening van je gemeente

SAMENHUIZEN, MAG DAT? SITUATIE SAMEN HUREN KAMER VERHUREN STEDENBOUWKUNDIG JA, mits men jullie als één gezinseenheid beschouwt Neen, niet in een ééngezinswoning

VAN ÉÉN- NAAR MEERGEZINSWONING Om een deel van je eigen woning te verhuren moet je het aantal woongelegenheden uitbreiden Kamerwoning Opsplitsen

VAN ÉÉN- NAAR MEERGEZINSWONING stedenbouwkundige vergunning verplicht, ook zonder werken Elke gemeente heeft eigen voorwaarden Woonoppervlakte moet minstens 250 m² zijn Eén parkeerplaats per wooneenheid … In sommige gebieden of gemeenten is opsplitsing nooit vergunbaar

SAMENHUIZEN, MAG DAT? SITUATIE SAMEN HUREN KAMER VERHUREN STEDENBOUWKUNDIG JA, mits men jullie als één gezinseenheid beschouwt Ja, mits een vergunning als meergezinswoning

IMPACT OP HET INKOMEN meergezinswoning: elke gezinseenheid heeft een apart adres in het bevolkingsregister -> financieel onafhankelijk ééngezinswoning: alle bewoners in het bevolkingsregister worden beschouwd als één gezin samenwonend op één adres Geen impact indien men een arbeidsloon of een pensioen ontvangt Mogelijk zware financiële gevolgen indien men een vervangingsinkomen krijgt

IMPACT OP HET INKOMEN Leeflooncategorie: OCMW voert een sociaal onderzoek uit OCMW definitie samenwonen: “onder hetzelfde dak wonen van personen die hun huishoudelijke aangelegenheden hoofdzakelijk gemeenschappelijk regelen” Indicaties uit de rechtspraak: louter een economisch voordeel halen uit het delen van een woning is niet voldoende, het betreft bv. ook andere kosten delen zoals voeding, verzorging, & mobiliteit het samen gebruiken van functionele ruimtes zoals de badkamer of keuken volstaat niet, er moeten ‘betekenisvolle ruimten’ gedeeld worden het samenwonen moet een stabiel karakter in de tijd vertonen Echter: in praktijk beoordeelt elk OCMW dit anders en wordt de procedure niet overal correct toegepast (bv. ontbreken van een sociaal onderzoek, automatismen op basis van het bevolkingsregister, het aantal deurbellen, …)

IMPACT OP HET INKOMEN Werkloosheidsuitkering, Ziekte- en invaliditeitsuitkering, … : automatisch als samenwonend beschouwd Maar: je kan het tegendeel bewijzen (o.a. een huurcontract, een aparte kamer hebt en je huishouden niet hoofdzakelijk gemeenschappelijk voert, …) Inkomensgarantie voor Ouderen: verlaging indien men niet alleen woont, tegendeel bewijzen is niet mogelijk …? -> vooraf toetsen bij het OCMW of bij andere bronnen van vervangingsinkomens

SAMENHUIZEN, MAG DAT/KAN DAT? SITUATIE SAMEN HUREN KAMER VERHUREN STEDENBOUWKUNDIG JA, mits men jullie als één gezinseenheid beschouwt JA, mits een vergunning als meergezinswoning IMPACT OP INKOMEN NEEN, indien werk/pensioen MOGELIJKS, indien andere vervangingsinkomens NEEN

NIEUW: De Melding Tijdelijk Wonen stedenbouwkundige melding (eenvoudiger dan een vergunning) geldig in gans Vlaanderen sinds eind 2016 om een ondergeschikte wooneenheid te creëren binnen een bestaande woning (huis, appartement, …) met als doel erkende vluchtelingen te huisvesten (ook: asielzoekers die de opvang wensen te verlaten of mensen die acuut dakloos zijn wegens schade aan de woning) in te dienen bij je gemeente, die binnen de 30 dagen dient te antwoorden

Voorwaarden? Eén ondergeschikte wooneenheid ( = één extra ‘gezin’) Sluit fysiek aan bij de woning Max 1/3 van de volledige woonoppervlakte Max 3 jaar per woning Einde situatie eveneens melden

IMPACT OP HET INKOMEN Inwoner kan zich laten inschrijven op dit ondergeschikte adres en krijgt een aparte code in het bevolkingsregister -> volledig onafhankelijk inkomen Kadastraal inkomen blijft ook ongewijzigd want situatie is tijdelijk Mogelijks wél een impact op woonpremies, subsidies of fiscale voordelen -> nagaan bij je premieverstrekkers Een inwoner met schulden? Net als bij andere vormen van samenhuizen: risico voor de private delen van de inwoner + de gedeelde ruimtes -> Plaatsbeschrijving maken voor de intrek, aanduiden wat er van jou is en rekeningen bijhouden

SAMENHUIZEN, MAG DAT/KAN DAT? SITUATIE SAMEN HUREN KAMER VERHUREN MELDING TIJDELIJK WONEN STEDENBOUWKUNDIG JA, mits men jullie als één gezinseenheid beschouwt JA, mits een vergunning als meergezinswoning JA, met een vereenvoudigde melding IMPACT OP INKOMEN NEEN, indien werk/pensioen MOGELIJKS, indien vervangingsinkomens NEEN

Verhuren? Aan te raden! voorbereiding op de traditionele huurmarkt & promoot doorstroom Prijs zelf te bepalen, maar liefst niet meer dan 1/3 leefloon Huursubsidie aanvragen voor een kamer is mogelijk sinds 2019! Let op! Kwaliteitsnormen voor kamerverhuur & huurwetgeving naleven Standaard huurcontract Brandverzekering niet vergeten (zowel verhuurder als huurder)! Huurinkomsten zijn belastbaar -> langsgaan bij een verhuurdersbond / eigenaarsbond Huurinkomsten hebben mogelijks een impact op je eigen vervangingsinkomens

STAP-VOOR-STAP HANDLEIDING ORBIT vzw maakte een stap-voor-stap handleiding om uit te printen -> Bevat alle nodige documenten en is reeds gedeeltelijk voor je ingevuld www.woninggezocht.be/melding Indienen op papier bij woondienst (want geen architect vereist) -> sommige gemeenten vragen 50 euro via het digitale omgevingsloket kan ook

NOG EVEN DIT: Melding is nog vrij nieuw -> gemeente / dienst wonen / OCMW is nog niet overal op de hoogte Betrek ORBIT vzw bij het indienen van je melding zo weten wij of onze aanpakt werkt kunnen we bijspringen indien de gemeente of het OCMW vragen heeft (of weigert) kunnen we je helpen de perfecte huisgenoot uitkiezen via één van de burgerinitiatieven die we ondersteunen, Er zijn nog andere Vlaamse & gemeentelijke formules die samenhuizen mogelijk maken: zorgwonen (Vlaams), kotmadamformule (Leuven), hospitawonen (Gent), …

Aanbevelingen voor besturen Zorg dat je woondienst, OCMW, LOI, … op de hoogte is van deze nieuwe regelgeving Maak volop promotie voor deze nieuwe vorm van samenhuizen in je dorpskrant of stadsmagazine toevoegen aan je online website OCMW: Pas de sociale controle correct toe Zet samen met ORBIT vzw een MTW project op in je gemeente (bv. lokale infoavond voor eigenaars, …) @Vlaanderen: Verwijder de restrictie van 3 jaar ‘per pand’

CONTACT www.woninggezocht.be Nils Luyten Projectmedewerker ‘Woning gezocht, buren gevonden’ Nils@orbitvzw.be T (0032)-(0)2 – 213 0479 GSM (0032)-(0)472655245 www.woninggezocht.be

Handige links Stap-voor-stap handleiding Melding Tijdelijk Wonen Regelgeving Melding Tijdelijk Wonen (zie artikel 5/1. § 1.) Kwaliteitsvereisten kamerverhuur Afspraken maken tussen inwoners (zie blz 39) Model Huurcontract Juridische gids samenhuizen HoGent