In de vuurlinie van een pos Judith Declercq 1BaO a4
Wat is een problematische opvoedingssituatie? Een POS kan zeer uiteenlopende kenmerken en oorzaken hebben Niet gemakkelijk om eenduidige definitie te formuleren Volgens Ter Horst: “deze door de betrokkenen als nagenoeg perspectiefloos ervaren opvoedingssituatie, waar men zonder deskundige hulp van buitenaf niet in slaagt het geheel zodanig te veranderen dat het weer perspectief biedt.”
Wat is een problematische opvoedingssituatie? Binnen de Bijzondere jeugdzorg wordt een POS decretaal als volgt omschreven: “Een POS is een toestand waarin de fysieke integriteit, de affectieve, morele, intellectuele of sociale ontplooiingskansen van minderjarigen in het gedrang komen. Dit door bijzondere gebeurtenissen, door relationele conflicten of door de omstandigheden waarin zij leven.
Betreft het nu een POS of niet? Kijken naar: Breedte: gezinnen betreft met een veelheid van problemen op diverse gebieden: de zogenaamde ‘multiprobleemgezinnen’ Hoogte: de ernst van de problematiek bedoelt; de ernst zoals die wordt ingeschat door de omgeving (normen), maar ook de ernst waarmee de betrokkenen zelf op een bepaald moment hun problemen ervaren Lengte: slaagt op de chroniciteit. De problematische situatie bestaat al langer; gewoon op zich of door ontoereikend effect van geboden hulpverlening om welke reden dan ook. ..van het probleem
Betreft het nu een POS of niet? POS staat verder op de lijn dan: Een opvoedingsvraag Een opvoedingsspanning Een opvoedingscrisis Een POS onderscheidt zich van andere problemen in de opvoeding door het feit dat de situatie complexer en ernstiger is en langduriger aanhoudt.
Basiskenmerken van verantwoorde hulpverlening aan gezinnen in een POS verschillende aspecten verantwoorde hulpverlening: Subsidiair Aanklampend en tijdelijk Positief betrokken Emancipatorisch Gericht op het herstel van het gezin als systeem Integraal
Kijk vanuit de vier dimensies Taak van de maatschappelijk werker: overzicht te maken van het cliëntsysteem in zijn ruime context situatie te bekijken vanuit de 4 dimensies van het menselijk functioneren Dimensie van de feiten Psychologische dimensie Interactionele dimensie relationeel-ethische dimensie levert de maatschappelijk werker een overzichtelijk kader waardoor het inzicht in de complexe dynamiek van het gezinssysteem vergroot
Dimensie van de feiten Om iemands levensverhaal te begrijpen: Kijken naar de feiten die zijn/haar bestaan beïnvloeden: ziekte en gezondheid erfelijke belasting Werkloosheid Sociaal-economische klasse … Deze dimensie ordent ,met andere woorden, alle feitelijke gegevens, de concrete feiten, die zich in het leven van de mens hebben voorgedaan en zijn leven beïnvloeden. Het gaat hier dus om een aantal feitelijke gegevens en invloeden van buiten de mens.
Psychologische dimensie Kijken naar hoe deze mensen die feiten en gebeurtenissen uit hun leven verwerkt hebben: Welke gevolgen hebben die feiten gehad voor de persoonlijkheidsontwikkeling? Hoe voelen zij zich? hoe denken ze? hoe beleven ze zichzelf en de anderen? omvat dus alle invloeden in de mens. Deze dimensie focust op wat er zich in de mensen afspeelt aan gevoelens, behoeften, verlangens, angsten, motivaties, enz
Interactionele dimensie Hulpverlener moet letten op: Hoe mensen met elkaar omgaan Welke spanningen hun omgang oproept De gewoontepatronen Machtsverhoudingen Manier van communiceren Deze dimensie omvat invloeden tussen mensen. Het gaat hier om de tussenmenselijke communicatie en onderlinge beïnvloeding.
Relationeel-ethische dimensie Balans van geven en ontvangen Verhouding tussen rechten en plichten Belang van rechtvaardigheid Ouder-kind relatie Verwaarlozing vs verwenning Dit is de overkoepelende dimensie die verweven zit in de andere drie dimensies. In deze dimensie gaat het om de rechtvaardigheid in de relaties.