Een probleem van alle tijden maar nu een beetje meer Eenzaamheid Een probleem van alle tijden maar nu een beetje meer

Geschatte cijfers 20% van de Nederlanders heeft weinig binding met anderen 10% heeft geen echte vrienden 5-10% voelt zich vaak eenzaam 20-30% voelt zich tijdelijk of matig eenzaam Amsterdam heeft 80.000 eenzame mensen Cijfers verschillen per bron en per definitie

Eenzaam is niet altijd alleen Alleen is: geen mensen om je heen Eenzaam is het gevoel dat je er alleen voorstaat Alleen + eenzaam Alleen + niet eenzaam Niet alleen + eenzaam

Essentiële eenzaamheid Essentiele eenzaamheid is met het leven gegeven. Als de navelstreng is doorgeknipt ben je een ‘los’ individu. Ieder mens is ten diepste alleen. Dat voel je bijvoorbeeld bij ziekte of als je voor een belangrijke beslissing staat! Dit kan een thema zijn in het proces van volwassenwording.

Existentiële eenzaamheid Deze eenzaamheid is niet met het bestaan gegeven, maar doet zich voor in het leven zelf. Er gaat iets niet goed met of in relaties. Sociale eenzaamheid: er zijn helemaal geen of hoogstens functionele relaties Emotionele eenzaamheid: er zijn wel relaties maar er is geen goed contact (dat kan zelfs in het huwelijk zo zijn!)

Kern De kern van eenzaamheid is: je voelt je niet gehoord, gezien of begrepen, je hoort nergens (meer) bij. Je mist verbondenheid. Er zijn niet verbonden personen. Er zijn ook onverbonden, eenzame gezinnen. Denk aan asielzoekersgezinnen. Beide zijn er ook in de kerk! Eenzame eenlingen en eenzame gezinnen.

Gevolgen van eenzaamheid Stressklachten (ook lichamelijk) Teleurstelling (in mensen, in het leven, in God), boosheid Neerslachtigheid, onverschilligheid Zelfverwaarlozing Vluchtpogingen (verslavingen; zorgen dat je nooit thuis bent!)

Sociale eenzaamheid Denk hierbij bijvoorbeeld aan mensen die Alleen wonen (ongehuwd, gescheiden, na een overlijden  in de toekomst 40%!) Langdurig (lichamelijk of psychisch) ziek of gehandicapt zijn Oud zijn Werkloos zijn Apart, vreemd, moeilijk, sociaal zwak zijn

Emotionele eenzaamheid Denk hierbij bijvoorbeeld aan mensen die Psychisch tobben, identiteitsproblemen of geheimen hebben Al heel lang een kruis dragen waar iedereen aan gewend is, behalve zij zelf In een moeilijk omgeving wonen of werken of een moeilijk gezin of huwelijk hebben Het (weer) alleen zijn of oud zijn maar moeilijk vinden Mantelzorger zijn voor een demente partner

Alleen plus Een extra risico op eenzaamheid zit bij mensen die alleen leven plus bijvoorbeeld Pychisch ziek of somatisch ziek of gehandicapt zijn Seksueel anders zijn Oud zijn Asielzoeker zijn Verslaafd zijn

Levensovergangen Elke levensovergang kan eenzaamheid opleveren (dat is normaal, is soms zelfs leerzaam, maar het kan te veel worden). Denk aan: naar een andere school gaan; op kamers gaan wonen; verhuizen; relaties verbreken; partner verliezen. Bij vluchtelingen is dit gestapeld!

Vroeger en nu In onze tijd is er meer eenzaamheid Individualisme Er zijn meer alleenstaanden Minder zorgende kinderen / familieleden Men zorgt hoogstens in eigen netwerken (familie, vrienden, soms ver weg zelfs). Men vergeet de directe omgeving en mensen zonder netwerk. Ieder is daar ook te druk voor.

Bijbelse motieven Deze twee fundamenten onder de oudtestamentische naastenliefde, waarmee we aan de slag moeten, zijn: Ieder mens is beeld van God en dus onze aandacht waard. Gods naam is: IK BEN ERBIJ. Mensen moeten aan ons zien dat wij die Naam kennen.

God kan troosten De essentiele eenzaamheid kan niemand voor een ander wegnemen; geen mens kan in de huid van een ander kruipen; ieder leeft zijn eigen leven. Gebed en voorbede zijn nodig. God kan het hart van een mens wél bereiken. Hij is de enige die de essentiele eenzaamheid dragelijk maakt; door genade mag iemand zich geliefd voelen; God legt verbondenheid. Zie bijv. Ex. 3:7-9, Psalm 139, Rom. 8:26

Werken aan eigen eenzaamheid Wie eenzaam is, moet zelf aan de slag. Essentiele eenzaamheid kun je aanvaarden met God! Hij geeft mij vandaag niet alleen hét maar ook míjn leven. (En wat mag ik vandaag van Hem ontvangen?) Iemand kan zélf iets doen aan zijn eigen existentiële (sociale, emotionele) eenzaamheid.

Wat kan iemand dan zelf doen? Niet afwachten maar initiatieven nemen; niet alleen willen ontvangen maar ook willen geven (wie kan ik vandaag blij maken…?) Trouw zijn in (spaarzame?) contacten Gemeenschap / gezelligheid opzoeken (bijv. van de kerk)

Zelf doen Schaamte overwinnen en aan de bel trekken als het moeilijk is Nooit claimen of klagerig doen, dat schrikt anderen af Sociale media bieden leuke contacten op afstand (bijv. met kleinkinderen) maar heffen eenzaamheid niet echt op.

Wij kunnen ook helpen Sommige eenzame mensen redden het gewoon niet alleen en hebben hulp nodig. Ieder kan persoonlijk actief omzien naar anderen: zoek contact als je mensen een poosje niet gezien hebt; doe dat ook bij mensen die door ieder overgeslagen worden.

De eenzame ander bereiken Er is geen recept voor omgaan met sociaal of emotioneel eenzame mensen. Luister naar hen! Helpen hen zichzelf te helpen. Vraag wat ze nodig hebben en kijk wat ze er dan zelf aan kunnen doen en wat jij daarbij voor hen kunt betekenen. Schakel eenzame mensen in voor klusjes en voor andere mensen. Laat ze iets voor jóu doen. Wees niet alleen herbergier maar ook barmhartige Samaritaan.

Draagt elkaars lasten Gal. 6:2 Een kerkelijke gemeente kan doelgroepen screenen en aandacht schenken aan eenzame mensen (pastoraat, lotgenotengroepen, netwerkjes opzetten) Er zijn ook doelgroepen buiten de kerk! Ook een organisatie als de NPV kan dit doen. Doelgroepen screenen, mantelzorg ondersteunen of opzetten, vriendschap organiseren in buddyzorg