Gewoon pubergedrag? Over Eigenheid en eigenwaarde Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Veerkrachtige personen 4 kenmerken: Emoties regelen: begrijpen wat je voelt en waarom, gevoelens kunnen toelaten en verdragen zonder erdoor overspoeld te worden of zonder ze weg te stoppen Eigenheid en eigenwaarde: weten wie je bent en daar een positief gevoel van eigenwaarde aan ontlenen Gedrag sturen: in staat zijn om je eigen gedrag en impulsen te sturen, jezelf in de hand kunnen houden Relaties: in staat zijn om veilige relaties aan te gaan, waar je steun aan ontleent Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Veerkrachtige personen 4 kenmerken: Emoties regelen: begrijpen wat je voelt en waarom, gevoelens kunnen toelaten en verdragen zonder erdoor overspoeld te worden of zonder ze weg te stoppen Eigenheid en eigenwaarde: weten wie je bent en daar een positief gevoel van eigenwaarde aan ontlenen Gedrag sturen: in staat zijn om je eigen gedrag en impulsen te sturen, jezelf in de hand kunnen houden Relaties: in staat zijn om veilige relaties aan te gaan, waar je steun aan ontleent Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenheid & eigenwaarde Zoeken naar eigenheid en ontwikkelen van een positief zelfbeeld is ontwikkelingsopgave in de puberteit Problemen hierin leiden vaak tot psychische problemen Te weinig eigenheid: doorschieten in zich laten beïnvloeden en meeslepen Te kwetsbare eigenwaarde: doorschieten in onzekerheid, faalangst, perfectionisme, pleasend gedrag Oudertaak: loslaten (zodat kind ‘ik’ kan opbouwen), maar ook vasthouden, in de gaten houden (afgestemd op wat kind aan kan) Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Werkwijze en Afspraken Informatie & oefeningen Belang van vertrouwelijkheid Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Identiteit Wat is Identiteit? Zelfbeeld? Eigenwaarde? Eigenheid? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Oefening Wat begrijp jij onder Identiteit? Zelfbeeld? Eigenwaarde? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Wat is Eigenheid? Zelf-gevoel: een beeld hebben van wie je bent, waar je voor staat, wat je meningen, ideeën en opinies zijn; ‘iemand’ zijn, ‘je zelf’ zijn Continuïteit: een gevoel hebben steeds dezelfde persoon te zijn doorheen de tijd, van je kindertijd tot nu, ondanks het feit dat je tegelijk ook ontwikkelt Stabiliteit: een gevoel dezelfde persoon te zijn in verschillende situaties, ook al kan je je wel verschillend gedragen Flexibiliteit: je kunnen aanpassen aan omstandigheden, zonder daarbij het gevoel te verliezen dat je jezelf kwijt raakt of jezelf ‘verraadt’ Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Wat is Eigenwaarde? Eigenwaarde: de positieve of negatieve waarde die je toekent aan je zelf Identiteit = Eigenheid: wie ben jij? Hoe zie jij jezelf? Eigenwaarde: hoe tevreden ben je met jezelf? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Problemen met Eigenheid Twee uitingen: Je weet niet wie je bent, waar je voor staat en bent daarom beïnvloedbaar: te afhankelijk Je weet niet wie je bent, bent bang dat anderen je willen beïnvloeden en verzet je daarom koppig tegen elke beïnvloeding: te onafhankelijk Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Problemen met Eigenheid: oefening Als je als puber problemen hebt met Eigenheid, hoe zou dat er dan kunnen uitzien? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Problemen met Eigenwaarde Twee uitingen: Je voelt je onzeker, minderwaardig Je voelt je superieur, arrogant, onaantastbaar (of wisselingen) Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Problemen met Eigenwaarde: oefening Als je als puber een kwetsbaar gevoel van Eigenwaarde hebt, waar zou je dan allemaal tegenaan lopen? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Oefening Hoe zou je je kind beschrijven? Hoeveel eigenheid heeft je kind al? Waarom wel/niet? In welke situaties ‘verliest’ je kind zichzelf? Hoe stevig staat je kind in zijn/haar schoenen? Hoe kwetsbaar is zijn/haar gevoel van eigenwaarde? Welke invloed heeft dit op zijn/haar gedrag thuis, in de klas, bij vrienden? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Identiteit & puberteit Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Hormonen & hersenen Toename van testosteron Hersenen ontwikkelen Lichaam verandert Zorgt voor prikkel om te gaan exploreren, ontdekken Nodig om je ‘los te maken’, om ‘partners’ te zoeken buiten het eigen gezin Dieronderzoek: ratten waarbij testosteron kunstmatig laag wordt gehouden, komen niet ‘in de puberteit’, maar gaan ook niet actief ontdekken Hersenen ontwikkelen Je krijgt meer denkvermogens: je kan ‘abstract’ denken Wat als…? Hoe zou het zijn als…? Wie zou ik kunnen worden? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Ontwikkelingsopgaven Accepteren van veranderd lichaam: positief lichaams- en zelfbeeld Losmaken van ouders / gezin van oorsprong Zelfstandiger worden Keuzes maken voor (de rest van je) leven Problemen met Eigenheid en Eigenwaarde uiten zich onder invloed van de ontwikkelingsopgaven sterker in de puberteit Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenheid en puberteit Vicieuze cirkel: Vaak ga je als ‘ander’ daar bewust of onbewust ook op inspelen: overnemen Weinig eigenheid Niet stilstaan bij zelf Aanpassen Gericht op ander Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenheid en puberteit Vicieuze cirkel: Vaak ga je als ‘ander’ daar bewust of onbewust ook op inspelen: ‘laat maar’ ‘of ‘drammen Weinig eigenheid Afzetten tegen anderen Niets meer aannemen Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Oefening Herken je één van deze interacties met jouw kind? Hoe ga jij daarmee om? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenheid versterken 2 soorten jongeren: Te afhankelijk: te weinig durven vertrouwen op zichzelf, eigen mening en te veel gericht op de ander Te onafhankelijk: te weinig durven vertrouwen op anderen, te zeer op de eigen mening gericht en zich te veel afsluiten van beïnvloeding Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenheid versterken De 1e groep moet vooral op zichzelf gericht worden, om zo de eigen mening/wensen helderder te krijgen door zich expliciet af te vragen: wat vind ik hiervan? Wat wil ik zelf? Wat is mijn behoefte in deze situatie? De 2e groep moet vooral op de ander gericht worden, om zo (opnieuw) open te staan voor de input van anderen: wat vindt hij/zij precies hiervan? Waarom vindt hij/zij dat? Wat vind ik daarvan? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenwaarde en puberteit Pubers moeten een voldoende positief én realistisch gevoel van eigenwaarde ontwikkelen Een negatief gevoel van eigenwaarde betekent dat de jongere vooral aandacht heeft voor de eigen tekorten en/of dat de jongere veel meer belang hecht aan tekorten in zichzelf dan aan kwaliteiten Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenwaarde en puberteit Pubers gaan zich vaak vergelijken. Vaak heeft een negatief zelfbeeld betrekking op één (of meerdere) van de volgende gebieden: Uiterlijk Maatschappelijk succes Omgang met andere mensen Intelligentie De negatieve zelfbeelden die hierbij horen, zijn vaak: Ik ben lelijk of Ik ben onaantrekkelijk Ik stel niets voor of Ik ben saai Ik ben zwak of Ik ben minderwaardig Ik ben dom Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenwaarde en puberteit: vicieuze cirkel Negatieve gevoelens van eigenwaarde hebben impact op gedrag: Vermijden om dingen te doen uit angst dat het je niet gaat lukken Extreem je best doen Extra alert zijn op wat je negatief beeld bevestigt Buitenhouden wat je zelfbeeld ‘tegenspreekt’ (complimenten) Vaak houdt een negatief zelfbeeld zichzelf in stand Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenwaarde versterken Beter begrijpen waar je gevoel van eigenwaarde op ‘reageert’ Als je beter begrijpt waar je op reageert, kan je er iets aan doen 2) Door jezelf realistischer in te schatten 3) Door dingen te doen die je een positief gevoel van eigenwaarde geven Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenwaarde versterken: oefening Wat helpt jou als je negatief denkt over jezelf? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenheid en eigenwaarde van je kind ondersteunen en versterken Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenheid versterken Uiteindelijk zal je kind zelf in staat moeten zijn om eigen keuzes en beslissingen te nemen Twee valkuilen: Bij te afhankelijke pubers: neiging te veel zelf te doen en over te nemen Bij te onafhankelijke pubers: neiging om ze te veel los te laten en alleen te laten doen Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenheid versterken Laat je kind nadenken over wat zij willen door vragen te stellen Wat zou jij willen? Wat denk jij hierover? Stem af op je kind en met je kind. Denk na over wat je kind aan kan. Er is geen gulden regel wanneer kinderen al in staat zijn om bepaalde verantwoordelijkheden te nemen. De kunst is af te stemmen welke verantwoordelijkheid je kind al aan kan en welke verantwoordelijkheid je zelf in zijn/haar plaats moet nemen. Onderhandel, ga in gesprek Leg uit waarom je soms bepaalde beslissingen neemt die tegen zelfstandigheid ingaan Maak duidelijk hoe jouw inschatting is over wat goed is voor je kind, ook al is hij/zij het er niet mee eens Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenwaarde versterken Uiteindelijk zal je kind zichzelf voldoende realistisch moeten inschatten en daar een voldoende positief beeld aan ontlenen Twee valkuilen: Te veel meegaan, vb als je kind opgeeft ‘omdat ik toch niets kan’ Te veel tegen in gaan, vb complimenten geven die niet ‘landen’ Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenwaarde versterken Lang en moeizaam proces Iets veranderen in de kijk van je kind, waardoor hij/zij opnieuw met andere (mildere) ogen naar zichzelf kan kijken Iets veranderen in het gedrag, waardoor negatieve gevoelens van eigenwaarde minder impact hebben Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Eigenwaarde versterken Sta stil bij hoe je kind zichzelf ervaart en van waaruit het reageert (vb op kritiek) Probeer daar contact over te maken door iets terug te geven van hoe je denkt dat je kind dit ervaart Als je aansluiting vindt, breng een net wat andere blik / kijk in Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Oefening Kort rollenspel: Puber Ouder Situatie: een ‘vriendin’ heeft net een nare opmerking gemaakt over je nieuwe kapsel. Je bent erg gaan twijfelen aan jezelf. Als ouder probeer je je dochter te helpen wat afstand te nemen van die opmerking en het minder invloed te laten hebben op het zelfbeeld Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.

Slotoefening Wat neem je mee uit deze sessie? Waar wil je de komende week op letten? Kids@risk is een initiatief van de Viersprong, specialist in persoonlijkheid, gedrag en gezin.