Voorkom formuleringsfouten 1-1-2019 Voorkom formuleringsfouten Taalgebruik: geen moeilijke woorden Geen ontkennende vragen Geen vragen of antwoorden met vage telwoorden Geen lange vragen, geen motiveringen in vragen, > Geen dubbelzinnige vragen Geen dubbele vragen: meer dan een onderwerp tegelijk Geen vragen met feiten waarover discussie mogelijk is Geen vragen met mogelijk verschillende normen Geen suggestieve vragen Geen veronderstellende vragen Vermijd items met verschillende interpretatie-mogelijkheden Laat antwoorden aansluiten bij de vragen Laat antwoorden volledig en wederzijds uitsluitend zijn

Taalgebruik: geen moeilijke woorden, geen jargon 1-1-2019 Taalgebruik: geen moeilijke woorden, geen jargon Vindt U dat de Nederlanse politie een imago-probleem heeft? Welk oordeel heeft u over het totale functioneren van de politie? Denkt U dat de Nederlandse politie meer aandacht zou moeten besteden aan draaideur criminaliteit? Hoe acceptabel zijn de volgende maatschappelijke vraagstukken volgens u op dit moment in Nederland? Wat moeilijk is hangt uiteraard af van de respondenten: bedenk wel dat mensen die wetenschappelijk onderwijs hebben gevolgd slechts 10-15% van de Nederlandse populatie uitmaken

Oplossingen voor moeilijke woorden 1-1-2019 Oplossingen voor moeilijke woorden Gebruik een inleiding/omschrijving: Misschien heeft u wel eens wat gelezen over draaideur criminaliteit. Dat gaat over criminelen die worden opgepakt voor een of ander vergrijp, daarvoor worden gestraft, hun straf uitzitten in de gevangenis, maar meteen nadat zij worden vrijgelaten weer een of ander vergrijp plegen. Vindt u dat de politie meer aandacht moet besteden aan deze groep van criminelen? 1-1-2019

Geen ontkennende vragen 1-1-2019 Geen ontkennende vragen Vindt u niet dat er meer politie op straat moet komen? Vindt u niet dat de politie harder moet optreden? Makkelijk te verbeteren: Vindt u wel of niet dat de politie harder moet optreden? Ja, dat vind ik wel Nee, dat vind ik niet Dat hangt af van het soort geval 1-1-2019

Geen vragen of antwoorden met vage telwoorden 1-1-2019 Geen vragen of antwoorden met vage telwoorden Hoe vaak bent u slachtoffer geweest van de volgende voorvallen of misdrijven? Is dat vaak, soms of nooit? Fietsendiefstal Bedreiging Heeft u zelf wel eens last van uitlaatgassen in het verkeer? Is dat nooit, af en toe of vaak? Makkelijk te verbeteren: Hoeveel keer bent u in het afgelopen jaar het slachtoffer geweest van… Fietsendiefstal aantal: .. Bedreiging aantal: .. Inbraak in uw woning aantal:…. 1-1-2019

1-1-2019 Geen lange vragen, geen motivering in de vragen = geen dubbelzinnige vragen Hoe vaak heeft u aangifte gedaan bij de politie alhoewel u vindt dat de politie er toch niks aan doet? Makkelijk te verbeteren: Hoe vaak heeft u aangifte gedaan bij de politie van…? aantal: …. > indien meer dan 0 > In hoeverre bent u tevreden of ontevreden over de afhandeling van uw aangifte? tevreden/ontevreden/weet niet (meer) 1-1-2019

Geen motivering in de vragen = geen dubbelzinnige vragen 1-1-2019 Geen motivering in de vragen = geen dubbelzinnige vragen Vermijd het gebruik van samengestelde en dus lange zinnen die verbonden worden door: Vanwege Omdat Terwijl Wegens Alhoewel Aangezien Zodat 1-1-2019

Geen dubbele vragen: niet meer dan één onderwerp 1-1-2019 Geen dubbele vragen: niet meer dan één onderwerp Vindt U dat er veel jongeren in deze buurt zijn die over het algemeen veel overlast veroorzaken? Bent u zelf of is iemand uit uw omgeving ooit wel eens slachtoffer geweest van…..? In deze buurt kunnen jongeren uit verschillende culturen (Nederlanders, Marokkanen, Turken, Surinamers, Antillianen enz.) het over het algemeen goed met elkaar vinden. Bent u het eens of oneens met deze uitspraak?

Geen dubbele vragen: niet meer dan één onderwerp 1-1-2019 Geen dubbele vragen: niet meer dan één onderwerp Denkt u dat de volgende maatregel een bijdrage zal leveren aan de vermindering van het file probleem en het vergroten van de bereikbaarheid? … Blokrijden: een politievoertuig rijdt midden op de weg tussen de rijstroken met een vaste snelheid. De politieagenten zorgen ervoor dat niemand de politiewagen inhaalt en dat het verkeer erachter dezelfde snelheid aanhoudt. Hierdoor wordt de doorstroming op de snelweg verbeterd. Antwoordmogelijkheden: nee, ten dele, grotendeels, ja, weet niet 1-1-2019

Oplossingen voor dubbele vragen 1-1-2019 Oplossingen voor dubbele vragen Opsplitsen van de meerledige vraag in meerdere vragen: Hoeveel procent van de bevolking in uw buurt bestaat uit mensen die jonger zijn dan 25 jaar? Kunt u daarvan een schatting maken in percentages? … % Hoeveel van die jongeren veroorzaakt veel overlast? Kunt u daarvan een schatting maken in percentages? …% 1-1-2019

1-1-2019 Geen vragen met feiten waarover discussie bestaat of die onomstotelijk bekend zijn De toenemende criminaliteit in Nederland moet streng bestreden worden. Is iedereen het er over eens dat de criminaliteit toeneemt? Is het feitelijk zo dat de criminaliteit toeneemt? Is het zo dat zulks bij het grote publiek bekend is? Het verdwijnen van traditionele normen moet een halt worden toegeroepen. Is iedereen het er over eens dat traditionele normen verdwijnen? Wat verstaat eenieder onder traditionele normen? TENZIJ..de probleemstelling betrekking heeft op vermeende of gepercipieerde ontwikkelingen!

Geen vragen die refereren aan mogelijk verschillende normen 1-1-2019 Geen vragen die refereren aan mogelijk verschillende normen Voedt U Uw kinderen streng op? Wat is streng? Varieert de strengheid van de opvoeding met de leeftijd en sexe van de kinderen? Drink je wel eens alcoholhoudende dranken? Zo ja, hoeveel drink je dan gemiddeld per keer? heel veel, veel, matig, weinig, heel weinig… Dit soort vragen zijn vaak te algemeen geformuleerd. Dus, specifieker en zonder vage, multi-interpretabele antwoordmogelijkheden!!

1-1-2019 Suggestieve vragen Vindt U ook niet dat de politie zijn werk goed doet? deze vraag stuurt de respondent een bepaalde kant op plus de vraag bevat een ontkenning De suggestie zit soms in de antwoordmogelijkheden Hoeveel alcohol drinkt U per dag? Is dat … geen enkel glas/1-3 glazen/4-6 glazen/6-10 glazen

1-1-2019 Expres gebruik van suggestieve vragen: bij gevoelige vragen of taboe kwesties Bijna iedereen rijdt wel eens door een rood verkeerslicht. Hebt U dat ook wel eens gedaan? Ja, wel eens of nooit? Zo ja, hoe vaak heeft u dat gedaan in de afgelopen maand?’ Je hoort tegenwoordig heel verschillende meningen over de komst en aanwezigheid van etnische minderheden. Daarmee bedoelen we mensen die oorspronkelijk uit andere landen komen, zoals Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen. We willen graag weten wat u van hen vindt. In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over deze minderheden? De meeste Turken zijn niet te vertrouwen. De meeste Turken gedragen zich heel fatsoenlijk. Gebalanceerde schalen met afwisselend positieve en negatieve items: vermijd response set!!!! 1-1-2019

Geen veronderstellende vragen 1-1-2019 Geen veronderstellende vragen I: Hoe vaak brengt u uw kinderen met de auto naar een feestje? R: ???? Ik heb helemaal geen kinderen !!! Makkelijk te verbeteren: Heeft u kinderen, ja of nee? Heeft u kinderen onder de 18 jaar, ja of nee? Hoe vaak brengt u uw kinderen naar een feestje? Is dat altijd, vaak, soms, vrijwel nooit, of nooit? Is dat in alle gevallen, in de helft van de gevallen, in een kwart van de gevallen of nooit? 1-1-2019

1-1-2019 Vermijd items met verschillende interpretaties: punt vragen of punt items Ik vind D66 een aantrekkelijke politieke partij als iemand nee zegt, kan dat zijn omdat men D66 te links vindt, maar ook omdat men D66 te rechts vindt Vindt U dat de Nederlandse politie nuttig werk verricht? iemand zegt: nee, want ze houden te weinig mensen aan iemand zegt: nee, want ze houden te veel mensen aan Dit soort vragen zijn vaak te algemeen geformuleerd, dus specifieker!!

Laat antwoordmogelijkheden aansluiten bij de vraag 1-1-2019 Laat antwoordmogelijkheden aansluiten bij de vraag Vindt je het leuk op school? Nooit/soms/vaak/altijd Zijn er medeleerlingen met wie je niet zo goed op kunt schieten? Helemaal niet/een paar/een heleboel/alle medeleerlingen MAKKELIJK TE VERBETEREN 1-1-2019

Geef volledige set met antwoordmogelijkheden 1-1-2019 Geef volledige set met antwoordmogelijkheden I: Voelt u zich vaak, soms of zelden onveilig? R: ??? Ik voel me nooit onveilig!! Te verbeteren: Voelt u zich wel eens onveilig? Ja/Nee Voelt u zich vaak, soms of zelden onveilig? Hoe vaak voelt u zich onveilig? Is dat elke dag, een paar keer per week, eens in de week, eens in de maand of minder dan een keer per maand? 1-1-2019

Gebruik wederzijds uitsluitende antwoordmogelijkheden 1-1-2019 Gebruik wederzijds uitsluitende antwoordmogelijkheden Hoe lang kijkt u per dag naar tv? Is dat korter dan een uur, tussen 1 en 2 uur, tussen 2 en 3 uur? Te verbeteren: Is dat 60 minuten of minder, van 61 tot 120 minuten, van 121 tot 180 minuten? Of: Kunt u schatten hoeveel minuten u per dag in het weekend naar tv kijkt? Aantal minuten:… Kunt u schatten hoeveel minuten u op een doordeweekse dag gemiddeld naar tv kijkt? Aantal minuten: … 1-1-2019

Vraagvormen, antwoordmogelijkheden: analyse mogelijkheden 1-1-2019 Vraagvormen, antwoordmogelijkheden: analyse mogelijkheden Directe of indirecte vragen: nominale of ordinale antwoordmogelijkheden > meetmodellen die nominale of ordinale data veronderstellen Stellingen of Likert items: (quasi-) metrische antwoordmogelijkheden > meetmodellen die metrische data veronderstellen 1-1-2019

Logische opbouw Begin met een paar gemakkelijke, leuke vragen 1-1-2019 Logische opbouw Begin met een paar gemakkelijke, leuke vragen Bij elkaar horende vragen in een blok Logische volgorde, logisch voor de respondent Moeilijke en gevoelige vragen: voorzichtig inleiden, niet helemaal voor in, niet helemaal achterin de lijst

Uittesten van de vragenlijst 1-1-2019 Uittesten van de vragenlijst Altijd een proefenquête bij een klein aantal ‘echte’ respondenten Daarvoor eerst advies vragen aan enkele collega’s en mogelijke gebruikers van resultaten

Planning en organisatie van het veldwerk 1-1-2019 Planning en organisatie van het veldwerk Communicatiestrategie: aanschrijfbrief + folder Benaderingsstrategie Rappelstrategie Tijdsplanning rekening houden met vakanties hoe lang gaat het geheel duren? herhaald benaderen van non-respondenten (hoe vaak?) Panel-onderzoek: hoeveel tijd tussen de golven? Bij interviewers: selectie, training en supervisie Inschakelen computer 1-1-2019

Literatuur Dit college is o.a. gebaseerd op: 1-1-2019 Literatuur Dit college is o.a. gebaseerd op: H. ‘t Hart e.a. (2005) Onderzoeks-methoden. Meppel: Boom. R. Porst (2000) Zur Formulierung von Fragebogen-Fragen in de ZUMA-How-to-Reihe, nr. 2. P. Salant & D.A. Dillman (1994) How to conduct your own survey. New York: Wiley. E. Taylor-Powell (1998) Questionnaire design: asking questions with a purpose. Wisconsin: University of Wisconsin Extension.

Nuttige Internet-informatie 1-1-2019 Nuttige Internet-informatie Social Survey Section, American Statistical Association http://www.stat.ncsu.edu/info/srms/srms.html (Engelse) brochures over het maken en afnemen van enquêtes Homepage Don Dillman http://survey.sesrc.wsu.edu/dillman/ papers over post- en Internet-enquêtes