Communiceren met zorgverleners door Larissa Exalto Projectleider Longfonds

“De helft van alle klachten over de zorg gaat over bejegening “De helft van alle klachten over de zorg gaat over bejegening. Het kost veel zorgverleners moeite hun communicatie af te stemmen op de persoonlijke behoeften aan informatie en aandacht van de patiënt. En patiënten zelf doen weinig moeite die behoeften kenbaar te maken.” Dulmen, A.M. van Kom communiceren. Nijmegen; Radboud Universiteit, 2012

Waar loopt u tegenaan in het gesprek met uw arts/verpleegkundige/praktijkondersteuner?

Zelfmanagement

Wat willen patiënten? Patiënten willen dat er dat er naar hen geluisterd wordt en dat er begrip wordt opgebracht voor hun situatie en gevoelens (Mazzi 2011)

Waarom kunnen zorgverleners dit niet bieden? Empathie sneuvelt door efficiëntie en tijdgebrek Patiënten uiten hun zorgen zelden duidelijk Indirecte emotionele signalen worden niet opgepikt door arts

Gesprek met zorgverlener Tips Zet uw vragen vooraf op papier (domme vragen bestaan niet) Neem iemand mee (twee horen meer dan één) Verplaats u in uw zorgverlener Denk eraan dat u rechten heeft maar ook plichten. Geef aan als u iets niet helemaal begrijpt of twijfelt. Vat het gesprek aan het einde in uw eigen woorden samen. Zo kunt u samen met uw arts nagaan of u het begrepen heeft. Veel zorgverleners zijn ook bekend met patiëntenversie (en uiteraard de zorgstandaard). In patiëntenversie kan je aantekeningen maken (bijvoorbeeld vragen die je wilt stellen). Verder kan het handig zijn om je vragen vooraf op papier te zetten. Uw zorgverlener zorgt voor goede zorg om zo goed mogelijke resultaten te bereiken maar u kunt óók een belangrijke bijdrage leveren aan uw eigen zorg. Samen zorgen leidt tot de best mogelijke resultaten. U kunt zelf heel veel doen, veel meer dan u in eerste instantie misschien zou denken. Het helpt als u actief met uw zorgverlener overlegt wat voor u, in uw situatie het beste is om beter met uw ziekte om te kunnen gaan en over hoe u dat het beste kunt aanpakken. Denk aan beter omgaan met energie, stoppen met roken, bewegen, de juiste voeding en medicijnen gebruiken als afgesproken. Als u weet wat u zelf kunt doen, krijgt u meer grip op uw eigen leven. U heeft misschien een speciaal doel waar uw zorgverlener niet van op de hoogte is: Voor de één kan dat zijn, op vakantie kunnen gaan en voor de ander uitstapjes maken met de (klein)kinderen of gaan vissen met de buurman. Praat erover met uw zorgverlener. Hij of zij kan u helpen om uw eigen keuzes te maken. Dat draagt eraan bij dat u minder last heeft van uw ziekte en dat u langer fijne dingen kunt blijven doen. Belangrijk is ook om de afspraken die u samen met uw zorgverlener hierover maakt, na te komen. Heeft u last van bijwerkingen van uw medicijnen? Blijf er niet mee rondlopen maar neem contact op met uw zorgverlener. Dat kan uw huisarts, uw longarts maar ook uw apotheker zijn. Soms hebben uw longmedicijnen niet het goede resultaat. Dat zou eraan kunnen liggen dat u niet goed inhaleert. Vraag uw zorgverlener gerust om het u het inhaleren nog eens goed uit te leggen of om even met u te oefenen. Heeft u vragen? Neem contact op met uw zorgverlener of schrijf ze op en neem ze bij de volgende afspraak mee. Al deze dingen kunnen u helpen om zo min mogelijk last van uw aandoening te hebben. Al deze punten zijn niet altijd even gemakkelijk en gaan ook echt niet vanzelf. Vraag uw zorgverlener, maar ook uw omgeving, uw partner, u daarbij te helpen.

Wat onthouden we 10% van wat we lezen 20% van wat we horen 30% van wat we zien 50% van wat we horen en zien 70% van wat we met anderen bespreken 80% van wat we evalueren en nabespreken 90% van wat we anderen uitleggen

3 Goede vragen http://3goedevragen.nl/

Hoe neemt u regie? Piloot Co-piloot Stewardess Passagier Passagier: (opvolger) Luistert en voert uit. Accepteert de autoriteit van de zorgverlener en vertrouwt op zijn of haar expertise. Steward(ess): (raadpleger) Signaleert en hanteert routines, enkelvoudig (stelt wel vragen) Co-piloot: (beginnend participant) Signaleert en handelt meervoudig complex (hoe richt ik mijn leven in, diverse aspecten van leven met diabetes) Piloot: (ervaren participant) Regisseert, anticipeert, heeft benodigde kennis en vaardigheden, trekt alleen aan de bel wanneer het nodig is.

Wat biedt Longfonds om te ondersteunen? Patiëntenversies Online vragenlijst tool Een goed gesprek met uw arts

Online vragenlijst tool Longpanel: helft van de mensen met longziekte heeft nog vragen heeft na een bezoek aan zorgverlener. Mensen geven aan dat ze niet weten welke vragen ze moeten stellen en vergeten om bepaalde vragen te stellen. Behoefte aan ondersteuning om een actievere rol te spelen in het gesprek met hun zorgverlener. Gemaakt samen met ervaringsdeskundigen

Aan de slag! http://www.longfonds.nl/vragenlijst-arts Ter plekke samen een vragenlijst maken.

Ik zeg het tegen mijn arts als ik iets niet begrijp

Mijn zorgverlener geeft geen antwoord op mijn vragen

Ik kan goed uitleggen wat mijn ziekte inhoud

Het maakt niet uit of je een klik hebt met je dokter

Ik bereid het gesprek met mijn arts voor

De dokter heeft te weinig tijd voor mij

Ik neem altijd iemand mee als ik naar de dokter ga

Een groepsconsult is wel iets voor mij