O&I en de ontwikkelingen in de eerstelijns gezondheidszorg Bijdrage bijeenkomst Zilveren Kruis 12 December 2017, Zeist Marc Bruijnzeels PhD Directeur Jan van Es Instituut

Opbouw 1. Ontwikkeling huisartsbekostiging 2 Opbouw 1. Ontwikkeling huisartsbekostiging 2. Drie maatschappelijke ontwikkelingen 3. Ontwikkeling huisartsorganisatie 4. Organisatie en Infrastructuur

Bekostiging tot 2015 Gez module ROS beleidsregel Betere gezondheidsuitkomsten Lagere kosten Meer gelijkheid in gezondheid

Bekostiging vanaf 2015 op middellange termijn Betere gezondheidsuitkomsten Lagere kosten Meer gelijkheid in gezondheid

Populatiegerichte zorg Gewijzigde financiering en focus vanaf 2018 Substitutie Populatiegerichte zorg

Resources are running out…… Ontwikkeling uitgaven aan zorg (gezondheids- en welzijnszorg) per inwoner in Nederland Zorguitgaven per inwoner1 [EUR] Kleinere actieve beroepsbevolking Onvoldoende personeel in de zorg Stijgende zorgkosten

Multimorbiditeit is de norm Source: Partnership for Solutions, Johns Hopkins University

Somatische en Psychische Problematiek hangt samen SES PC = primary care definition of the Alma Ata declaration of 1978 focusses on: - Health promotion and prevention - Contains: Intersecoriaal collaboration appraoch Despite the complex and broad societal description of primary care. Starfield gave a precise definition of the functions of primary care. Integration and IOR = no uniform definition.  ‘Hampers a systematic understanding’ Source: Epidemiology of multimorbidity and implications for health care, research, and medical education: a cross-sectional study. The Lancet, Volume 380, Issue 9836, Pages 37-43. Karen Barnett, Stewart W Mercer, Michael Norbury, Graham Watt, Sally Wyke, Bruce Guthrie

Zorgbehoefte is scheef verdeeld! % of Population % of Resources 1% 30% 10% 72% 50% 97% Choose your battles!

Consequenties van een gefragmenteerd systeem Bronnen: New England Journal of medicine (2010), Institute of medicine RAND corp (2003) and Kodner (2009)

Hoe hebben we in Nederland de organisatie van de huisartsenzorg gestimuleerd? Community wijkpopulatie zorgprogramma’s GEZ module opslag per verzekerde gezondheids-centra integratie 1e en 0e lijn sociale domein Avond-Nacht-Weekend individueel zorg ANW tarieven bedrag per verrichting huisartsposten integratie met SEH poortwachter buiten kantooruren Ziektespecifiek individueel uitvoering zorgstandaarden episode bekostiging bedrag per patiënt zorggroepen integratie 1e en 2e lijn substitutie Regionaal regionale aanpak zorgprogramma’s beleidsregel bedrag per inwoner ROS samenwerking in de regio PC = primary care definition of the Alma Ata declaration of 1978 focusses on: - Health promotion and prevention - Contains: Intersecoriaal collaboration appraoch Despite the complex and broad societal description of primary care. Starfield gave a precise definition of the functions of primary care. Integration and IOR = no uniform definition.  ‘Hampers a systematic understanding’

Huidig huisartsennetwerk: themagericht, versnipperd en gedifferentieerd over Nederland Regionale samenwerking Zorggroepen Multidisciplinaire Zorg Huisartsenpost Huisartsvereniging Hagro? Praktijk

Wat maakt een huisartsorganisatie krachtig Wat maakt een huisartsorganisatie krachtig? Uit: VHN onderzoek & Bestuur in Beeld Gevoeld eigenaarschap Balancerend leiderschap Kwaliteitsbeleid als instrument voor draagvlak Uitbreiding portfolio

Integratie spiraal Samenwerking gemeente, ziekenhuis etc Regionale huisartsorganisatie Wijkgericht Gezondheidscentrum Huisarts, assistente, poh

kwaliteit gezondheid kosten Organiseer en stimuleer op de juiste schaal kwaliteit gezondheid Prevalentie Hoog Laag Hoog Eerstelijnsvoorziening Niveau 1: kosten Wijkgerichte Gezondheidscentra Niveau 2: Economies of scope (kwaliteitsvoordelen) Regionale Backoffice organisaties Niveau 3: Niveau 4: Landelijke Backoffice organisaties Laag Economies of scale (doelmatigheidsvoordelen) Lokaal (mico) Regionaal (meso) Landelijk (macro) 10.000-15.000 50.000-150.000

Inter-organisational samenwerking De essentie van integratie (en het gedoe) Fusies en overnames Integratie Coördinatie Inter-organisational samenwerking Lengte van de relatie Afstemming Markt gedrag Organisational integration = most discussed form of integration in the literature It can: improve quality, market share and efficiency in a health care system The extend of integration activity between organizations…… ranging from…. Different organizational governance principles can be distinguished: Market environment Networkmechanisms Hierarchical mechanisms Typology of 'loose' to 'tight' governance agreements is widespread in alliance and network literature… as preseted by Gomess-Caseres PC: is a favorable environment for network-like partnerships because of its relative stability and shared social norms 'loose' to 'tight' governance agreements Segregatie Mate van gezamenlijk beslissen P.Valentijn, S.Schepman, M.Bruijnzeels and W.Opheij (2012) Understanding Integrated care: a conceptual framework to provide coherence for research, IJIC 2013

Fasen in de ontwikkeling van eerstelijnsorganisaties separate organisaties (ZG, GC, HAP, ROS) geen gezamenlijke visie incidenteel overleg 1. Ad hoc netwerk / separaat cultuur van afstemming bewust van noodzaak samen optrekken structureel overleg in netwerk 2. Samenwerkende organisaties één aanspreekbare eenheid in de regio gezamenlijk doel één juridische entiteit met elkaar 3. Regionale huisartsorganisatie doelstelling is populatiegericht behelst kwaliteit en kosten integraal contract met zorgverzekeraar 4. Accountable huisartsenorganisatie Betere gezondheidsuitkomsten Lagere kosten Meer gelijkheid in gezondheid

Het continuüm

Mijn O&I: 1. Samenhangend Geheel Eén totaalcontract voor de huisartsen in de regio; bij voorkeur inclusief chronische zorg en huisartsenpost Aansluiten bij een “natuurlijke” regio 2.000 10.000-20.000 50.000-100.000 Facilitaire organisatie Wijkgerichte samenwerking Ondersteuning praktijk

Resultaat afspraken op groei en ontwikkeling Mijn O&I: 2. Differentiatie tussen de regio’s Ad hoc netwerk Samenwerkende organisaties Regionale huisartsorganisatie Accountable huisartsorganisatie Resultaat: Gezamenlijke visie Resultaat: Gezamenlijk organisatienetwerk Resultaat afspraken op groei en ontwikkeling Resultaat: één afspraak voor de regio Resultaat: Afspraken over de populatie

Mijn O&I: 3. Populatiefocus en Regionaal Netwerk % Goede ervaren gezondheid Regionaal samenwerkingsnetwerk Bij een accountable huisartsorganisatie: Inzet O&I afhankelijk van de verdeling van de zorgbehoefte in de populatie: noodzaak voor populatiesegmentatie en risicostratificatie Regionaal samenwerkingsnetwerk met andere stake holders