Programma Stroomlijn Koen Snelder Middelaar, 08 november 2017 Omgevingsadviseur Programma Stroomlijn Middelaar, 08 november 2017 Eventuele voettekst

Boven: hoogwater in Venlo in 1993 Onder: hoogwater in Aijen (links) en Nieuw-Bergen (rechts) in 1993 Eventuele voettekst

Wat doen we in Nederland aan hoogwaterveiligheid? Aanleiding: hoogwaters in 1993 en 1995 Maaswerken Ruimte voor de Rivier Stroomlijn Hoogwaterbeschermings- programma Deltaprogramma Alle maatregelen versterken elkaar We zijn nooit klaar: we leven in een delta Eventuele voettekst

Film Stroomlijn Klik op de clip om af te spelen

Programma Stroomlijn Inhaalslag onderhoud begroeiing uiterwaarden Doel is verlagen van de overstromingskans door: Verlagen waterstand Verbeteren doorstroming Alleen daar waar nodig = stroombaan 7000 ha  1000 ha landelijk Sinds jaren 90 weinig onderhoud Referentie 1996 Stroomlijn voeren we uit als aanvulling op Ruimte voor de Rivier en Maaswerken. “Met het onderhoud aan de begroeiing zorgt het programma Stroomlijn zorgt voor bij de rivier passende natuur. Waardoor het water bij hoogwater snel door de uiterwaarden richting de zee kan worden afgevoerd. Dit onderhoud aan de begroeiing is een noodzakelijke aanvulling op de maatregelen om onze dijken te versterken (HWBP) en onze rivieren te verruimen (RvdR, Maaswerken), welke onderdeel zijn van het Deltaprogramma” Zonder beheer en onderhoud in de uiterwaarden, kunnen genoemde programma’s niet hun waterveiligheidsdoelstellingen halen. Deze doelstellingen gaan namelijk uit van de vegetatieruwheid van 1997. Lange tijd is het natuurbeleid geweest ‘laten groeien’, nu komen we tot het inzicht dat door de grove begroeiing op sommige plekken in de uiterwaarden de veiligheid in het geding komt. Daar halen we de overtollige begroeiing weg en brengen we dit terug naar de situatie van eind jaren negentig. Alleen Stroombaan: 7000  1000 hectare

Zorgvuldig proces Persoonlijke gesprekken We houden rekening met: Beschermde dieren, planten Cultuurhistorische waarden: Waardevolle heggen Monumentale bomen Vergunningen en natuurwetgeving Juiste balans tussen veiligheid en natuur Afstemming met natuurorganisaties en VNC Doel: Veiliger Rivierengebied Gesprekken: met eigenaren, belangenorganisatie en gemeenten Stroombaan glad, tenzij… De begroeiing binnen de stroombaan wordt niet zomaar rücksichtslos weggehaald. Het onderhoud moet passen binnen de wettelijke kaders, zoals de natuurwetgeving ter bescherming van Natura 2000-gebieden. Daarnaast treden wij niet in bestaande rechten, zoals vergunningen en privaatrechtelijke overeenkomsten voor natuurgebieden van natuurorganisaties. Met Stroomlijn richten we ons de bomen en struiken die zich spontaan hebben ontwikkeld. Juiste balans veiligheid, natuur en cultuur Bij het verwijderen van de begroeiing wordt rekening gehouden met cultuurhistorische waarden en de bijzondere planten en dieren in het gebied. Waardevolle heggen en monumentale bomen blijven behouden. Ook houden we rekening met beschermde dier- en plantensoorten, zoals de bever, kwartelkoning en stroomdalgrasland. Zo werkt Rijkswaterstaat doorlopend aan een veiliger rivierengebied waarin ook de natuur en het landschap de ruimte krijgt. 6

Zorgvuldig: behoud van monumentale bomen Gesprekken met belanghebbenden We houden rekening met: cultuurhistorische waarden en de bijzondere planten en dieren in het gebied. Beschermde dier- en plantensoorten Waardevolle heggen en monumentale bomen blijven behouden. Vergunningen en natuurwetgeving Veiliger rivierengebied waarin we de natuur veranderen en de juiste balans zoeken tussen veiligheid en natuur. Eventuele voettekst

We houden rekening met beschermde dieren en planten Bever, buizerd, Roerdomp, stroomdalgrasland Eventuele voettekst

Behoud cultuurhistorische heggen Eventuele voettekst

Wat is hier dan gebeurt? Voorbereiding / uitvoering Stroomlijn + KRW Procedure Bestemmingsplan Vooroverleg Zienswijze / Beroep Zorgvuldigheid Oude documenten Informatieavonden Inloopochtenden Krant + websites Sinds jaren 90 weinig onderhoud Referentie 1996 Stroomlijn voeren we uit als aanvulling op Ruimte voor de Rivier en Maaswerken. “Met het onderhoud aan de begroeiing zorgt het programma Stroomlijn zorgt voor bij de rivier passende natuur. Waardoor het water bij hoogwater snel door de uiterwaarden richting de zee kan worden afgevoerd. Dit onderhoud aan de begroeiing is een noodzakelijke aanvulling op de maatregelen om onze dijken te versterken (HWBP) en onze rivieren te verruimen (RvdR, Maaswerken), welke onderdeel zijn van het Deltaprogramma” Zonder beheer en onderhoud in de uiterwaarden, kunnen genoemde programma’s niet hun waterveiligheidsdoelstellingen halen. Deze doelstellingen gaan namelijk uit van de vegetatieruwheid van 1997. Lange tijd is het natuurbeleid geweest ‘laten groeien’, nu komen we tot het inzicht dat door de grove begroeiing op sommige plekken in de uiterwaarden de veiligheid in het geding komt. Daar halen we de overtollige begroeiing weg en brengen we dit terug naar de situatie van eind jaren negentig. Alleen Stroombaan: 7000  1000 hectare

Ontwerp grondwerkzaamheden Eventuele voettekst

Ontwerp verwijderen struweel Eventuele voettekst

Inundatie Kopseweg:10,90 +NAP Geestesdiek: 11,05 +NAP Eventuele voettekst

Wat gebeurt er tot 2017? 5 deelgebieden Maas 2 delen Waal Rijn IJssel 31 december 2016 veiligheid op orde 2017 afrondende werkzaamheden Langs de Maas: opgave 130 hectare Arcadis bereidt voor en voert uit Eventuele voettekst

Hoe behouden we na stroomlijn een veilig rivierengebied? Onderhoud moet op peil blijven, dus na Stroomlijn: Onderhoudsovereenkomsten met eigenaren, of RWS voert onderhoud uit via aannemer Vegetatielegger is basis voor onderhoud in de toekomst (www.rws.nl/leggers) Voor 2017 klaar Rijkswaterstaat heeft aan vier bureaus de opdracht gegeven om de hoeveelheid begroeiing eind 2016 op orde te hebben gebracht. De minister van Infrastructuur en Milieu heeft dit 2012 met de Tweede Kamer afgesproken en rapporteert daarover elk half jaar aan de Tweede Kamer in de voortgangsrapportage Ruimte voor de Rivier.   Hoe dragen we blijvend bij aan een veiliger rivierengebied? Om ook op lange termijn bij te dragen aan een veiliger en natuurlijk rivierengebied, heeft Rijkswaterstaat in de vegetatielegger vastgelegd waar welk type begroeiing in de uiterwaarden is toegestaan. De terreinen van alle eigenaren moet na de werkzaamheden zo onderhouden worden, dat alleen begroeiing aanwezig is die volgens de vegetatielegger is toegestaan. Met behulp van de vegetatielegger wordt het onderhoud aan de begroeiing geregeld onder andere via onderhoudsovereenkomsten met eigenaren. Eventuele voettekst

Er spelen meer projecten langs de Maas Projecten voor waterkwaliteit ihkv de Kaderrichtlijn Water: aanleg natuurvriendelijke oevers, beekmondingen en andere projecten Onderhoud oevers en constructies Eventuele voettekst

Omgevingsadviseur Programma Stroomlijn Koen Snelder Omgevingsadviseur Programma Stroomlijn M 06 384 421 84 koen.snelder@rws.nl Eventuele voettekst