Innovaties VVE/OAB, zoals Innovatiecentra VVE en SterkVVE G37-Bijeenkomst 5 oktober 2017 Presentatie: W. de Wit (Vinci en Oberon)

Beoordeling door Walter: Er is in Nederland heel veel te winnen aan de effectiviteit van Voorscholen, Vroegscholen, Achterstandsscholen, Zomerscholen. Daar kunnen we veel hogere opbrengsten mee gaan behalen. De achterstanden van kinderen daadwerkelijk gaan verminderen.

Onderzoeksresultaten CLASS-instrument (o.a. Pre-COOL)

Educatieve Ondersteuning (in CLASS) = Hogere orde denken Probleemoplossend vermogen Diepgang Doorzetten Dagelijkse kennis verbinden aan nieuwe kennis, Informatie toevoegen, Co-construeren van kennis, Hulp bieden bij zelf verder komen (scaffolding), Aandacht voor taalontwikkeling.

Educatieve Ondersteuning (in CLASS) = Onderverdeeld in drie domeinen: 1. Stimuleren van Taalontwikkeling 2. Kwaliteit van Feedback geven 3. Faciliteren van leren en ontwikkeling.

Effectiviteit VVE in Nederland (beoordeling Walter) Zeer Laag Medium Zeer Hoog ---------------------------------------------------------------------------------------------- Voorschool NL   Vroegschool NL Wat kunnen we hiermee vanuit de rol van de gemeente ?

SterkVVE Doel: bijdragen aan daadwerkelijke achterstandsvermindering. Effectiviteit VVE hoger zien te krijgen. Een samenwerkingsverband tussen wetenschappers/kennis-, beleids- en praktijkexperts (voor- en vroegschool). Doelgericht, gevoed door wetenschappelijke inzichten. Door: potentieel effectieve innovaties en beleidsaanpakken te bespreken; onderzoeksuitkomsten te bediscussiëren op consequenties voor VVE; bij te dragen aan goed onderbouwde, potentieel effectieve aanpakken (ook subsidie-aanvragen). Actieve deelname vereist. Kerngroep: vertegenwoordigers uit 6 gemeenten (gemeente, voorschool en vroegschool) en kennisexperts/wetenschappers. Gasten per thema. Coördinatie: Walter (Vinci) en Paul Leseman (UU).

Innovatiecentra VVE Oorspronkelijk voorstel Vinci/UU (2014): Landelijke centra waarin begeleid door wetenschappers potentieel effectieve VVE-innovaties worden uitgeprobeerd, onderzocht en bijgesteld. Daarna een bredere implementatiestrategie. Is gedeeltelijk overgenomen: NRO-Oproep ‘Het beste innovatieve idee voor VVE’ (eind 2016) 5 centra geselecteerd: Amsterdam (15 uur voorschool), Den Haag (kunstparticipatie), Dordrecht (OOG), Heerlen (Intercollegiaal Leren), Leiden (HR-instrument) Onderzoeks- en begeleidingsconsortium (Kohnstamm, VU, KBA, UU) Looptijd: 3 jaar. Kick-Off bijeenkomst 11 oktober

Andere voorbeelden van VVE-Innovaties Top-VVE initiatieven en afgeleiden (oorspronkelijk Vinci) Onderzoekers OAB collectief (NRO/OvK) Platform Gelijke Kansen (Jo Kloprogge/Walter/Paul) Nodig, o.a.: OOG en Gedragsbeïnvloeding/Gedragsexperts Landelijk Netwerk sterke achterstandsscholen Voorbeelden/inspiratiebronnen van krachtig lokaal Gelijke Kansenbeleid

Gemeenten en innovaties Wat niet? Eigen wiel uitvinden. Negeren van eerdere ervaringen en wetenschappelijk kennis. Doorgaan met de Projectencarroussel. (Op dezelfde voet) doorgaan met aanpakken/projecten die niet werken. Weinig focus en doelgerichtheid in aanpakken en beleid. Achterstandsbestrijding/VVE als een ‘goed doel’ benaderen (wordt vaak paternalistisch of denigrerend) .

Wat wel? Hoge (educatieve) kwaliteit centraal gaan stellen op voorscholen en (OAB)scholen. Dat hebben we nu nog niet, moet er wel komen. (Wellicht ambitie én aanpak: in de armste wijken de beste (voor)scholen.) Focus op: versterking van Educatieve Kwaliteit in voor- en vroegschool, meer uren voor de voorschool en meer formatie/personeel op de vroegschool. Doelgericht, professioneel en gevoed door wetenschappelijke inzichten werken aan hogere opbrengsten. - Een stevig , breed gedragen, Gelijke Kansenbeleid ontwikkelen in iedere gemeente.

Gemeenten: Educatieve Kwaliteit verhogen. Hoe? Financiën vrijhouden voor gerichte professionalisering op Educatieve Kwaliteit (de juiste professionalisering; professionaliseringsuren en investeren in Prof. Leercultuur/Kennisgemeenschap); HR-beleid gaan voeren op Educatieve kwaliteit. Van PM-ers naar PEM-ers of (EM-ers) Optioneel: waar zwaarste achterstanden de beste EM-ers plaatsen. De Resultaatafspraken verfrissen (met voor- en vroegschoolse sector): Nieuwsgierigheid en Motivatie centraal stellen !! Impulsen geven middels CLASS-metingen (steekproefsgewijs). Innovatiebudget vrijmaken/Innovatieregeling: met eisen aan Educatieve Kwaliteit. (Streven naar minimaal een 5,5 op de CLASS) Optie: gaan werken met lokale Innovatiecentra/Voorbeeldcentra/Pluscentra. Ambitieuze locaties belonen. Vormgeven aan structurele Spin-off naar de hele sector. Tot lokale topprioriteit benoemen: - De kwaliteit van educatie en onderwijs op voorscholen en achterstandsscholen. - Kan middels: Nieuwsgierigheid en Motivatie kinderen centraal stellen ! - Maak het weer leuk en boeiend.

Ontwikkelingen Lokaal Beleid Verbreding naar Lokaal Kansenbeleid Differentiatie in Voorschool Harmonisatie en het risico op kwaliteitsverlies Voorschool Zorgbeleid 0-4 nog niet geregeld Herstel nodig van Vroegschool Kwaliteit leraar en kwaliteit OAB-school Curricula OAB/VVE

Onderzoek: Kinderen die macrobiotisch werden opgevoed, hebben later taalachterstand! Woorden als: gehaktdag kuiltje jus en half-om-half kennen zij niet (Herman Finkers)

3 kinderen opgroeiend in verschillende omstandigheden IQ=100 IQ=100 IQ=100 woordenschat = 0 woordenschat=0 woordenschat = 0

6 jaar later…….

Verbreding Lokaal Kansenbeleid 0-2 jaar 2-4 jaar Voorschool 4-6 jaar Vroegschool 6-12 jaar OAB P O V O VO Schaduwonderwijs (o.a. Zomerscholen) Informeel onderwijs (m.n. Ouderbeleid) Curricula (o.a. verbreding Taal, Rekenen naar nieuwe domeinen)

Differentiatie in Voorschool VROEGSCHOOL = zwaardere achterstanden meer middelen VOORSCHOOL = allemaal evenveel middelen Opties voor differentiatie in voorschool: meer uren/dagdelen; meer formatie/personeel; kwalitatief sterker personeel; aanvullen met zorgaanbod

Harmonisatie en het risico op kwaliteitsverlies Voorschool Veel aandacht naar ‘stelsel’, minder naar inhoud Kwaliteitscriteria VVE overeind zien te houden Risico van dalende uurvergoeding VVE.

Zorgbeleid 0-4 nog niet geregeld Sterke signalen van meer peuters met gedragsproblemen en sociaal- emotionele problematiek op voorscholen Vaak geen beleid / aanpak hierop. Passend onderwijs begint vanaf 4 jaar. Waar blijft Passende Educatie? In sommige gemeenten nu OAB-geld naar ‘zorgpeuters’ ongeacht SES. Begrijpelijk, maar zonde.

Herstel nodig van Vroegschool Oorzaak: met de knip begon de daling versterkt door minder gewichtenmiddelen, - en minder focus van school/directie op OAB en vroegschool geen tegen-impuls. De mindset OAB was de Voorschool. Pleidooi: - Vraag van schoolbesturen een stevig Lokaal Kader Vroegschool; Let op terminologie: de gemeente gaat niet over VVE! De gemeente gaat over de voorschool.

Kwaliteit OAB-leraar en kwaliteit OAB-school In onderwijssector veel aandacht voor kwaliteit leerkracht. Professionaliseringsgolf van LeerKRACHT, Coaching on the job, VIB,… Lokale Staat 2017: scholen verschillen in effectiviteit (Tool Oberon bouwt hierop voort) OAB-scholen relatief vaker kwaliteitsproblemen. Maar ook excellente OAB- scholen. Pleidooi: Mindsetting: sterke OAB voorscholen, leraren, scholen….. - o.a. netwerk excellente achterstandsscholen

Curricula OAB/VVE 21e eeuwse vaardigheden / Onderwijs2032 Van cognitief, naar nieuwe domeinen (o.a. Nieuwsgierigheid) 04NT, NLPD, IB. Steeds meer ook (redelijk) doordachte en onderbouwde onderwijsvernieuwing.