1 Introductie Kritisch Denken

Wat is kritisch denken? 'Wat mezelf betreft heb ik ontdekt dat ik voor niets zo geschikt was als voor de bestudering van de waarheid, omdat mijn geest vlug en lenig genoeg is om de vinger te kunnen leggen op de gelijkenis tussen zaken (wat het belangrijkste is) en tegelijkertijd standvastig genoeg om de subtielere verschillen ertussen te kunnen vaststellen en onderscheiden; omdat ik van nature begiftigd ben met een verlangen naar zoeken, met geduld om te twijfelen, met een verzotheid op denken, met traagheid waar het doen van beweringen betreft, met bereidheid tot heroverweging, met behoedzaamheid als het om plaatsen en ordenen gaat, en omdat ik een man ben die zich noch het hoofd op hol laat brengen door wat nieuw is, noch bewondert wat oud is, en die een hekel heeft aan iedere soort bedrog’ Uit: Proëmium (inleiding van The New Atlantis) Francis Bacon 1561-1626

De meest korte omschrijving “De kunst van het juist oordelen”

Waar gaat het hier om? De meeste mensen denken spontaan dat het donkere gedeelte op de maan een door de zon geworpen schaduw is. NIET KRITISCH DENKEN. Sommige mensen weten toevallig dat ‘de schaduw’ ontstaat doordat de halve maan van de zon afgekeerd staat. NIET KRITISCH DENKEN. Erg weinig mensen herkennen dit als een probleem van het evalueren van concurrerende hypothesen wat je systematisch moet aanpakken: KRITISCH DENKEN.

Hoe mensen meestal redeneringen beoordelen..… Ze onderzoeken of de algemene strekking van wat ze horen, bevalt. Als het ze aanstaat wat ze horen, denken ze: de redenering moet goed zijn. Als het ze niet bevalt wat ze horen, dan: bedenken ze een negatieve reactie, doet er niet toe wat . concluderen ze dat dit punt bewijst dat de redenering waardeloos is.

Onze ‘officiële’ definitie “Kritisch denken is het actief en deskundig toepassen van eenvoudige en algemeen geldige methodes die de grootste kans bieden om tot een juist en nauwkeurig oordeel te komen.”

KD: Houding de wil om de waarheid te achterhalen (nieuwsgierigheid) de bereidheid anderen te willen begrijpen open te staan voor alternatieve informatie en verklaringen de bereidheid om eigen inzichten en die van anderen ter discussie te stellen door ze op hun juistheid te onderzoeken en de moed om voor gevonden inzichten uit te komen.

Anders dan… Dingen aannemen op goed geloof. Denken dat ieders overtuigingen, ook die van jezelf, ‘waar zijn voor jou’ en niet bekritiseerd kunnen worden. Denken dat je moet opkomen voor je overtuigingen. Te lui zijn om naar bewijzen te zoeken. Etc.

KD: Vaardigheid logisch groeperen van gegevens, opzetten van redeneringen, herkennen van redeneringen in teksten, splitsen van redeneringen in onderdelen (premissen en stelling), analyseren van gebruikte begrippen, opsporen van verborgen vooronderstellingen, inductief, deductief en abductief redeneren, vaststellen van geldigheid van redeneringen, herkennen van drogredenen, evalueren van vooronderstellingen, van betrouwbaarheid van informatiebronnen en van betrouwbaarheid van conclusies, opbouwen, visueel weergeven en verantwoorden van een eigen betoog, .. juist oordelen. Focus bij KDmR is op redeneren, niet argumenteren/presentatietechnieken/ overtuigen.

Vormen van kritisch denken … Statistische gegevens interpreteren Kansberekeningen maken Testen van hypothesen Redeneren, Onderbouwen & Oordelen Reflecteren op eigen (kritisch) denken Problemen oplossen Besluiten nemen

Belang van kritisch kunnen denken…..? Oefening: Van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam

Cumulatief geordend om je te helpen deze vaardigheden te verwerven Overzicht Zes belangrijke KD vaardigheden

Rationale Rationale: www.rationaleonline.com

Extra materiaal

Organisatie van de cursus

Organisatie Testen (‘evidence based’ onderwijs) Onderwijsmateriaal Resultaat Reason project/meta-analyse Alvarez Pre- en post test Onderwijsmateriaal Rationale account maken Colleges

Juiste redenering? “Het klinkt misschien raar, maar mannen zeggen waarschijnlijk vaker ‘sorry’ tegen hun vrouw dan andersom. Dit blijkt uit een recent onderzoek van een opinieonderzoeksbureau uit Princeton. Dit onderzoek vormt een onderdeel van de reclamecampagne voor het zeventigjarig bestaan van het Parker Brothers spel Sorry! Volgens het onderzoek, als werd gevraagd tegen wie ze het vaakst sorry zeiden, zei 56 procent van de mannen dat dat hun vrouw was. Daarentegen zei maar 41 procent van de vrouwen dat ze het vaakst sorry zeiden tegen hun man. Amerikanen zouden het niet prettig vinden om sorry te zeggen? Kun je het ons kwalijk nemen?” Alfred Lubrano Inquirer Staff Writer