Presentatie Luchtkwaliteit door Olav Lamme 24 augustus 2017 Kwaliteitsdocument, versie 5.0, 5 november 2013
Waar gaan we het over hebben Wettelijk kader (huidig en toekomstig) Rekenen versus meten Wat is NO2 en fijn stof? Huidige concentraties metingen en modellen Bestaande maatregelen binnen de gemeente
Huidige wetgeving Titel 5.2, artikel 5.16 eerste lid Wet milieubeheer (Wet luchtkwaliteit) Besluit niet in betekende mate bijdragen Besluit gevoelige bestemmingen Wet ruimtelijke ordening
Wet luchtkwaliteit een ruimtelijke plan of project doorgang kan vinden indien: een project niet tot het overschrijden van een grenswaarde leidt; de luchtkwaliteit ten gevolge van het project (per saldo) verbetert of ten minste gelijk blijft; een project “niet in betekenende mate” (NIBM) bijdraagt aan de concentratie van relevante stoffen in de buitenlucht (De NIBM bijdrage is gedefinieerd als een toename van de concentraties van zowel fijn stof (PM10) als stikstofdioxide (NO2) met minder dan 3% van de grenswaarde (1,2 μg/m3 PM10 of NO2 en 0,75 μg/m3 PM2,5 jaargemiddeld); een project is opgenomen of past binnen het Nationaal Samenwerkingsprogramma Lucht (NSL). (Het programma bevat een pakket maatregelen dat erop gericht is om grote ruimtelijke projecten tijdig aan de grenswaarden te laten voldoen.)
Wet luchtkwaliteit
Besluit niet in betekende mate bijdragen 3% grens voor NO2 en fijn stof. Eenvoudig vast te stellen via NIBM-tool van infomil:
Besluit gevoelige bestemmingen Aangewezen gebouwen, geheel of gedeeltelijk bestemd voor: A ten behoeve van basisonderwijs, voortgezet onderwijs of overig onderwijs aan minderjarigen; B ten behoeve van kinderopvang; C als verzorgingstehuis, verpleegtehuis of bejaardentehuis; d ten behoeve van een combinatie van functies als genoemd onder a, b of c.
Besluit gevoelige bestemmingen aangewezen categorie waarvan de locatie geheel of gedeeltelijk is of zal zijn gelegen op een afstand van: a.minder dan 300 meter vanaf de rand van een rijksweg, of b.minder dan 50 meter vanaf de rand van een provinciale weg,
Wet ruimtelijke ordening “het coördineren van de verschillende belangen tot een harmonisch geheel dat een grotere waarde vertegenwoordigd dan het dienen van de belangen afzonderlijk”. Goede luchtkwaliteit is een van de belangen, daarom is inzicht in de luchtkwaliteitssituatie wenselijk
Omgevingswet Alleen kritische gebieden nog getoetst aan grenswaarden. In niet-kritische gebieden geldt een vrijstelling. Milieubelastende activiteiten (vergunningen) moeten in alle gevallen aan de grenswaarden worden getoetst.
Meten versus rekenen Kosten, meten is duurder dan rekenen Overzicht, rekenen geeft het mogelijkheid tot het in kaart brengen de luchtkwaliteit, gemeentebreed of regiobreed Toekomstprognose, rekenen geeft de mogelijkheid toekomstconcentraties vast te stellen. Nauwkeurigheid, meten kan een concentratie geven die meer accuraat is, maar ook meten kent onzekerheden, vanwege de wisselende meteo-omstandigheden
Stikstofdioxiden 1990-2015
Fijn stof (PM10) 1992-2015
Fijn stof (PM10) 1992-2015
Fijn stof (PM10) 1992-2015
Fijn stof (PM10) 1992-2015
Fijn stof (PM2,5) 1992-2015
Ultra fijn stof (PM2,5) 2009-2015
Ultra fijn stof (PM2,5) 2009-2015
Ultra fijn stof (PM2,5) 2009-2015
Metingen luchtkwaliteit Zeist
Metingen luchtkwaliteit Zeist NO2 PM10
Meting landelijk Luchtmeetnet
Nationaal samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit (NSL)
Eigen luchtkaarten (Geoloket)
Reeds bestaande maatregelen Wegverkeer Bedrijven Groen Houtkachels
Maatregelen (wegverkeer) Generieke maatregelen: Functiescheiding, b.v. verkeersintensieve bedrijven met regionale functie nabij A28 te situeren; Realisatie distributiecentrum aanvullend elektrisch vervoer, zoals Cargo hopper
Maatregelen (wegverkeer 2) Bronmaatregelen Verminderen hoeveelheid wegverkeer: goede buslijnen, stimulering van elektrisch vervoer goede fietsvoorzieningen
Maatregelen (wegverkeer 3) Overdracht- en effectmaatregelen Verhoging luifel van Zeist Pleiten tegen verhoging van de snelheid A28 (zitting november)
Maatregelen (bedrijven) In zeist is vooral de indirecte uitstoot als gevolg van verkeersbewegingen relevant. Vervoersmanagement binnen bedrijven; b.v. kiezen voor de fiets, o.v. of carpoolen Situeren van transportbedrijven of grote kantoorpanden nabij Rijkswegen. Situeren van grote supermarkten en bouwmarkten op bedrijventerreinen (veel verkeer buiten de wijk); Situeren van kleinere buurtsupermakrten, winkels en cafe’s in nieuwe wijken te realiseren (veel lokaal verkeer)
Groen Onderzoeken mogelijkheden toepassing groene daken en groene gevels binnen ruimtelijke planontwikkeling, met name voor bedrijventerreinen Voor specifieke knelpuntsituaties zijn schermmaatregelen effectiever dan inzet van groen
Groen (2), kanttekeningen “Alle onderzoeken wijzen in de richting van een licht positief effect van vegetatie op de luchtkwaliteit op grotere afstand van de weg, ruwweg vanaf 50 meter van de rand van de weg, maar de onderzoeken hebben dit effect niet statistisch significant kunnen aantonen” (I&M, 2009 (toen nog VROM en V&W), Invloed vegetatie op de luchtkwaliteit, kenmerk IPL-2a) “Vegetatie (bomen en planten) kan de luchtkwaliteit in een stad niet significant verbeteren en kan die zelfs verslechteren. Door de aanwezigheid van vegetatie in of langs straten met verkeer neemt de windsnelheid in die straat namelijk af. Als gevolg hiervan gaan de concentraties van alle stoffen die door het verkeer worden uitgestoten omhoog. De aanwezigheid van vegetatie in een groot gebied kan wel de achtergrondconcentraties van stikstofdioxide en fijn stof positief beïnvloeden, maar het effect is zeer beperkt – in de orde van een half procent tot mogelijk enkele procenten bij grootschalige extra inzet van vegetatie. De onzekerheid hierover in verschillende studies is aanzienlijk.” (RIVM 2011, Het effect van vegetatie op de luchtkwaliteit , kenmerk 680705019/2011)
Houtkachels Emissie flinke hoeveelheden fijn stof mogelijk door slechte houtstook (GGD) Stimulering energiezuinige en uitstootarme kachels Bewustwording creëren via voorlichting