Expressionisme, kunst en gevoel Paragraaf 4 Invalshoeken: Kunst en esthetica Kunst intercultureel Kunst en religie, levensbeschouwing

Welk beeld weg en waarom? Emil Nolde, Dancer, 1913

Expressionisme, door alle kunstdisciplines heen Expressionisme in de schilderkunst: Kirchner, Klee, Kandinsky, Kokoschka, Picasso, Miró Expressionistisme in de dans: Choreografen zijn: Rudolf Laban, Mary Wigman, Kurt Jooss. Martha Graham. Een hedendaagse Expressionisme in de muziek : Schönberg, Strawinsky, Berg, Webern, Hindemith Expressionisme in de film: Robert Wiene met het kabinet van dr. Caligari Sergei Eisenstein met de Pantserkruiser Potemkin, Expressionisme in de beeldhouwkunst

Het expressionisme (van Latijn: expressio, uitdrukking) `Definitie: stroming in de Europese kunst en de literatuur van de 20e eeuw. Vooral in de jaren 1905 tot 1940. In het expressionisme tracht de kunstenaar zijn gevoelens, zijn ervaringen, voor de waarnemer uit te drukken door een zekere vervorming van de werkelijkheid.

Denk hard op Wat zie je hier? Let op: Vorm Kleur Anatomie Diepte (perspectief) Voorstelling

Antwoord ze schilderden vereenvoudigd of ze schilderden gedeformeerd ( = herkenbare vormen zo veranderen dat ze veel verschillen van de realiteit door verschuiving, verdraaiing, verkleining, etc.) krachtige kleuren, felle kleuren – vaak zijn het andere kleuren dan je in werkelijkheid waarneemt Zij zetten zich af tegen de regels van de kunstacademie, breuk met de traditionele waarden van de schilderkunst. One rule…. There are no rules

Waarom? Waarom wijken de expressionisten af van de werkelijkheid? De expressionisten willen in de eerste plaats emoties verbeelden en verzetten zich daarom tegen de natuurgetrouwe weergave.

Basiskenmerken: felle kleuren, grillige beelden, slordig geschilderd, plat vlak, geen perspectief, meer geschilderd vanuit het gevoel, (bv.het kind) dan vanuit de ratio (verstand) Loslaten vast vorm en kleuropvattingen

Ken je meerdere stromingen binnen het expressionisme? Behalve het fauvisme (Frans) kende het expressionisme verschillende latere stromingen, Welke ken je? o.a. Cobra (Appel), het abstract expressionisme en de nieuwe wilden uit 70-tiger jaren.

Cobra Hun streven is een kunst vóór en vooral ook dóór iedereen, ongeacht klasse, nationaliteit, kennis- en opleidingsniveau Cobra kunstenaars streven naar een ongedwongen kunst en proberen met allerlei materialen te werken. Uitspraak Corneille: "Wij gebruikten alles, hielden van alles. Van kindertekeningen, folklore, tekeningen van krank-zinnigen, negermaskers". De Cobra kunstenaars presenteren zich als 'experimentelen'

Welke persoon kun je aan de abstracte kunst koppelen? Denk hard op Leg uit

Abstract Expressionisme Beweging in de schilderkunst die tegen einde van de jaren 40 ontstond in NY. Eerste Amerikaanse avant-garde beweging die invloed heeft uitgeoefend op de Europese schilderkunst. Voorheen volgde Amerikaanse kunst de ontwikkelingen in Europa. ( na WOII) New York school ‘First Generation American Painters’

Abstract Expressionisme - heftig kleurgebruik - grote contrasten - grove penseelstreken - vanuit het gevoel - enorme formaten - de scheppingsdaad voorop: het ritueel van het lichamelijke het onstuimige Action Painting en het kalme Colourfield Painting. (monochrome )

Willem de Kooning

Overeenkomst Wel hadden ze een verleden gemeen: de Tweede Wereldoorlog. De schilder Barnett Newman schreef in 1945: “De oorlog heeft ons…beroofd van onze verborgen angsten, omdat angst alleen kan bestaan als de krachten van de tragedie onbekend zijn. Wij weten nu welke gruwelen we kunnen verwachten…” De kunstenaars hadden behoefte om uitdrukking te geven aan hun gevoelens en ze maakten heel persoonlijk kunstwerken. Kunstcritici noemden hen abstract expressionisten.

Kleuranalyse Welke kleursoorten zie je ? Welke kleurcontrasten zie je? Hoe wordt er in de werk diepte bewerkstelligd?

Kandinsky, verband tussen klank & vorm en menselijke psyche, “Seelische Vibration” Uitgangspunt van zijn werk leidt uiteindelijk tot wat algemeen beschouwd wordt als het eerste abstracte schilderij ter wereld. Een mooi voorbeeld van Kandinsky ’s zoektocht naar de ultieme versmelting van schilderkunst en muziek zijn de reeksen Improvisaties en Composities waarin de klanken van de muziek bijna hoorbaar zijn bij het kijken naar de schilderijen.

Eerste abstracte aquarel Iedere kleur een eigen taal met een eigen expressie

Wassily Kandinsky Uitspraken van Kandinsky: "Ik dacht nauwelijks aan huizen en bomen, bracht met de spatel kleurige strepen en vlekken op het linnen en liet ze zingen, zo hard ik maar kon." "Of all the arts, abstract painting is the most difficult. It demands that you know how to draw well, that you have a heightened sensitivity for composition and for colors, and that you be a true poet. This last is essential.“ “Seeliche vibration” Dezelfde lyriek die muziek kan oproepen wilde Kandinsky in zijn schilderijen vormgeven; de klank van violen of trompetten 'vertaalde' hij naar kleur en vorm. De Russische schilder Wassily Kandinsky maakte het werk in 1911 in München ‘Lyrisch’

Kandinsky en de geboorte van de abstractie Der Blaue Reiter Houtgravure, weerbarstige techniek Grover en directer Maatschappijkritiek Sterke contouren Sterke beïnvloeding door primitieve kunst Brengt abstracte kunst voort

Der Blaue Reiter, die Kandinsky in 1911 oprichtte samen met Franz Marc. Art is nothing but the expression of our dream; the more we surrender to it the closer we get to the inner truth of things, our dream-life, the true life that scorns questions and does not see them. ” - Franz Marc ( opnieuw Freud!)

Die Brücke The groups name was most likely inspired by the work of F. Nietzche’s (1844-1900) “Thus Spoke Zarathustra” (1882) in which he describes humanity as a bridge, a transition to a higher ideal. Inspiratiebron waren de Noor Edvard Munch en Van Gogh. Ernst Ludwig Kirchner, poster, 1910

Ernst Ludwig Kirchner, Nude Dancers, 1909

Emil Nolde Nietzche’s work was for Die Brücke the means to create the bohemian way of life they dreamt of. Afwijking van de natuurlijke vorm, de grote summiere lijnen en de felle kleuren, ongemengde kleuren dicht tegen elkaar aangezet, waardoor zij elkaars kracht versterkten, dikke lagen verf. etnografische kunst

De schreeuw, Munch, voorloper van het expressionisme De Schreeuw is een psychisch Zelfportret van Munch. gebaseerd op een eigen traumatische ervaring. Op een avond wandelde Munch met vrienden terug naar de stad Oslo. Ze bleven staan op een brug. Zijn vrienden liepen door. Edvard bleef staan aangegrepen door landschap en de lucht met de ondergaande zon. Hij hoorde en voelde het landschap rondom hem schreeuwen. Hij kreeg een onmachtig en depressief gevoel. Deze gebeurtenis maakte zo veel indruk op hem dat hij deze gebeurtenis later vastlegde op doek.