Training docenten in Hoger Onderwijs Carolien de Neeve VHTO

Wat do girls want? https://www.youtube.com/watch?v=5eJYW4ew5eg 2

Havo-leerlingen verdeeld over de profielen 2014-2015 Bron: Platform Bèta Techniek, bewerkt door VHTO

Doorstroom naar bèta/technische vervolgopleiding HO 13-14 (cluster 1&2) Bron: Duo/Dialogic Havo Vwo Jongens N-profiel 69% 71% Meisjes N-profiel 27% 42%

% vrouwelijke studenten in bèta/technische opleidingen HO (science, math, computing) Bron: Eurostat   2010 2011 2012 Italy 51,9 52 Greece 37,6 37 36,3 Romania 52,8 53,5 51,7 United Kingdom 36,5 36 36,1 Portugal 46,2 46,4 46,9 Czech Republic 35,2 35,6 35,8 Cyprus 38,1 45,6 Austria Bulgaria 46,8 45,7 44,8 France 35,7 35,4 Sweden 41,8 41,7 42,4 Germany 35,1 Croatia 50,6 Norway 35 34,6 Slovenia 39,2 50,1 41 Denmark 34,4 34,2 Slovakia 40,3 40,7 Hungary 32,4 33 33,5 Poland 37,9 39,6 40 Spain 33,2 33,4 Lithuania 36,9 37,8 Switzerland 31,9 32,6 32,7 Finland 38,9 38,2 37,7 Latvia 32,2 31,4 32,3 EU (28 countries) 37,3 Luxembourg : 32,8 31,8 Iceland 38,3 36,6 Malta 47,1 30,7 31,5 Estonia 37,2 Belgium 29,4 25,8 26,5 Former Yugoslav Republic of Macedonia 37,1 Japan 25,1 25,2 Ireland 38,4 36,8 Netherlands 19,9 21,6 22,6

Genderdiversiteit Diversiteit verwijst naar alle manieren waarop mensen van elkaar kunnen verschillen. Genderdiversiteit = focus op geslacht Krijgt elke leraar mee te maken 3

Inhoud Voorstellen (Sekse)stereotypering Kunnen, maar dan …: willen en kiezen?! Werving: aansprekend voor meisjes en jongens? Behoud: omgaan met diversiteit in de klas 4

Voorstellen Wat is je naam? Wat voor werk doe je? Welk knipsel/afbeelding/bericht heb je meegenomen en wat is de reden dat je dat bericht hebt gekozen? 5

Verkennen Subgroepjes van 3 personen Sets met 3x 9 vragen In 45 minuten 3 interviews. Elke 15 minuten rouleren: interviewer, geïnterviewde, observator Plenair terugkoppelen 6

Inhoud Voorstellen (Sekse)stereotypering Kunnen, maar dan …: willen en kiezen?! Werving: aansprekend voor meisjes en jongens? Behoud: omgaan met diversiteit in de klas 4

Impliciete Associatie Test Bron: Nosek et al, 2009 https://implicit.harvard.edu/implicit/netherlands/ 34 naties wereldwijd onderzocht De meest sterke associaties tussen vrouwelijk/alfa en mannelijk/bèta zijn gevonden in Tunesië, gevolgd door Nederland 7

Leg je handen op je kniëen. Sla op je linkerknie bij: een mannelijke naam een zorg woord Sla op je rechterknie bij: een vrouwelijke naam een techniek woord 8

Wim Truus helpen Johan lassen Els Liza Erik wassen meten strijken Peter Anna schroeven boren kammen 9

Leg je handen op je kniëen. Sla op je linkerknie bij: een vrouwelijke naam een zorg woord Sla op je rechterknie bij: een mannelijke naam een techniek woord 10

Wim Truus helpen Johan lassen Els Liza Erik wassen meten strijken Peter Anna schroeven boren kammen 11

Intertoys 2013-15

<Naam> <Bijeenkomst> 13

(Sekse) stereotypen Een seksestereotype (of impliciet vooroordeel) is een vereenvoudigd beeld over eigenschappen en kenmerken van vrouwen en mannen (bijvoorbeeld het idee dat vrouwen typisch zorgzaam zijn). Kan positieve en negatieve kenmerken bevatten Kan wel of niet op een individu uit de groep van toepassing zijn Is cultureel gevormd en bepaald Vaak in de vorm van tegenstellingen Sterk genoeg is om te kunnen werken zonder bewuste controle 15

Een stereotype Beïnvloedt onze waarnemingen en de interpretatie van informatie (bv. van gedrag) Op die manier wordt het vooroordeel in stand gehouden Leidt tot een (sekse) stereotiepe verwachting Vader en zoon krijgen een auto-ongeluk. De vader overlijdt ter plekke, de zoon wordt ernstig gewond naar het ziekenhuis gebracht. Daar aangekomen, zegt de chirurg: ‘Ik wil hem niet opereren want hij is mijn zoon’. 16

Inhoud Voorstellen (Sekse)stereotypering Kunnen, maar dan …: willen en kiezen?! Werving: aansprekend voor meisjes en jongens? Behoud: omgaan met diversiteit in de klas 4

Factoren van invloed op keuze voor… (j/m) Bron: o. a. ITS, A Factoren van invloed op keuze voor… (j/m) Bron: o.a. ITS, A. van Langen en H. Vlierke, 2009 Invloeden vanuit de omgeving Zelfbeeld (On)bekendheid met vervolgopleidingen en beroepen/functies 17

Verklaringen Eccles Expectancy Value model 18

Factoren van invloed op keuze voor… (j/m) Bron: o. a. ITS, A Factoren van invloed op keuze voor… (j/m) Bron: o.a. ITS, A. van Langen en H. Vlierke, 2009 Invloeden vanuit de omgeving Zelfbeeld (On)bekendheid met vervolgopleidingen en beroepen/functies 19

Verschillen tussen meisjes en jongens wat betreft wiskunde bron: N Verschillen tussen meisjes en jongens wat betreft wiskunde bron: N.Else-Quest et al, 2010 Vergelijkende analyse van zowel PISA als TIMSS (2003) van 69 landen Prestaties van Nederlandse jongens en meisjes zijn gelijk Verschillen in zelfvertrouwen behoren tot de grootste (in het voordeel van de jongens) 20

Verklaringen Eccles Expectancy Value model Belangrijke notie = ‘attainment value’: beeld komt niet overeen met gewenste toekomstige identiteiten Bron: Eccles, 2012 21

Factoren van invloed op keuze voor… (j/m) Bron: o. a. ITS, A Factoren van invloed op keuze voor… (j/m) Bron: o.a. ITS, A. van Langen en H. Vlierke, 2009 Invloeden vanuit de omgeving Zelfbeeld (On)bekendheid met vervolgopleidingen en beroepen/functies 22

(On)bekendheid Meisjes en jongens hebben geen goed beeld van beroepen in W&T op de basisschool Meisjes en jongens denken dat W&T voor jongens is Bron Juliette Walma van der Molen, (2007) Al op de basisschool is er een groot verschil tussen jongens en meisjes als het gaat om ‘een mogelijke toekomst in de bèta/techniek/ict’ Bron: E. Denessen (2010) 23

Speeddaten met rolmodellen 25

www.ditdoeik.nl 25

(On)bekendheid Meisjes hebben een onvolledig, onjuist en seksestereotiep beeld van bèta, techniek en ict Bèta, techniek en verdwijnen als optie op basis van een beeld, niet op basis van ervaring of voldoende kennis Bèta, techniek en ict komen niet vanzelf weer als optie terug 26

Werving: aansprekend voor meisjes en jongens Werving: aansprekend voor meisjes en jongens? Behoud: omgaan met diversiteit in de klas 4

Opdracht – werving studentes Werk in koppels Kies 1 kaart uit met informatie over een studiezoeker Vind op de website van Hogeschool Utrecht de bij deze studiezoeker passende informatie over HBO-ICT. Noteer wat opvalt bij het zoeken naar informatie Vul de flap-over in met ‘elimineren, verbeteren, creëren en reduceren’ 27

Werving: aansprekend voor meisjes en jongens Werving: aansprekend voor meisjes en jongens? Behoud: omgaan met diversiteit in de klas 4

Interactie docent – studenten (1) we lagere verwachtingen hebben van de prestaties van meisjes in bèta vakken in de praktijk jongens bij een slechter resultaat aangespoord worden om harder te werken, terwijl bij meisjes met een slechter resultaat nauwelijks acties worden ondernomen we meisjes minder vaak zullen stimuleren en adviseren om een Natuurprofiel of bèta/technische vervolgopleiding te kiezen we schrijven goede prestaties van meisjes vooral toe aan inzet en daarna pas aan begrip

Omgaan met diversiteit 27

Omgaan met diversiteit 28

Interactie docent – studenten (2) Kennisvragen peilen van kennis in geheugen Begripsvragen combineren van gegevens Toepassingsvragen toepassen oplossingsmethoden en regels op problemen waarop slechts één antwoord mogelijk is Denkvragen met verworven kennis een probleem in onderdelen opdelen en verbanden leggen 30

Uw interactie met studenten Invullen vragenlijst j/n Discussieren in subgroepen van drie Terugkoppeling plenairDrie situatieschetsen interactie leerling-leerling Praktijk deelnemers: voorbeelden | valkuilen | tips Ervaren door te spelen Terugkoppeling 31

Uw interactie met studenten Invullen vragenlijst j/n Drie items kiezen om over door te praten in subgroepjes van 3 personen 30 minuten discussie in subgroepjes Plenair terugkoppelen van meest in het oog springende discussiepunten 6

Training docenten in Hoger Onderwijs Bedankt voor uw aandacht en bijdrage Carolien de Neeve VHTO