Bewijsrecht in ondernemingszaken (hervorming van de basiswetgeving – hercodificatie) FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be 1

Inhoud Ondernemingsbegrip Vrije bewijsvoering tussen ondernemingen Actoren Digitaal bewijs Boekhouding als bewijsmiddel Bewijswaarde van een aanvaarde factuur Besluit 2

1. Ondernemingsbegrip Krachtlijnen van de hervorming: Ontmanteling van het Wetboek van Koophandel W.Kh. bevat regelgeving voor een maatschappij waarin de kleinhandel de voornaamste commerciële bedrijvigheid was Wetboek van Koophandel integreren in het Wetboek van Economisch Recht (WER) Afschaffing onderscheid tussen handelszaken en burgerlijke zaken 3

1. Ondernemingsbegrip Uniform ondernemingsbegrip “Handelaar” en “koophandel” verwijzen naar vorige eeuwen Afschaffing begrip “handelaar” Invoering nieuw en modern ondernemingsbegrip Thans: Het begrip “handelaar” bestaat nog naast “onderneming” Niet één ondernemingsbegrip, zelfs niet in het WER “Onderneming”: economisch doel nastreven (materieel criterium) Rechtsonzekerheid Onnodige en vertragende bevoegdheidsgeschillen (VZW: economische activiteit?) Doel: uniform begrip van toepassing in de volledige economische wetgeving Nieuwe definitie “onderneming” moet een ruimer bereik hebben dan louter economische sectoren 4

1. Ondernemingsbegrip Omvorming van de Rechtbank van Koophandel tot Ondernemingsrechtbank Algemene bevoegdheid van de rechtbank van koophandel gesteund op het nieuwe algemene ondernemingsbegrip De rekrutering van rechters in handelszaken (gekozen uit het ondernemingsleven) moet de nieuwe bevoegdheid van de rechtbank weerspiegelen DUS ook landbouwers, vrije beroepen en non-profit ondernemingen moeten worden vertegenwoordigd Als gevolg van dit nieuwe ondernemingsbegrip  modernisering bewijsrecht in het ondernemingsrecht (hervormingsplan Koen Geens) 5

2. Vrije bewijsvoering tussen ondernemingen Art. 25 W.Kh. lid 1 “Behalve door de bewijsmiddelen die het burgerlijk recht toelaat, kunnen handelsverbintenissen ook worden bewezen door getuigen in alle gevallen waarin de rechtbank oordeelt dit te moeten toestaan, behoudens de uitzonderingen bepaald voor bijzondere gevallen” 6

2. Vrije bewijsvoering tussen ondernemingen Principe: bewijs tussen handelaars is “vrij” Bewijs kan geleverd worden door alle middelen van het handelsrecht, met inbegrip van getuigen en vermoedens Bv: bedrag > 375 EUR  ook andere bewijsmiddelen dan authentieke of onderhandse akten Enkel tegen handelaars (thans: ondernemingen)! Handelaar levert bewijs tegen niet-handelaar: bewijsregels van het burgerlijk recht Burgerlijk recht = beperkt aantal bewijsmiddelen + hiërarchie 7

3. Actoren Uitbreiding vrije bewijsvoering tot alle actoren die binnen het verruimde ondernemingsbegrip vallen Vrij beroepen Landbouwer Ambachtsman NIET: tegen een verweerder die geen onderneming is 8

4. Digitaal bewijs Vandaag wordt een geschrift vereist als bewijs MAAR: men regelt zaken meer en meer via elektronische transacties Hervorming: de waarde van de hedendaagse bewijsmiddelen van de digitale maatschappij wordt als bewijs aanvaard Bv: een sms WANT: “alle middelen” 9

5. Boekhouding als bewijsmiddel De boekhouding van een onderneming kan NIET dienen als bewijsmiddel tegen personen die geen onderneming zijn Taak rechter: beoordelen bewijswaarde boekhouding Rechter kan openlegging bevelen van geheel of deel boekhouding, met oog op oplossing geschil Onderscheid openlegging versus overlegging afgeschaft Ruimere bevoegdheid voor de rechter 10

6. Bewijswaarde van een aanvaarde factuur Art. 25 W.Kh lid 2: “Koop en verkoop kan bewezen worden door middel van een aanvaarde factuur, onverminderd de andere bewijsmiddelen die door de wetten op de koophandel zijn toegelaten.”  Enkel aanvaarde factuur als bewijs voor koop-verkoop Hervorming: aanvaarde factuur als bewijs van allerhande soorten overeenkomsten tegen een onderneming Bv: Factuur ingevolge een aannemingsovereenkomst gestuurd aan een onderneming Factuur aan een onderneming die geen handelaar was (bv een vrij beroeper) valt onder het nieuwe recht ook onder de bijzondere regels omtrent de bewijswaarde 11

7. Besluit Koen Geens wilt met zijn “Sprong naar het recht voor morgen – hercodificatie van de basiswetgeving” een grondige hervorming doorvoeren van het ondernemingsrecht, het burgerlijk recht en het strafrecht (de ontwerpen van wetteksten worden verwacht in het voorjaar 2017) Reden: veel bepalingen zijn verouderd of onaangepast Doel: meer rechtszekerheid Evolutie: “handelaar” naar “onderneming” Vrije beroeper, landbouwer en ambachtsman onterecht onderscheiden van “handelaars” Bewijsrecht dient hieraan aangepast 12

Meer weten? K. GEENS, “De sprong naar het recht voor morgen – hercodificatie van de basiswetgeving”, www.ordeexpress.be (6 december 2016) 13

Contact Forum Advocaten: Altijd bereikbaar. FORUM ADVOCATEN FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95 66 E info@forumadvocaten.be W www.forumadvocaten.be FORUM ADVOCATEN  03/369.95.65 info@forumadvocaten.be www.forumadvocaten.be 14